Środa Popielcowa, 8 marca 2000

1. «Stwórz, o Boże, we mnie serce czyste / i odnów we mnie moc ducha. / Nie odrzucaj mnie od swego oblicza / i nie odbieraj mi świętego ducha swego» (por. Ps 51 [50], 12-13).

Tak modli się dzisiaj, w Środę Popielcową, Psalmista, król Dawid. Król wielki i potężny w Izraelu, ale zarazem człowiek słaby i grzesznik. Na początku tych czterdziestu dni przygotowania do Paschy Kościół wkłada jego słowa w usta wszystkich, którzy uczestniczą w surowej liturgii Środy Popielcowej. «Stwórz, o Boże, we mnie serce czyste (...) i nie odbieraj mi świętego ducha swego». Echo tych słów słyszeć będziemy w sercu, gdy za chwilę podejdziemy do ołtarza Pańskiego, aby zgodnie z prastarą tradycją poddać się obrzędowi posypania głów popiołem. Ten gest o bogatej wymowie duchowej to doniosły znak nawrócenia i wewnętrznej odnowy. Rozpatrywany sam w sobie, jest to prosty obrzęd liturgiczny, ale zarazem niezwykle głęboki ze względu na treści pokutne, jakie wyraża: przez ten znak Kościół przypomina człowiekowi wierzącemu i grzeszącemu o jego słabości w obliczu zła, a zwłaszcza o jego całkowitej zależności od nieogarnionego majestatu Bożego. Liturgia przewiduje, że celebrans, posypując popiołem głowy wiernych, wypowiada słowa: «Pamiętaj, że prochem jesteś i w proch się obrócisz» albo: «Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię».

2. «Pamiętaj, że (...) w proch się obrócisz».

Bytowanie na ziemi jest od początku wpisane w perspektywę śmierci. Nasze ciała są śmiertelne, to znaczy naznaczone nieuniknioną koniecznością śmierci. Żyjemy mając zawsze przed oczyma kres: każdy mijający dzień nieuchronnie przybliża nas do niego. A śmierć ma w sobie coś z unicestwienia. Wydaje się, że wraz ze śmiercią wszystko się dla nas kończy. I oto właśnie w obliczu takiej przygnębiającej perspektywy człowiek, świadom swojego grzechu, wznosi ku niebu wołanie nadziei: Boże, «stwórz we mnie serce czyste, odnów we mnie moc ducha, nie odrzucaj mnie od swego oblicza i nie odbieraj mi świętego ducha swego». Także dzisiaj człowiek wierzący, który czuje się zagrożony przez zło i przez śmierć, wzywa tymi słowami Boga, wiedząc, że jest mu przeznaczone życie wieczne. Wie, że nie jest tylko ciałem skazanym po grzechu na śmierć, ale że ma równocześnie duszę, która nie umiera. Zwraca się zatem do Boga, który mocen jest stwarzać z nicości; do Boga, Syna Jednorodzonego, który stawszy się człowiekiem dla naszego zbawienia, umarł za nas i zmartwychwstał, a teraz żyje w chwale; do Boga, Ducha nieśmiertelnego, który ożywia i przywraca życie. «Stwórz we mnie serce czyste i odnów we mnie moc ducha». Cały Kościół modli się dziś tymi słowami psalmisty. Te prorocze słowa przenikają do naszej duszy w tym szczególnym dniu, pierwszym na wielkopostnym szlaku, który doprowadzi nas do świąt Paschy Wielkiego Jubileuszu Roku 2000.

3. «Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię». To wezwanie, rozbrzmiewające na początku przepowiadania Jezusa, wprowadza nas w czas wielkopostny, który należy w szczególny sposób poświęcić nawróceniu i odnowie, modlitwie, postowi i dziełom miłosierdzia. Wspominając doświadczenie ludu wybranego, rozpoczynamy jak gdyby wędrówkę podobną do tej, jaką Izrael odbył przez pustynię do Ziemi Obiecanej. My także dotrzemy do celu; po kilku tygodniach pokuty zaznamy radości Paschy. Nasze oczy oczyszczone przez modlitwę i post będą mogły wyraźniej widzieć oblicze Boga żywego, ku któremu człowiek pielgrzymuje po różnych ścieżkach ziemskiego bytowania.

«Nie odrzucaj mnie od Twego oblicza, nie odbieraj mi świętego ducha swego» — tak się modli człowiek, stworzony nie dla śmierci, ale dla życia. Choć świadom jest swoich słabości, idzie naprzód wspomagany pewnością Bożych przeznaczeń.

Oby Bóg wszechmogący wysłuchał wołań Kościoła, który w dzisiejszej liturgii Środy Popielcowej z większą ufnością wznosi serce ku niebu. Niech Pan miłosierny pozwoli nam wszystkim otworzyć serca na dar Jego łaski, abyśmy mogli z nową dojrzałością uczestniczyć w tajemnicy paschalnej Jezusa Chrystusa, naszego jedynego Odkupiciela.