Polskie sądy nie znają orzecznictwa Strasburga

Orzecznictwo Trybunału w Strasburgu nie jest wystarczająco znane polskiemu wymiarowi sprawiedliwości - uważa Rzecznik Praw Obywatelskich Irena Lipowicz. Wystąpiła ona do ministra sprawiedliwości o rozszerzenie szkoleń sędziów i prokuratorów o ochronę praw człowieka.

W liście do Jarosława Gowina napisano, że z kierowanych do RPO skarg wynika, iż system ochrony praw człowieka i obywatela, a także orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Trybunału Sprawiedliwości UE w zakresie dotyczącym ochrony praw podstawowych - nie są wystarczająco znane polskiemu wymiarowi sprawiedliwości.

Szacuje się, iż w sprawach polskich 95 proc. wszystkich wyroków ETPCz dotyczy wymiaru sprawiedliwości. Zasadnym wydaje się szersze uwzględnienie problematyki praw człowieka i orzecznictwa ETPCZ oraz Trybunału Sprawiedliwości przede wszystkim w ramach szkolenia wstępnego przyszłych sędziów i prokuratorów - uznała RPO.

Według niej należy także organizować na bieżąco szkolenia poświęcone konkretnym zagadnieniom z tego zakresu. Ich celem powinno być przede wszystkim ograniczenie liczby decyzji i orzeczeń organów krajowych, uznawanych za naruszenie europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

RPO podkreśla, że wykonywanie wyroków ETPCz obejmuje nie tylko wypłacanie przez rząd RP stosownego zadośćuczynienia osobie, której prawa naruszono, lecz także ma polegać na podjęciu systemowych i kompleksowych działań zapobiegających podobnym naruszeniom w przyszłości. "Pogłębiona analiza przyczyn powtarzających się naruszeń Konwencji i monitorowanie toczących się postępowań po ich stwierdzeniu mogłyby przyczynić się do rozwiązania problemu systemowych przyczyn tych naruszeń" - oceniono w liście.

W liście przypomniano, że od 2011 r. obowiązują przepisy ustawy o wdrożeniu niektórych przepisów UE w zakresie równego traktowania. W obszarze ochrony przed dyskryminacją znajduje się zatrudnienie niepracownicze, dostęp do dóbr i usług, opieka zdrowotna, zabezpieczenie społeczne oraz edukacja. Tymczasem w 2011 r. do sądów okręgowych i rejonowych wpłynęło łącznie zaledwie 30 spraw o przyznanie odszkodowania na podstawie tej ustawy, co - zdaniem RPO - oznacza, że poziom informacji na temat przysługujących obywatelom prawnych środków ochrony zasady równego traktowania jest stosunkowo niski.

RPO zwraca uwagę Gowina na fakt, iż na szkolenie w ramach aplikacji ogólnej przeznaczona jest wyjątkowo niewielka liczba godzin. "Dlatego też z dużym zainteresowaniem Rzecznik powziął informacje o 7-letnim programie Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, który obejmuje organizację szkoleń na temat praw człowieka dla wszystkich sędziów" - stwierdza list.