Sejm o wynagrodzeniach polityków

Wynagrodzenia osób na kierowniczych stanowiskach państwowych, m.in. prezydenta, premiera, marszałków Sejmu i Senatu, będą w 2010 r. na poziomie z grudnia 2008 r. - przewiduje rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją wydatków budżetowych, rozpatrywany w czwartek przez Sejm.

Projekt ma także zmienić przepisy kilku innych ustaw, m.in. Karty Nauczyciela, ustawy o służbie żołnierzy zawodowych i rehabilitacji osób niepełnosprawnych.

W czwartkowej debacie posłowie, mimo uwag ze strony opozycji, opowiadali się w imieniu swoich klubów za dalszymi pracami nad projektem. O tym, do jakich komisji trafi ostatecznie, Sejm zdecyduje w piątkowym głosowaniu.

Zgodnie z projektem, na poziomie z grudnia 2008 r. będą wypłacane także wynagrodzenia wicepremierów, ministrów i wiceministrów, prezesów i wiceprezesów Najwyższej Izby Kontroli, Narodowego Banku Polskiego, Instytutu Pamięci Narodowej i Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa.

W 2010 r., tyle co w grudniu 2008 r., mają zarabiać także rzecznicy i zastępcy rzeczników: Praw Obywatelskich, Praw Dziecka, Ubezpieczonych oraz Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, przewodniczący i członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, szefowie i zastępcy szefa kancelarii prezydenta, Sejmu, Senatu i premiera.

Dotyczy to również: szefa Służby Cywilnej, Głównego Inspektora Pracy i jego zastępcy oraz kierownika Krajowego Biura Wyborczego, zastępcy Prokuratora Generalnego, prezesa i wiceprezesów Polskiej Akademii Nauk, kierowników i zastępców kierownika urzędów centralnych, wojewodów i wicewojewodów.

Kwota bazowa wynagrodzenia osób zajmujących kierownicze stanowiska w państwie w 2009 r. i w projekcie ustawy budżetowej na 2010 r. wynosi 1835,35 zł - podał rząd w uzasadnieniu projektu. W grudniu 2008 r. kwota bazowa wynosiła 1766,46 zł i taka ma być stosowana przy określaniu wynagrodzeń tych urzędników - zakłada projekt. Wysokość odbieranego co miesiąc przez te osoby wynagrodzenia zależy od tego, jaki mnożnik kwoty bazowej związany jest z danym stanowiskiem.

Projektowana ustawa wpłynęłaby też na zarobki posłów i senatorów, których pensje zależą od wysokości wynagrodzeń podsekretarzy stanu. Łączne oszczędności budżetu z takiego ustalenia kwoty bazowej mają wynieść ok. 7 mln zł - podkreślał w czwartek w Sejmie wiceminister finansów Dariusz Daniluk.

Rząd chce też zmienić zasady wynagradzania pracowników i urzędników służby cywilnej. Z ich wynagrodzeń zniknie dodatek specjalny, wynikający "ze specyfiki i charakteru wykonywanych zadań". Pozostanie wynagrodzenie zasadnicze przewidziane dla zajmowanego stanowiska oraz dodatek za lata pracy w służbie cywilnej.

Proponowane w projekcie zmiany obejmują też zasady wynagradzania sędziów delegowanych do pracy w ministerstwie sprawiedliwości oraz prokuratorów.

Projekt dotyczy też pensji nauczycieli, których wynagrodzenia wzrosną od 1 września 2010 r. Kwota bazowa, na podstawie której wylicza się nauczycielskie pensje, wyniesie od września 2446,82 zł. W 2009 r. były dwie podwyżki - od 1 stycznia kwota bazowa wyniosła 2177,86 zł, a od 1 września 2286,75 zł. Na podstawie kwoty bazowej wylicza się średnie wynagrodzenia nauczycieli na poszczególnych stopniach awansu zawodowego.

Projekt zmian w Karcie Nauczyciela ma też dookreślić zasady obliczania corocznego odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Obecnie odpis - to iloczyn liczby nauczycieli zatrudnionych w danym roku w pełnym i niepełnym wymiarze godzin i 110 proc. kwoty bazowej, ustalonej w ustawie budżetowej. Projekt precyzuje, że chodzi o kwotę bazową z 1 stycznia danego roku, czyli w 2010 r. będzie to kwota 2286,75 zł.

