Posłuszeństwo w Kościele ma granice. Przez biskupa nie zawsze działa Duch Święty

Istnieje duże prawdopodobieństwo, że gdyby nie postawa ks. Piotra Górskiego, w Kaliszu dziś dalej zamiatałoby się wszystkie skandale pod dywan. To pokazuje, jak bardzo dziś potrzebujemy odważnych księży.

Znajomy duchowny - dla jego dobra, co jest dość symptomatyczne, nie podaję publicznie jego personaliów - powiedział mi kiedyś, że w zakonie / diecezji można szastać pieniędzmi, mieć kobietę na boku, dzieci, siać zgorszenie. I to wszystko jest akceptowalne. Ale niech ktoś tylko spróbuje skrytykować przełożonego, staje się najgorszym wrogiem, którego trzeba zniszczyć.

Nie muszę daleko szukać, żeby znaleźć przykłady na to, że ludzie - szczególnie duchowni - którzy nie biją pokłonów przed przełożonymi jak poddani przed władcami, doświadczają wielu nieprzyjemności (delikatnie mówiąc).

Przypominają mi się słowa księdza Jana Kaczkowskiego, który łatwego życia w swojej diecezji nie miał. Nie przepadał za nim gdański arcybiskup, tak samo część wpływowych księży. W „Życiu na pełnej petardzie” wspomina, jak kiedyś przesłuchiwała go komisja przysłana przez lokalnego hierarchę.

W obecności proboszcza zacny prałat, członek komisji, zwrócił się do mnie tymi słowami: „Wydaje ci się, że jak raz stanąłeś pod latarnią, to będziesz kurwą przez całe życie?”. Miał na myśli to, że będę wykorzystywał fakt powołania hospicjum do budowania własnej pozycji i wygodnego życia. Nadmienił także, przeklinając mi do ucha: „Co ty myślisz, że media cię obronią? «Wyborcza» z TVN? Zniszczymy cię”. Wściekałem się strasznie. Aż się trząsłem na myśl, że ludzka podłość może zniszczyć hospicjum.

I bałem się o siebie, czy będę mieć odwagę na swoje własne non possumus. Jak postąpię? Wtedy zacząłem prosić księdza Jerzego Popiełuszkę o wsparcie, by wyzwolił mnie z tego panicznego strachu. Dziś je­stem już wolny, także od przywiązania do hospicjum za wszelką cenę. Kiedy później przyszła wiadomość o chorobie, znów od­czułem bliskość z księdzem Jerzym. On też żył ze świadomością, że śmierć na niego czyha, a mimo to nie zrezygnował z robienia tego, co uważał za swój obowiązek.

Przykład życia księdza Jana czy wspominanego przez niego błogosławionego księdza Jerzego, pokazuje, że wierność powołaniu i odważna walka o prawdę, mogą przynieść wielkie owoce. Tacy duchowni nie niszczą Kościoła, jak to lubią mawiać niektórzy hierarchowie, ale budują wspólnotę i inspirują do prawdziwie chrześcijańskiego i ewangelicznego życia.

Czy dostrzegam takich księży, kiedy patrzę na Kościół w Polsce w lipcu 2020 roku? Na szczęście tak. Jednym z nich jest ks. Piotr Górski, były rektor seminarium duchownego w diecezji kaliskiej. To on jako pierwszy złożył skargę na bp. Edwarda Janiaka do warszawskiej nuncjatury. Zarzucił on bp. Janiakowi tolerowanie wśród księży wykorzystywania seksualnego osób małoletnich i aktywnego homoseksualizmu.

Jego historię w szczegółowy sposób opisał Zbigniew Nosowski na łamach „Więzi”. „Ks. Piotr był regularnie mobbingowany przez biskupa. Jak to w sytuacji mobbingowej, Janiak nie chciał wyrzucić Górskiego z seminarium, lecz usiłował zmusić go do złożenia rezygnacji. Rektor był upokarzany przy świadkach. Ks. Górski wytrwał w takiej atmosferze na stanowisku rektora do września 2018 r. Wtedy ostatecznie złożył dymisję i musiał opuścić seminarium".

Sam ksiądz Piotr mówi, że nie walczył z biskupem, ale walczył „o Kościół i prawdę”. „Posłuszeństwo nie zwalnia z myślenia, nie może być bezrefleksyjne. A tym bardziej posłuszeństwo nie zwalnia z własnej odpowiedzialności. Jeśli za coś odpowiadam, to nie mogę się zasłaniać wolą mojego przełożonego” - stwierdza. I dodaje jeszcze: „Nie bałem się degradacji, utraty stanowiska. Przecież nie dlatego zostałem księdzem, że chciałem robić karierę”.

Postawa księdza Piotra wcale nie jest taka oczywista. Niestety wierni patrząc na sposób zachowania i prowadzenia się wielu księży, często zadają sobie pytanie o jakość ich powołania, stosunek do pieniądza, służby, klerykalizmu i karierowiczostwa.

Jeszcze gorzej i trudniej jest, kiedy mówimy o posłuszeństwie. Wielu duchownych, jak zdartą płytę powtarza, że przełożonemu należy się bezwzględne posłuszeństwo, bo przez jego decyzje zawsze przemawia Duch Święty.

Myślę, że takie podejście do posłuszeństwa złamało życia wielu porządnym księżom. Świeckim pracującym w kościelnych instytucjach też. Przełożony jest tylko człowiekiem. Działa w nim - tak jak w każdym z nas - dobro i zło, świętość i grzeszność. Jednego dnia może być pięknym, wrażliwym człowiekiem, drugiego kawałem egocentryka z przerośniętym ego. Czy w tym drugim przypadku możemy mieć pewność, że przez jego usta i decyzje przemawia Duch Święty? Albo kiedy podejmuje kroki mające na celu tuszowanie skandali pedofilskich? Albo kiedy niszczy psychicznie swojego podwładnego?

Dziś, kiedy cała Polska patrzy na kolejne afery w Kościele, nie możemy już dłużej uciekać od tego typu pytań. Trzeba skończyć z bezrefleksyjnym ucinaniem dyskusji argumentami typu „bo tak zawsze było” albo „brudy pierze się po cichu w rodzinie”. Potrzebujemy szczerej rozmowy o tym, co w naszym Kościele kuleje. I działań, które wyeliminują z naszej wspólnoty patologie. Do tego oczywiście potrzebna jest odwaga. Drogę pokazał ksiądz Piotr.