Kościół będzie dyskutował o pedofilii

O kontekście i skutkach wykorzystywania osób małoletnich przez duchownych i inne osoby pracujące w kościelnych instytucjach będą rozmawiać uczestnicy międzynarodowej konferencji, organizowanej 20-21 czerwca przez Centrum Ochrony Dziecka przy Akademii Ignatianum w Krakowie.

Wykłady na ten temat przedstawią świeccy i duchowni eksperci tematyki nadużyć seksualnych. Ważnym elementem dwudniowego spotkania będzie liturgia pokutna "za grzechy wykorzystania seksualnego dzieci i młodzieży przez duchownych", w której wezmą udział m.in. prymas Polski i nuncjusz apostolski w Polsce oraz metropolita krakowski.

Konferencja pt. "Jak rozumieć i odpowiedzieć na wykorzystanie seksualne małoletnich w Kościele" odbędzie się z udziałem ekspertów z różnych krajów świata, a jej uczestnicy zmierzą się z problematyką pedofilii i wykorzystania seksualnego małoletnich. Będą starali się zrozumieć na czym polega specyfika tych nadużyć w Kościele katolickim i znaleźć własną, adekwatną odpowiedź na ten problem.

Podczas spotkania zapowiadającego konferencję o. Adam Żak SJ, koordynator KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży podkreślał, że będzie to spotkanie adresowane przede wszystkim do Kościoła w Polsce, zwłaszcza tych osób - świeckich i duchownych - które na co dzień pracują w środowisku dzieci i młodzieży.

W konferencji wezmą udział osoby delegowane przez poszczególnych biskupów diecezjalnych i przełożonych zgromadzeń zakonnych, jest ona skierowana także do psychologów, pedagogów, terapeutów, pracowników szkół katolickich, czy osób zajmujących się formacją kandydatów do kapłaństwa w seminariach duchownych, członków ruchów katolickich oraz przedstawicieli sądów kościelnych. Spodziewanych jest ponad 150 osób. Konferencja będzie miała dwa wymiary: naukowo-formacyjny oraz liturgiczny.

W części wykładowej zostanie najpierw przedstawiona sytuacja i doświadczenie ofiar, sposób działania sprawców oraz czynniki instytucjonalne w Kościele, które sprzyjają wykorzystywaniu seksualnemu osób małoletnich. W drugim bloku ukazana zostanie odpowiedź, jaką dał i daje Kościół na te przestępstwa. W trzecim bloku podjęta zostanie także refleksja nad tym, jak wygląda sytuacja w Polsce oraz jakie należy podjąć działania profilaktyczne i chroniące ofiary.

Dwa dni wykładów i warsztatów poprzedzać będą poranne Eucharystie sprawowane w Bazylice Najświętszego Serca Pana Jezusa - w piątek 20 czerwca o godz. 8.30 pod przewodnictwem kard. Stanisława Dziwisza, a w sobotę 21 czerwca o tej samej godzinie pod przewodnictwem bp. Piotra Libery.

Istotnym publicznym momentem modlitewnym na zakończenie pierwszego dnia konferencji (godz. 19.00) będzie liturgia pokutna za grzechy wykorzystywania seksualnego dzieci i młodzieży popełnione przez duchownych. Liturgii przewodniczyć będzie bp Piotr Libera. W modlitwie uczestniczyć będą m.in. prymas Polski abp Wojciech Polak, nuncjusz apostolski w Polsce abp Celestino Migliore, metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz, biskup bielsko-żywiecki Roman Pindel, biskup opolski Andrzej Czaja oraz biskup pomocniczy krakowski Grzegorz Ryś.

- Jako ludzie wierzący czerpiemy odwagę do stawienia czoła temu złu z łaski Bożej. Siłę chcemy czerpać z Bożego miłosierdzia - prawdziwego, a nie fałszywego, które rozmywa sprawy, usprawiedliwia ludzką słabością. Tego typu przestępstwa nie są ludzką słabością - powiedział koordynator Episkopatu ds. ochrony dzieci i młodzieży.

O. Żak podkreślał też, że temat wykorzystywania seksualnego małoletnich jest zagadnieniem bardzo złożonym, obejmującym m.in. wiedzę z zakresu psychologii postępowania sprawcy i ofiary, kontekstu społecznego, w jakim doszło do przestępstwa i czynników sprzyjających takiemu postępowaniu, a także znajomość badań i danych statystycznych dotyczących pedofilii. - To jest wiedza, którą trzeba zdobyć, bo nie wystarczy mówić o pedofilii dysponując powierzchownymi informacjami - zaznaczył jezuita.

- Nie będziemy unikać niewygodnych pytań dotyczących czynników, które zwiększają ryzyko popełniania takich karygodnych czynów - podkreślił o. Żak. - Równocześnie chcemy rozważyć, w jaki sposób Kościół - w jego wymiarach indywidualnym, wspólnotowym i społecznym - powinien odpowiedzieć na ten skandal.

Jak dodawał, istnieją czynniki ryzyka zwiększające prawdopodobieństwo wykorzystania seksualnego dzieci i młodzieży, które dzięki odpowiedniej wiedzy można rozpoznać, a tym samym mieć na nie większy wpływ i umieć zapobiec przestępstwu.

"Konferencja ma pomóc nie tylko dobrze rozeznać kontekst, przyczyny, sytuacje, które prowadzą do tych przestępstw i ciężkich grzechów, ale jednocześnie - w sposób adekwatny - szukać na nie odpowiedzi. Pragniemy też czerpać tę wiedzę z doświadczeń tych, którzy w takiej materii pracują od dłuższego czasu" - dodał Prymas Polski abp Wojciech Polak.

Do Krakowa przyjadą z wykładami wybitni eksperci problematyki nadużyć seksualnych.

O kontekście i skutkach wykorzystywania osób małoletnich przez duchownych i inne osoby pracujące w kościelnych instytucjach mówić będzie prof. Jörg Fegert, niemiecki psychoterapeuta i psychiatra dziecięcy, ewangelik współpracujący w tej tematyce także z instytucjami Kościoła katolickiego.

Dr Monica Applewhite ze Stanów Zjednoczonych przedstawi referat pt. "Sprawca wykorzystania seksualnego w Kościele". Prelegentka jest współtwórczynią dwóch najważniejszych w swoim kraju programów prewencyjnych dotyczących nadużyć seksualnych. Pomagała wdrażać podobne rozwiązania w ponad 300 organizacjach na całym świecie: szpitalach, centrach młodzieżowych, ośrodkach adopcyjnych czy poradniach rodzinnych.

Reakcję Kościoła z perspektywy Stolicy Apostolskiej na przestępstwa wykorzystywania seksualnego przedstawi ks. dr Robert Oliver, promotor sprawiedliwości w Kongregacji Nauki Wiary. Z kolei dr Monika Sajkowska z Fundacji Dzieci Niczyje zastanowi się nad pytaniem, co wiadomo na temat problemu wykorzystywania seksualnego dzieci w Polsce. O instytucjonalnych uwarunkowaniach, które sprzyjają takim czynom opowie psycholog Ewa Kusz.

Organizatorem międzynarodowej konferencji jest powstałe w marcu br. Centrum Ochrony Dziecka przy Akademii Ignatianum w Krakowie. Centrum, którym kieruje o. Adam Żak SJ, kształci kadry i opracowuje programy w zakresie prewencji nadużyć seksualnych wobec dzieci i młodzieży. Ma również nadzieję wnieść swój wkład w przygotowanie pomocy specjalistycznej dla pokrzywdzonych.