Dlaczego katolicy całują pierścień papieża? I dlaczego on nie chce, żeby to robili? [WYJAŚNIAMY]

(fot. Grzegorz Gałązka / galazka.deon.pl)
Eric Sundrup SJ

Film, na którym Franciszek wyrywa dłoń osobom chcącym ją ucałować, obiegł już internet i media. Zrobiła się wokół tego głośna dyskusja. Jak zrozumieć zachowanie papieża?

Protokoły dyplomatyczne podlegają procesom ewolucji, a takie zmiany mogą być trudne do zrozumienia, zwłaszcza gdy większość ludzi spotyka się tylko raz w życiu z panującym monarchą (lub papieżem). Jak widzieliśmy w ciągu ostatnich kilku dni, stare nawyki są trudne do usunięcia, nawet jeśli papież stara się iść w tej kwestii zgodnie z postępem.

Faktem jest, że papież Franciszek nie jest fanem całowania rąk i pierścienia, ale w rzeczywistości podąża zgodnie z myślą w tej kwestii Jana Pawła II i Benedykta XVI.

Oto całe zajście:

DEON.PL POLECA

Przed Soborem Watykańskim II w większości krajów zwyczajowo wszyscy księża i świeccy, całowali pierścień biskupa na powitanie go, jako znak szacunku i posłuszeństwa. Ale czasy się zmieniają, a gest ten może być widziany również jako pogłębienie klerykalizmu i więzi z doczesną władzą. Zarówno papież Franciszek, jak i papież Benedykt XVI, próbowali zniechęcać do tej praktyki przy przyjmowaniu gości, a Franciszek był oporny na tę praktykę, kiedy był również arcybiskupem Buenos Aires. Według dziennikarza Petera Seewalda (w wywiadzie "Światłość świata") papież Benedykt XVI zniósł w rzeczywistości tradycję całowania dłoni papieża, "choć nikt nie działał według nowego protokołu".
Amerykański korespondent Watykanu, Gerard O'Connell, zauważa, że kiedy kardynałowie wystąpili na konklawe, które wybrało papieża Franciszka, aby wyrazić swoje posłuszeństwo, on starał się powstrzymać ich przed pocałunkiem jego dłoni lub pierścienia. Sam pocałował ręce kardynałów z Wietnamu i Chin, jako znak szacunku dla ich świadectwa w obliczu prześladowań religijnych.
(fot. pierścień rybaka papieża Franciszka / CTV)
Znaczna większość oddawanego papieżowi szacunku wobec pierścieni papieskich rozwinęła się z tradycji "pierścienia rybaka", którego właścicielem jest papież. Sygnet umieszczony na pierścieniu rybaka, poczynając od okolic 1200 r., służył do pieczętowania dokumentów papieskich. W tym czasie pieczęcie pomagały sprawdzić, czy prywatne dokumenty nie były naruszane lub otwierane w tranzycie. Dzięki nowoczesnym środkom komunikacji ta praktyka plombowania dokumentu woskiem, a następnie wciśnięcia sygnetu do wosku, wyszła z użycia.
Zgodnie z pierwotnym i raczej praktycznym celem, pierścień rybaka był tradycyjnie niszczony po śmierci papieża. W obecności innych kardynałów pierścień rozbijano obrzędowym młotkiem. Podczas inauguracji działalności kolejnego papieża, nowy pierścień był wręczany nowemu papieżowi.
Podobne tradycje i ceremonie były dość powszechne na dworach królewskich w całej Europie w okresie średniowiecza. Inną powszechną praktyką było całowanie pierścienia monarchy na znak szacunku dla urzędu i władzy sprawowanej przez monarchę. Jest to zgodne z tradycją całowania dłoni papieża i pierścienia rybaka. Nie ograniczało się to jednak tylko do papieża: biskupi również otrzymują pierścienie przy swoich święceniach.
Jednakże duży pierścień z sygnetem do zamykania dokumentów jest nieco niepraktyczny. Papież Benedykt XVI miał wprawdzie praktykę noszenia pierścienia rybaka codziennie, jednak od dłuższego czasu nie było to normą. Innymi słowy, nawet gdy goście idą całować rękę papieża, najprawdopodobniej nie ma on na niej pierścienia rybaka. Wielu papieży używało innego pierścienia, który był bardziej dostosowany do noszenia na co dzień. Papież Paweł VI na przykład normalnie nosił pierścień, który upamiętniał Sobór Watykański II. O'Connell natomiast potwierdza, że papież Franciszek nosi tylko pierścień rybaka na pewne uroczystości.
Całowanie ręki papieża nie jest jedyną monarchiczną tradycją, która weszła do protokołów papieskich. Ceremonia koronacji była przez wieki częścią uroczystości obejmowania tronu przez nowego papieża. Jan Paweł I i Jan Paweł II porzucili tę ceremonię. Papież Benedykt XVI poszedł jeszcze dalej i usunął tiarę z herbu papieskiego.
Tworzymy DEON.pl dla Ciebie
Tu możesz nas wesprzeć.

Skomentuj artykuł

Dlaczego katolicy całują pierścień papieża? I dlaczego on nie chce, żeby to robili? [WYJAŚNIAMY]
Komentarze (1)
28 marca 2019, 10:25
Postępowanie Franciszka w pigułce - zamiast uprzedzić i uzasadnić strzela znienacka plamę, którą post factum pretorianie "wyjaśniają". Raz może się (teoretycznie) zdarzyć, ale recydywa sugeruje albo ograniczenia intelektualne albo celowość działań.