Oriencjusz (Orencjusz)

Imię pochodzenia łacińskiego, genetycznie cognomen, w którego funkcji użyty został wyraz pospolity oriens, orientis 'wschodzące słońce, kraje Wschodu'.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Orientius, Orentius, Orens, ang. Orentius, Orens, fr. Orence, wł. Orenzio.

W martyrologiach imię spotykamy trzykrotnie. Nie zawsze wydaje się oznaczać osoby konkretne, historycznie poświadczone. Mimo to wszystkim poświęcamy tu zwięzłe noty.

Oriencjusz i Pacjencja. Wedle bardzo późnej legendy mieli być małżeństwem, rodzicami św. Wawrzyńca, sławnego męczennika rzymskiego, oraz Oriencjusza, biskupa Auch, o którym kilka słów powiemy poniżej. Kult w aragońskim mieście Huesca, gdzie uważano ich za swoich, zaświadczony został dopiero w XV stuleciu. Wspomnienie przypadało tam 1 maja.

Oriencjusz, Eros, Farmacjusz, Firmin, Firmus, Cyriak i Longin, męczennicy z Satala. Mieli być braćmi, żołnierzami, którzy za Maksymina zostali zdegradowani i skazani na uciążliwe zesłanie, i to do rozmaitych miejsc. Wydaje się, że opowieść o tym męczeństwie nie opiera się na jakichkolwiek historycznych przesłankach, wymyślona zaś została wyłącznie z pobudek politycznych, funkcjonujących w imperium bizantyjskim. Wspomnienie wyznaczono na 24 czerwca.

Oriencjusz, biskup Auch. Jego pierwszy żywot, skomponowany w pierwszej połowie VI stulecia, wydaje się dość wiarogodny. Dopiero Vita posterior dopatrzyła się w nim męża pochodzącego z aragońskiego miasta Huesca, syna Oriencjusza, o którym mówiliśmy wyżej. Wedle pierwszego żywota, który nie wspomina o pochodzeniu swego bohatera, Oriencjusz, wyzwoliwszy się z przywiązań ziemskich, został biskupem Auch. Jako taki okazał się bardzo wykształconym w sprawach wiary, dbałym o powierzony mu lud, który zachęcał do poprawy obyczajów. Szanował go król Teodoryk, i na prośbę Teodoryka interweniował, bezskutecznie, u Aecjusza w 439 r. Jest to jedyna pewna data w chronologii jego życia. Zmarł niewątpliwie przed r. 474, bo Apolinary Sydoniusz wymienia w tym roku Auch jako stolicę osieroconą. O biskupie nie mówili też Gennadiusz i akta ówczesnych synodów. Natomiast Grzegorz z Tours poświęcił mu rozdział w swym dziełku De gloria confessorum. Święty pozostawił po sobie poemat w dwóch księgach, który Sigebert z Gembloux nazwał Commonitorium. Podejrzewano, że tkwią w nim ślady pelagianizmu lub semi-pelagianizmu, ale nie wydaje się to uzasadnione. Wspomnienie biskupa z Auch przypada 1 maja.