Będzie śledztwo ws. zbrodni w Gruzji w 2008 r.?

Prezydium Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK) zaakceptowało w czwartek wniosek prokurator Fatou Bensoudy o wszczęcie śledztwa w sprawie zbrodni popełnionych podczas wojny rosyjsko-gruzińskiej w 2008 roku.

Wniosek został skierowany do Wydziału Przygotowawczego Trybunału. Od decyzji tego składu sędziowskiego będzie zależeć, czy prokuratura może podjąć czynności śledcze w sprawie zbrodni popełnionych w Gruzji przez obie strony konfliktu.

"Prokurator MTK uważa, że istnieją racjonalne przesłanki dla uznania, że w Gruzji podczas konfliktu w sierpniu 2008 roku zostały popełnione zbrodnie, do osądzenia których został powołany Trybunał" - wskazano w uzasadnieniu do decyzji Prezydium.

W 2008 roku wybuchła krótka siedmiodniowa wojna rosyjsko-gruzińska, w wyniku której od Gruzji oderwała się Abchazja i Południowa Osetia. Między Moskwą a Tbilisi utrzymuje się od tego czasu napięcie. Eskalacji konfliktu udało się uniknąć dzięki dyplomatycznej inicjatywie państw zachodnich, przede wszystkim Francji.

Zgodnie ze statutem podpisanym w 1998 r. w Rzymie, Międzynarodowy Trybunał Karny jest upoważniony do sądzenia zbrodni wojennych, zbrodni przeciw ludzkości, ludobójstwa i agresji.

Wniosek o wszczęcie śledztwa w sprawie zbrodni popełnianych w Gruzji w 2008 roku zbiegł się w czasie z antyzachodnią ofensywą dyplomatyczną i militarną Rosji w Syrii oraz na wschodzie Ukrainy. Międzynarodowy Trybunał Karny może stać się teraz sceną kolejnych starć w politycznej konfrontacji między Rosją a Zachodem — zauważa agencja Reutera.

Rosja jest sygnatariuszem Statutu Rzymskiego od listopada 2000 r. Nigdy jednak nie ratyfikowała tego dokumentu. Oznacza to, że podobnie jak 30 innych państw nie jest ona pełnoprawnym członkiem MTK. Gruzja podpisała Statut Rzymski w lipcu 1998 roku i ratyfikowała go w maju 2002 r.

Międzynarodowy Trybunał Karny rozpoczął działalność w 2002 roku. W przeciwieństwie do Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, który jest organem rozsądzającym spory między członkami ONZ, sąd ten nie zajmuje się orzekaniem o winie państw, lecz wyłącznie osób i organizacji prywatnych.

Eksperci podkreślają, że Międzynarodowy Trybunał Karny - zajmujący się początkowo głównie zbrodniami popełnionymi w Afryce - ostatnio w coraz większym stopniu angażuje się w sprawy "drażliwe politycznie", które dotyczą wielkich państw. Na początku 2015 roku Prezydium MTK zapowiedziało przystąpienie do analizy konfliktu izraelsko-palestyńskiego pod kątem popełnionych przestępstw. Trwają dyskusje czy MTK powinien wszcząć śledztwo w sprawie zbrodni popełnionych na wschodzie i południu Ukrainy.