Teofilakt
Imię pochodzenia greckiego: Theophylaktos 'będący wartownikiem, strażnikiem Boga'.
Odpowiedniki obcojęz.: łac. Theophilactus, Theophylactus, gr. Theophylaktos, ang., niem. Theophylakt, Theophilakt, fr. Théophylacte, wł. Teofilatto.
W zapisach hagiograficznych imię spotykamy dwukrotnie. Jednego z tych świętych odnajdują niektórzy w gronie sześćdziesięciu męczenników, których Saraceni około 638 r. zabili na terenie Palestyny. O nim nic konkretnego nie wiemy i dlatego go tu pominiemy. Drugim jest
Teofilakt, biskup Nikomedii. To o nim wiadomo, że do Konstantynopola przybył z prowincji. Jeszcze przed 787 r. wszedł do grona współpracowników patriarchy Tarazjusza. Najpóźniej w 806 r. wyniesiony został na stolicę biskupią w Nikomedii. Rozwinął tam intensywną działalność charytatywną, zbudował m.in. wzorcowy wprost szpital. W sporze o kult obrazów zdecydowanie stanął po stronie Nicefora I. Cesarz Leon V (813-820) skazał go dlatego na zesłanie. Trzydzieści lat spędził na wyspie Strobilon. Zmarł około 840 r. Jego żywot skreślił jakiś duchowny z Nikomedii o tym samym imieniu. Grecy wspominali go w dniu 8 marca. Baroniusz wpisał go do swego martyrologium pod dniem 7 marca, ale myląc go z innym świętym, zmienił mu imię na Teofil. Nowe Martyrologium umieszcza wspomnienie pod 8 marca.