Przepisy o certyfikowaniu języka polskiego

Łatwiejszy dostęp do egzaminów i certyfikatów poświadczających znajomość języka polskiego, zakłada znowelizowana w piątek przez Sejm ustawa. Nowe przepisy umożliwią przystąpienie do egzaminów większej liczbie osób; zwiększają też liczbę poziomów certyfikacji.

Projekt nowelizacji ustawy o języku polskim oraz ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych opracowano na podstawie założeń przyjętych przez rząd w grudniu 2013 roku. Wnioskodawcą jest Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

W piątek za przyjęciem nowelizacji głosowało 430 posłów, nikt nie był przeciw, jedna osoba wstrzymała się od głosu.

Według Elżbiety Gapińskiej (PO) nowelizacja ma na celu "zwiększenie dostępności egzaminu z języka polskiego jako obcego zarówno pod względem liczby osób, które mogą przystępować do tego egzaminu, jak i poprzez wprowadzenie możliwości zdawania egzaminów na poziomach biegłości językowej dostosowanych do międzynarodowych standardów".

Jak tłumaczyła podczas debaty nad projektem, obecnie egzaminy są przeprowadzane przez Państwową Komisję Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego. - Ze względu na ograniczoną liczbę ośrodków, w których obecnie odbywają się egzaminy, nie odpowiada to zwiększonemu zainteresowaniu obcokrajowców językiem polskim. Nowelizacja spowoduje, że po spełnieniu określonych wymagań tzw. podmioty uprawnione będą miały możliwość przeprowadzania egzaminów w Polsce i za granicą - wyjaśniła Gapińska.

Zgodnie z zapisami nowelizacji dotychczasową Państwową Komisję Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego zastąpi nowa Komisja.

Początkowo, zgodnie z propozycjami MNiSW, miała to być Komisja do Spraw Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego. Jednak Sejm przychylił się do jednej z poprawek zgłoszonych przez Prawo i Sprawiedliwość, aby również zyskała ona miano Państwowej.

Egzaminy poświadczające znajomość języka polskiego, jako obcego będą mogły przeprowadzać uczelnie polskie i zagraniczne prowadzące studia w zakresie filologii polskiej, a także inne podmioty działające w kraju lub za granicą np. szkoły językowe, instytuty i szkoły polskie za granicą. Jednak, aby otrzymać uprawnienia do egzaminowania, muszą one, od co najmniej trzech lat prowadzić lektoraty, kursy lub inne zajęcia dydaktyczne z języka polskiego lub tego języka, jako obcego albo inne zajęcia dydaktyczne. Pierwsze uprawnienie do organizowania egzaminów nadawane będzie na dwa lata, a dopiero kolejne uprawnienia na maksimum pięć lat.

Zgodnie z nowelizacją zwiększy się też liczba poziomów certyfikacji języka polskiego. Zamiast dotychczasowych trzech poziomów, wprowadzonych zostanie dziesięć: sześć od A1 do C2 oraz cztery poziomy dostosowane do potrzeb dzieci i młodzieży.

Marzena Machałek (PiS) oceniła podczas debaty, że kierunek proponowanych zmian jest słuszny. Dodała jednak, że klub PiS podziela uwagi ekspertów przedstawione w opiniach merytorycznych do projektu, że wdrożenie systemu w proponowanym kształcie będzie dużym wyzwaniem organizacyjnym, szczególnie dla Komisji Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego. - Bowiem komisja zostanie obarczona licznymi i różnorodnymi zadaniami: od koordynujących i nadzorczych po wykonawcze, a przede wszystkim odpowiedzialnością za prawidłowe funkcjonowanie systemu - podkreśliła.

Klub PiS zgłosił poprawkę, która uściślała kompetencje Komisji dotyczące przygotowania zestawów egzaminacyjnych; proponował, aby jej zadaniem było jedynie ich zatwierdzanie. Mimo rekomendacji Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży, Sejm poprawkę odrzucił.

Zgodnie z nowymi regulacjami do zadań komisji będzie należeć ustalanie zestawów zadań egzaminacyjnych.

- Termin "ustalanie" daje większy zakres możliwości działań Komisji, która może gospodarować materiałem już posiadanym, może sama pisać zestawy egzaminacyjne, może brać w tym udział, może poprawiać błędy. Jeżeli tylko by zatwierdzała, oznaczałoby to, że nawet nie może poprawić błędów, czyli nie miałoby to dobrego wpływu na tok prac - argumentowała wiceminister nauki Daria Lipińska-Nałęcz.

Ze zmian, które wprowadza ustawa o języku polskim wynikają też zmiany w ustawie o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Zgodnie z zapisami ustawy, co najmniej dwie osoby wchodzące w skład zarządu towarzystwa emerytalnego, w tym prezes zarządu, muszą posługiwać się językiem polskim. W przypadku obywateli państw obcych znajomość języka polskiego powinna być potwierdzona urzędowym poświadczeniem. Uzyskanie takiego poświadczenia będzie możliwe na zasadach opisanych w nowelizowanej ustawie o języku polskim.

Nowelizacja trafi teraz do Senatu.