Proponowane zmiany w przepisach włączają też do sfery budżetowej wynagrodzenia nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez organa administracji rządowej.

W ustawie o świadczeniach rodzinnych rząd chce znieść kryteria dochodowe i pozwolić uzyskać świadczenie pielęgnacyjne wszystkim osobom, które zrezygnowały z pracy, by opiekować się niepełnosprawnym członkiem rodziny. Zmiany pozwalają też uzyskać prawa do takiego świadczenia za okres sprzed decyzji powiatowego zespołu do orzekania o niepełnosprawności. Prawo do świadczenia będzie przysługiwało na czas ważności orzeczenia o niepełnosprawności. Otrzymywać je będą osoby najbliższe - rodzice lub dzieci osoby niepełnosprawnej, a dalsi krewni tylko wtedy, gdy nie ma osób najbliższych lub osoby te nie mogą wypełnić swojego obowiązku.

W wyniku proponowanych zmian w 2010 r. świadczenia pielęgnacyjne otrzyma o 3,2 tys. osób więcej niż obecnie, a ich koszt wzrośnie o ok. 20,8 mln zł plus kilka mln zł na opłacenie składki emerytalnej i zdrowotnej dla opiekujących się niepełnosprawnymi - szacuje rząd.

Projekt zakłada zmianę ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Rząd chce przywrócić starą definicję najniższego wynagrodzenia. Obecnie najniższe wynagrodzenie - to wynagrodzenie minimalne ze stycznia danego roku; po zmianie ma być to wynagrodzenie minimalne z grudnia poprzedniego roku. Od stycznia 2010 r. wynagrodzenie to ma wzrosnąć do 1317 zł; w 2009 r. wynosi 1276 zł.

W 2010 r. stuprocentowe dofinansowanie wynagrodzeń mają otrzymać, tak jak dotąd, zakłady pracy chronionej. Nie zmieniłoby się też, wynoszące 70 proc. dofinansowanie wynagrodzenia dla innych firm, które zatrudniają niepełnosprawnych. 90-proc. dofinansowania nadal dostawać mają firmy zatrudniające niepełnosprawnych, którzy są niewidomi lub u których stwierdzono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe lub epilepsję.

Rząd chce zmienić poziom dotacji do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. W latach 2009-11 PFRON miał dostać nie mniej niż 30 proc. środków na dofinansowanie wynagrodzeń niepełnosprawnych, a od 2012 r. dotacja powinna wynieść 55 proc. Rząd chce określić, że w 2010 r. będzie to do 30 proc. - 2,7 mld zł.

Z Funduszu Pracy w 2010 r. będą finansowane staże podyplomowe oraz szkolenia specjalizacyjne lekarzy, dentystów, pielęgniarek i położnych - przewidują zawarte w projekcie propozycje zmiany ustawy o promocji zatrudnienia. Na ten cel Fundusz Pracy ma wydać w 2010 r. 717,5 mln zł, o 150 mln zł więcej niż w 2009 r. Posłowie opozycji przypominali, że takie rozwiązanie miało obowiązywać tylko w 2009 r.

Rząd chce też przedłużyć do 2013 r. program dożywiania dzieci i uczniów w szkołach i przedszkolach. Wydatki na ten cel z budżetu państwa i budżetów gmin w całym okresie prowadzenia programu - od 2006 do 2013 r. mają być nie mniejsze niż 6 mln zł. W latach 2010-13 do szkół ma trafić na ten cel 3,1 mln zł. W budżecie na 2010 r. zaplanowano 550 tys. zł. Pomoc trafia do dzieci z rodzin o niskich dochodach. Działaniami programu w 2008 r. było objętych 2 mln osób, a koszt jednego posiłku wynosił średnio 3,11 zł - wynika z uzasadnienia projektu.

Proponowana ustawa ma też zmodyfikować przepisy dotyczące pożyczek mieszkaniowych dla sędziów i prokuratorów. Zamiast stwierdzenia, że środki na ten cel mają być nie mniejsze, niż 5 proc. funduszu wynagrodzeń tych grup zawodowych, rząd chce zapisać, iż wydatki te stanowią do 6 proc. funduszu. W ocenie rządu dzięki podwyżkom wynagrodzeń sędziów i prokuratorów pula środków na pożyczki nie zmniejszy się i będzie wystarczająca.

