Marnujemy za dużo żywności – nie tylko w święta!

Średnio, codziennie w każdym polskim domu wyrzuca się 0,5 kg żywności. Święta te statystyki są jeszcze gorsze. To zjawisko, na które zwraca uwagę Instytut Ochrony Środowiska. Grudzień pod tym względem jest wyzwaniem. Więcej kupujemy i przygotowujemy zbyt duże ilości potraw. Często prowadzi to do marnowania i wyrzucania jedzenia.

• Jak ograniczyć marnowanie żywności w okresie świątecznym? – lepsze planowanie przy kupowaniu i przygotowywaniu posiłków; zarządzanie resztkami; dzielenie się żywnością
• Konieczność odpowiedniej edukacji
• Co może zrobić państwo?
• Wpływ decyzji zakupowych na marnotrawstwo, oszczędności i ochronę środowiska

Z opublikowanych przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy badań wynika, że w Polsce marnuje się ponad 4,8 mln ton żywności rocznie, z czego aż 56 proc., tj. ponad 2,5 mln ton pochodzi z gospodarstw domowych. Przeciętne polskie gospodarstwo domowe marnuje 165 kg żywności rocznie, czyli w każdym domu codziennie trafia do kosza ponad 0,5 kg żywności.

92,4 proc. badanych gospodarstw domowych wskazało jako najczęściej wyrzucany rodzaj żywności potrawy przygotowane w domu oraz jadalne resztki talerzowe, czyli niezjedzone potrawy; i właśnie ta grupa stanowi 1/4 żywności wyrzucanej w domach. Z kolei ponad 11 proc. wyrzucanego w domach jedzenia stanowi pieczywo i produkty piekarnicze, do czego przyznało się 91,4 proc. ankietowanych.

W informacji wskazano, że głównymi przyczynami marnotrawstwa są: zakup/przygotowanie/otrzymanie za dużej ilości jedzenia – wskazało tak 85,5 proc. ankietowanych, zepsucie (84 proc.) oraz utrata świeżości (91,4 proc.). „Oznacza to, że zbyt duże zakupy i przygotowanie nadmiaru jedzenia przyczyniają się do prawie 20 proc. marnowanej żywności w domach Polaków” – wyjaśniono.

„Skala jest jeszcze większa w okresie Świąt. Aby zaspokoić tradycję obfitości i ilości potraw wielu Polaków przygotowuje na Święta zbyt dużo jedzenia, robi w ferworze przedświątecznych przygotowań nieprzemyślane i niezaplanowane zakupy” – podkreślono. Wskazano, że konsekwencjami takich działań mogą być skutki ekonomiczne – jak stwierdził Instytut, wyrzucanie jedzenia oznacza marnowanie pieniędzy wydanych na produkty, które nie zostały skonsumowane. Ponadto, występują również skutki środowiskowe – wyrzucona żywność generuje odpady organiczne, które wytwarzają szkodliwe gazy cieplarniane oraz marnuje zużyte zasoby niezbędne do ich produkcji. Instytut podkreślił również, że „w czasie, gdy wiele osób w Polsce zmaga się z niedoborem żywności, wyrzucanie żywności jest nie tylko moralnym i społecznym wyzwaniem, ale jest wręcz nieetyczne”.

Co pomoże ograniczyć marnowanie żywności w okresie świątecznym? Na przykład tworzenie list zakupów, aby zmniejszyć ryzyko nadmiernych zakupów czy przygotowanie odpowiedniej ilości jedzenia dostosowanej do liczby uczestników. Instytut poleca również gotowanie w mniejszych ilościach, efektywne wykorzystywanie produktów, zamrażanie nadmiaru potraw czy oznaczanie dat ważności, aby w pierwszej kolejność używać produktów o krótszym terminie przydatności.

W informacji zwrócono również uwagę na dzielenie się nadmiarową żywnością z innymi poprzez jadłodzielnie, akcje charytatywne czy lokalne organizacje np. foodsharing. „Coraz większą popularnością cieszą się również lokalne grupy w mediach społecznościowych, w ramach których można dzielić się przedmiotami czy jedzeniem” – dodano. „Przygotowując Święta, wybierajmy lokalne produkty, ponieważ kupowanie lokalnych i sezonowych składników wspiera zrównoważone rolnictwo i zmniejsza ślad węglowy przygotowanych dań. Ważnym elementem jest także edukacja domowników, zachęcajmy ich do bardziej świadomego podejścia do jedzenia i szacunku dla żywności” – podsumowano.

Rząd planuje zwiększyć kary za marnowanie żywności oraz wprowadzić nową definicję tego zjawiska – w opublikowanym w październiku projekcie nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności wprowadzono zmiany w definicji marnowania żywności, by jednoznacznie wynikało z niej, że dopóki żywność nie stanie się odpadem, należy podejmować działania, które mają przeciwdziałać marnowaniu. Zakres kar za marnowanie ma się zwiększyć z 500 - 10 000 zł do 5000 - 15 000 zł. W nowelizacji wprowadzono też karę w wysokości 5 000 zł za nieprzeprowadzanie kampanii edukacyjno-informacyjnej.