Patern
Imię pochodzenia łacińskiego, od słowa paternus 'ojcowski, odziedziczony po ojcu'. Średniowieczne imago Paterna oznaczało ikonę Boga Ojca; paternus może się więc odnosić do Boga.
Odpowiedniki obcojęz.: łac. Paternus, Pathernius, fr. Paterne, Pair, Patier, Pern, Poix, niem. Paternus, wł. Paterno.
W literaturze hagiograficznej występuje pięciu świętych oznaczanych tym imieniem. Szósty, lokalizowany we francuskim Eauze, jest postacią, której nie zdołano zidentyfikować; tego tu pominiemy.
Patern, męczennik z Fondi. We wczesnych martyrologiach nie figurował. Do rzymskiego wpisano go pod dniem 27 sierpnia. Oparto się na pasji, która wedle bollandystów jest solide fabulosa. Stanowi zresztą przeróbkę Passio Magni, episcopi Tranensis. To natomiast wiemy, że w r. 1215 dokonano translacji relikwii Honorata, Paterna i Libertyna.
Patern, biskup Vannes. Pochodzić miał z Brytanii. Tam też przyjął habit mnicha. Miał potem założyć kilka klasztorów, w tym też w Lhan-Padern-Vaur, gdzie przebywał. W czasie podróży do Jerozolimy udzielono mu sakry biskupiej. Jego opactwo stało się następnie stolicą diecezji. Gdy król Karadok podbił Bretanię, mieszkańcy Vannes zażądali, aby objął u nich stolicę biskupią. Wedle Duchesne'a zasiadał na niej między r. 461 i 490. W oficjum diecezjalnym z 1660 r. utrzymywano, że na biskupstwo obrano go w czasie synodu w r. 465. Zmarł może 15 kwietnia około 510 r. Nie można też jednak wykluczyć hipotezy, wedle której z biegiem czasu jakiegoś biskupa Vannes zaczęto mylić z biskupem Avranches, o którym poniżej.
Patern, biskup Avranches. W literaturze hagiograficznej występuje zazwyczaj w towarzystwie św. Skubiliona. Urodził się około 480 r. w Poitiers. Gdy miał dwadzieścia lat, przywdział w Ansion habit mnisi. Tęskniąc za życiem doskonalszym, udał się potem ze Skubilionem do Scicy, gdzie panowało jeszcze bałwochwalstwo. Najpierw przebywali w odosobnieniu, potem jęli się pracy ewangelizacyjnej. Gdy około r. 550 zmarł w Avranches biskup Idzi, Paterna powołano na osieroconą stolicę. Zmarł 16 kwietnia 564 r. W czasie napaści Normanów ciało przeniesiono do Orleanu. Paterna wzywano po ukąszeniu przez węża oraz przy ślepocie i paraliżu. Jego Vita sporządził Wenancjusz Fortunat.
Patern z Sens. Około 875 r. Usuardus wprowadził go do swego martyrologium pod dniem 12 listopada. Na początku XII w. jakiś mnich z opactwa Saint-Pierre-le-Vif w Sens ułożył Passio, przy czym posłużył się wieloma kliszami hagiograficznymi. Wedle niego Patern miał pochodzić z Coutances. Młodo został mnichem w Scicy (Sesciacum). Gdy zasłynął z cudów i zdobył wielki rozgłos, zdecydował się ujść z opactwa. W końcu udał się do klasztoru Saint-Pierre w Jaulnes, ale tam na nowo zasłynął z nadprzyrodzonych darów. Kiedyś wybrał się w odwiedziny do Sens. Gdy wracał, napadli nań w borze zbójcy, których nadaremnie usiłował nawrócić. Odrąbali mu głowę. Ciało odszukał i godnie pochował Ebbo, biskup Sens. Zachodzi jednak pytanie, czy ta opowieść nie została ułożona po to, żeby wyjaśnić obecność relikwii biskupa Avranches w okolicach Sens, dokąd w IX w. uniesione zostały z obawy przed napadami Normanów. Wspomnienie obchodzono 13 lub 12 listopada.
Patern z Abdinghof (Paderborn). Był jednym z tych iroszkockich mnichów, którzy wędrując dla Chrystusa przybywali na kontynent. Uczyniwszy ślub, że nie opuści celi, w której się zamknie, osiadł w końcu w Abdinghof na obrzeżu Paderborn. W czasie pożaru miasta wzbraniał się przed opuszczeniem celi. Zmarł 13 kwietnia 1058 r. W czternaście dni później Marian Szkot przybył na miejsce jego śmierci. Wspomnienie obchodzono w Paderborn w dniu 10 kwietnia.