Projektowane zmiany dotyczą też ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP. Rząd chce wykreślić z niej przekazywanie przez starostów wójtom lub burmistrzom dotacji celowych z budżetu państwa na przeprowadzenie obowiązkowej kwalifikacji wojskowej. Takie dotacje będą trafiały do wójtów i burmistrzów od wojewodów.

Obecnie żołnierzom zawodowym, którzy mieszkają w innej miejscowości niż służą, przysługuje zwrot kosztów przejazdu. Rząd chce, by zwrot przysługiwał tylko tym, których podróż w obie strony zajmuje dwie godziny - bez czasu przejazdów w obrębie miejscowości, z której żołnierz dojeżdża i w której służy. Rząd szacuje oszczędności na ok. 2 mln zł.

Zmiany mają też dotyczyć bezpłatnego korzystania przez żołnierzy z wizyt u dentysty i bezpłatnych materiałów dentystycznych. Obecnie żołnierzom zawodowym przysługują bezpłatne wizyty u stomatologa, jeśli pełnią służbę "w warunkach zwiększających ryzyko powstania schorzeń stomatologicznych". Teraz rząd chce, by żołnierzom przysługiwały bezpłatne świadczenia stomatologiczne tylko w razie wypadków w związku z pełnieniem służby albo choroby w związku z warunkami służby wojskowej, w czasie przygotowania do służby za granicą oraz pół roku po powrocie do kraju. Zmiana przepisów pozwoli na zaoszczędzenie miliona zł - szacuje rząd.

Rząd chce też zmniejszyć - z dwumiesięcznych do miesięcznych - odprawy, jakie dostają w razie odwołania prezes i wiceprezesi Krajowej Izby Odwoławczej przy prezesie Urzędu Zamówień Publicznych. Izba ta rozpoznaje protesty w postępowaniach o udzielenie zamówienia.

Zdaniem Witolda Sitarza (PO) proponowane rozwiązania są niezbędne dla realizacji przez koalicję PO i PSL "trudnego, ale oszczędnego i odpowiedzialnego" budżetu na 2010 r. Zauważył, że dotyczą również posłów i ich zarobków.

Marzenna Drab (PiS) uważa, że środki planowane w budżecie na podwyższenie płac nauczycieli nie są wystarczające na zapewnienie podwyżek we wrześniu 2010 r. i podwyższanie wynagrodzeń do września w związku z awansem zawodowym nauczycieli. Posłanka krytykowała też propozycje zmian dotyczących ograniczenia dotacji na wynagrodzenia dla niepełnosprawnych w 2010 r.

Zdaniem Marka Wikińskiego (Lewica), oprócz utrzymania zarobków osób pełniących kierownicze funkcje na poziomie grudnia 2008 r., należy zamrozić też na 2010 r. nagrody dla członków rządu. Teraz jest na to 1 mln zł rocznie - mówił Wikiński.

Poseł przypominał też, że kwota świadczenia pielęgnacyjnego dla tych, którzy opiekują się niepełnosprawnymi, nie zmieniła się od lat.

Jan Łopata (PSL) poparł projekt, który - jak policzył - zmienia 16 ustaw. Dodał, że jego klub liczy na szybkie tempo prac nad tym dokumentem. Poseł przypomniał, że zmiany dotyczące finansowania stażu lekarskiego i pielęgniarskiego, który ma być opłacany z Funduszu Pracy, nie są stałą zasadą - mają obowiązywać jedynie w 2010 r.

Odpowiadając na pytania zadane w debacie, prezentujący w Sejmie projekt wiceminister finansów Dariusz Daniluk podkreślał, że w projektowanej ustawie nie chodzi o drobne oszczędności w budżecie, lecz o to, aby w sytuacji trudności budżetowych w odpowiedzialny sposób mogły być wspierane programy społeczne - takie jak dożywianie dzieci czy kształcenia lekarzy - realizowane przez państwo na rzecz obywateli.

Wiceminister edukacji Krystyna Szumilas podkreślała, że subwencja oświatowa w projekcie budżetu na 2010 r. jest wyższa o 1 mld 609 mln zł, a oświata jest tym działem, w którym wydatki rosną w porównaniu z 2009 r. "Ten wzrost subwencji pokrywa środki na podwyżki dla nauczycieli zaplanowane na 2010 r." - mówiła.