Stolica Apostolska podpisała Układ Ogólny z Palestyną

Przedstawiciele Stolicy Apostolskiej i Państwa Palestyńskiego podpisali dziś w Watykańskim Pałacu Apostolskim Układ Ogólny, regulujący zasadnicze aspekty życia i działalności Kościoła katolickiego w Palestynie. Potwierdza jednocześnie poparcie dla wynegocjowanego i pokojowego rozwiązania sytuacji w tym regionie Bliskiego Wschodu. Dokument po raz pierwszy zawiera oficjalne uznanie przez Stolicę Apostolską Palestyny jako państwa.

Złożony z preambuły i 32 artykułów w 8 rozdziałach dokument podpisali abp Paul R. Gallagher - sekretarz w Sekretariacie Stanu Stolicy Apostolskiej ds. stosunków z państwami i palestyński minister spraw zagranicznych Riad al-Malki.

W przemówieniu, wygłoszonym po zawarciu Układu abp Gallagher przypomniał, że poprzedziło go Porozumienie Podstawowe między Stolicą Apostolską a Organizacją Wyzwolenia Palestyny (OWP) z 15 lutego 2000. Jest wynikiem rozmów prowadzonych przez Komisję Dwustronną przez ostatnie lata na różnych szczeblach z wielkim oddaniem i kompetentnie "w bardzo serdecznej atmosferze".

Abp Gallagher zwrócił uwagę, że obecny Układ Stolica Apostolska podpisała z Państwem Palestyńskim, co wskazuje na postęp, dokonany przez władze palestyńskie w ostatnich latach, a zwłaszcza na poparcie międzynarodowe, którego uwieńczeniem była rezolucja Rady Bezpieczeństwa z 29 listopada 2012, uznająca Palestynę za nieczłonkowskie państwo-obserwatora w ONZ.

Arcybiskup wyraził nadzieję, że obecny dokument będzie "w pewnym stopniu bodźcem przyczyniającym się do ostatecznego zakończenia długotrwałego konfliktu izraelsko-palestyńskiego, który nadal wywołuje cierpienia po obu stronach". Liczy również na to, że tak bardzo upragnione rozwiązanie sytuacji między obu państwami stanie się rzeczywistością tak szybko, jak tylko jest to możliwe. Proces pokojowy może ruszyć naprzód jedynie wtedy, gdy rokowania prowadzą bezpośrednio obie strony przy poparciu wspólnoty międzynarodowej - podkreślił watykański sygnatariusz Układu. Dodał, że wymaga to odważnych decyzji, "ale to będzie to także wielkim wkładem do pokoju i stabilności w tym regionie".

Przedstawiciel Stolicy Apostolskiej wyraził przy tym zadowolenie z wyraźnie ujętego prawnego uznania istnienia i działalności Kościoła katolickiego w Palestynie oraz zapewnienia możliwości pracy jego instytucji. Zapewnił, że katolicy nie szukają żadnych przywilejów, lecz chcą jedynie nadal współpracować z innymi obywatelami dla dobra społeczeństwa.

Nawiązując do cierpień i prześladowań chrześcijan w niektórych krajach bliskowschodnich, dyplomata papieski zauważył, że podpisany dzisiaj Układ jest dobrym przykładem dialogu i współpracy. Wyraził nadzieję, że może on również być wzorem dla innych krajów o większości arabskiej i muzułmańskiej i zaakcentował szczególne znaczenie rozdziału poświęconego wolności religii i sumienia.

Zadowolenie z zawarcia porozumienia wyraził również przewodniczący delegacji palestyńskiej. Jego zdaniem dokument ten buduje "szczególne stosunki między obu stronami" a jego postanowienia potwierdzają podzielane przez nie postrzeganie pokoju i sprawiedliwości w tym regionie, ochronę podstawowych swobód, status i ochronę Miejsc Świętych oraz oznaczają umocnienie i rozszerzenie obecności i działalności Kościoła katolickiego w Palestynie.

Po raz pierwszy Układ zawiera oficjalne uznanie przez Stolicę Apostolską Palestyny jako państwa - mówił dalej min. al-Malki. Zaznaczył, że oznacza to uznanie prawa narodu palestyńskiego do samookreślenia oraz życia w wolności i godności we własnym niepodległym państwie, wolnym od kajdan okupacji. Wspiera też wizję pokoju i sprawiedliwości w tym regionie zgodnie z prawem międzynarodowym i na gruncie granic z 1967 roku - podkreślił szef dyplomacji palestyńskiej.

W obszernym komentarzu do zawartego dzisiaj Układu na łamach "L’Osservatore Romano" Vincenzo Buonomo wyraża przekonanie, że jest to przyczynek do pokoju. Dokument ten łączy w sobie ciągłość i aktualność w stosunku do Porozumienia sprzed 15 lat.

Omawiając niektóre punkty tego dokumentu autor zwraca uwagę zwłaszcza na zawarte w nim gwarancje wolności religii i działania Kościoła w Palestynie, możliwości obchodzenia swych świąt przez chrześcijan pracujących w urzędach publicznych, uznania przepisów prawa kanonicznego odnośnie do małżeństw mieszanych, postanowienia dotyczące opieki duszpasterskiej w wojsku i więzieniach, praw rodziców do religijnego i moralnego wychowania swych dzieci zgodnie ze swą wiarą itp.

Ważne jest uznanie osobowości prawnej Kościoła i jego prawa do samoorganizowania się z zachowaniem prawa wewnętrznego, wolności pełnienia urzędów kościelnych, prawa Kościoła do zakładania i prowadzenia szkół, ośrodków zdrowia i środków przekazu itp.

"Kościół miejscowy pokazał, że może być skutecznym protagonistą [wydarzeń], wnosząc lojalny wkład nie tylko do umacniania rzeczywistości kościelnej, ale także do obrazu Palestyny jak i całej Ziemi Świętej" - stwierdził Buonomo. Przytoczył w tym kontekście słowa Franciszka z jego spotkania z władzami palestyńskimi 24 maja ub.r., iż "chrześcijanie pragną nadal rozwijać swoją rolę pełnoprawnych obywateli wraz z innymi współobywatelami, których uważają za braci".