Tegoroczny Angelus dla Josefa Skvoreckiego

Czeski pisarz emigracyjny Josef Skvorecky jest tegorocznym laureatem Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus. Nagrodzony został za książkę "Przypadki inżyniera ludzkich dusz", opublikowaną przez wydawnictwo Pogranicze.

Nagrodę wręczono podczas uroczystej gali w Teatrze Muzycznym Capitol we Wrocławiu. Przewodnicząca jury Natalia Gorbaniewska uzasadniając wybór jurorów powiedziała, że jest szczęśliwa, że książkę Skvoreckiego mogą nareszcie przeczytać polscy czytelnicy. Podkreśliła, że z powieści "Przypadki inżyniera ludzkich dusz" można wyciągnąć lekcję, że życie "za komuny, za okupacji hitlerowskiej albo życie na emigracji jest jednocześnie śmieszniejsze i straszniejsze, niż można przeczytać w podręcznikach, pracach historycznych czy publicystyce". "W tym tkwi cud tej literatury" – dodała Gorbaniewska.

Nagrodę w imieniu autora odebrał Andrzej Jagodziński – tłumacz uhonorowanej książki. Skvorecky ze względu na stan zdrowia nie mógł przyjechać do Wrocławia. Jagodziński w imieniu pisarza przeczytał przesłany przez niego list. Skvorecky wyraził w nim podziękowanie za przyznanie mu nagrody. –Jesteśmy sąsiadami, moje rodzinne miasto Nachod leży tylko 120 kilometrów od Wrocławia. Mam wciąż nadzieję, że stan mojego zdrowia na tyle się poprawi, że będę mógł odbyć choć jeden transatlantycki lot i odwiedzić moje rodzinne strony. Bardzo chciałbym przy tej okazji odwiedzić również Wrocław – napisał Skvorecky.

Jagodziński został nagrodzony po raz pierwszy w historii Angelusa nagrodą dla tłumacza w wysokości 10 tys. zł, którą ufundowała Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu. Na przekład nagrodzonej książki polski czytelnik musiał czekać ponad 30 lat.

Do ostatniego etapu konkursu zostało nominowanych jeszcze sześciu autorów: Ihar Babkou ("Adam Kłakocki i jego cienie") z Białorusi, Ota Filip ("Sąsiedzi i ci inni") z Czech, Miljenko Jergović ("Ruta Tannenbaum") z Bośni, Bernhard Schlink ("Powrót do domu") z Niemiec, oraz Krzysztof Varga ("Gulasz z turula") i Inga Iwasiów ("Bambino") z Polski.

Galę wręczenia nagrody poprowadził prof. Jan Miodek. W trakcie uroczystości fragmenty nominowanych książek przedstawili m.in.: Jolanta Fraszyńska, Teresa Sawicka i Anna Seniuk. O oprawę muzyczną zadbali Marek i Mateusz Pospieszalscy.

Do nagrody można zgłaszać dzieła autorów żyjących, pochodzących z 21 krajów Europy Środkowej. Każdy wydawca może zgłosić jedną książkę autora zagranicznego i jedną polskiego.

Josef Skvorecky urodził się w 1924 r. Pochodzi z Nachodu, jest prozaikiem, doktorem filozofii, tłumaczem literatury anglojęzycznej i wydawcą oraz miłośnikiem muzyki jazzowej. Od 1969 r. mieszka w Kanadzie, dokąd trafił po burzy, jaką wywołała jego debiutancka powieść "Tchórze" (1958). Utwór dotyczący zachowawczej postawy czeskich mieszczan pod koniec wojny wywołał skandal polityczny. Książkę wycofano z księgarń. Już w Toronto założył wraz żoną, pisarką Zdeną Salivarovą, wydawnictwo "Sixty-eight Publishers", które publikowało tuzów czeskiej literatury emigracyjnej. W 1978 autorowi "Batalionu czołgów" odebrano czechosłowackie obywatelstwo. Na dorobek Josefa Skvoreckiego składają się powieści, w tym przygodowe i kryminalne, eseje i reportaże.