Sarmata

Imię pochodzenia łacińskiego, genetycznie cognomen oznaczające członka koczowniczego plemienia pochodzenia irańskiego, zamieszkującego od IV wieku przed Chrystusem do IV wieku po Chrystusie stepy południowej Rosji. W w. XVII i XVIII, tj. w dobie ideologii tzw. sarmatyzmu, w Polsce Sarmata był synonimem Polaka.

Odpowiedniki obcojęz.: łac., ang., fr., niem., wł. Sarmata, gr. Sauromtes.

Sarmata, opat i męczennik w Tebajdzie. Jego śmierć odnotował w swojej Kronice św. Hieronim: -Saraceni wtargnęli do klasztoru św. Antoniego i zamordowali Sarmatę-. Stało się to, jak wynika z relacji Hieronima, w roku 357. O tym, że Sarmata był uczniem św. Antoniego, wiadomo z listu Serapiona, biskupa Thmuis. Jednakże wschodnie kalendarze liturgiczne nie wspominały Sarmaty. I dopiero w XVI wieku znalazł się w Martyrologium Rzymskim za sprawą Baroniusza pod zupełnie dowolną datą 11 października.