Pomoc w "odpominaniu" Warmii

Miejska Biblioteka Publiczna w Olsztynie wydała zbiór baśni, podań i legend warmińskich. To pierwsze tego typu wydawnictwo od lat, ma pomóc w odnajdowaniu wspólnoty mieszkańców, których korzenie sięgają wielu krain.

Teksty do "Antologii warmińskiej" wybrała i opracowała dr Teresa Brzeska-Smerek, która przez wiele lat na olsztyńskim uniwersytecie wykładała literaturę dla dzieci i młodzieży. "Mimo, że od lat znałam teksty lokalnych baśni, bajek i legend doskonale wybór wcale nie był prosty i to z kilku powodów" - przyznała w rozmowie z PAP Brzeska - Smerek. Wertując jeden tekst wydany w różnych wydawnictwach, czy opracowany przez innych autorów autorka antologii odkrywała, że de facto w każdym opracowaniu był on inny.

"Problemem było także ustalenie tego, czy dany tekst dotyczy Warmii, czy może Mazur. Granice obu krain wcale nie są łatwe do ustalenia" - przyznała autorka wyboru, która ostatecznie zdecydowała się na zamieszczenie w zbiorze zarówno tekstów opracowanych literacko, jak i "surowych" ludowych wersji. W zbiorku znalazły się dwa teksty "ulokowane" na Mazurach tj. "O źródłach Łyny" (to ze względu na to, że biorąca swój początek pod mazurską Nidzicą rzeka Łyna jest największą i najważniejszą rzeką Warmii) oraz "O Świętej Lipce" (do tego leżącego na granicy krain sanktuarium Warmiacy pielgrzymowali).

"Zresztą, gdy się prześledzi teksty obu krain widać w nich wiele wspólnych elementów, np. postaci demonologiczne np. kłobuk zwany koboldem, czy chobołdem, czy wspólne motywy baśniowe np. zatopione, czy zapadłe w ziemię zamki i klasztory" - zauważa Brzeska-Smerek.

Pozostałych kilkanaście tekstów w "Antologii..." opowiadają m.in. o zaklętym zamku w olsztyńskim lesie, srebrnej górze w Gietrzwałdzie, czy zamku w Lidzbarku. Autorami tekstów są m.in. Maria Zientara - Malewska, Irena Kwintowa, Augustyn Streffen, czy Maryna Okręcka-Bromkowa.

Dyrektor olsztyńskiej Miejskiej Biblioteki Publicznej Danuta Pol-Czajkowska powiedziała, że wydanie "Antologii warmińskiej" ma służyć integracji ludzi mieszkających dziś na Warmii, których korzenie sięgają wielu krain.

"W ostatnich latach obserwujemy wzrost zainteresowania regionalizmem, odżywa zainteresowanie Warmią i warmińskością, mamy nadzieję, że antologia odpowie na to społeczne zapotrzebowanie" - uważa Pol-Czajkowska.

Brzeska-Smerek we wstępie do "Antologii..." przywołała słowa prof. Huberta Orłowskiego, że opowieści regionalne przywołują Warmię do powszechnej świadomości, czyli ją "odpominają".