"Dama Czerwonych Khmerów" na wolności

Ieng Thirith, najwyższa rangą kobieta w kierownictwie Czerwonych Khmerów, wyszła w niedzielę na wolność, gdyż pogarszający się stan zdrowia wyklucza jej udział w procesie - poinformował działający pod egidą ONZ trybunał ds. ludobójstwa w Kambodży.

Decyzję o zwolnieniu 80-letniej Ieng Thirith z aresztu trybunał ogłosił w czwartek, uzasadniając to tym, że w najbliższej przyszłości nie ma szans na postawienie oskarżonej przed sądem, gdyż najprawdopodobniej cierpi ona na postępującą chorobę Alzheimera.

Jednak prokuratura opóźniła wypuszczenie Ieng Thirith na wolność, składając w piątek apelację od decyzji sądu. Domagała się ustalenia warunków zwolnienia, które ograniczałyby wolność 80-latki, oskarżonej o ludobójstwo, popełnienie zbrodni przeciw ludzkości i zbrodni wojennych.

W niedzielę sąd poinformował, że przyjął odwołanie, które zostanie rozpatrzone w najbliższych tygodniach.

Do tego czasu Ieng Thirith ma zakaz opuszczania Kambodży, musi zwrócić paszport i informować wymiar sprawiedliwości o miejscu pobytu. Musi także stawiać się przed sądem, gdy zostanie tam wezwana.

Osoby, które przeżyły reżim Czerwonych Khmerów, nazwały niedzielną decyzję szokującą. Mówią, że ponad 30 lat czekały na sprawiedliwość.

Ieng Thirith, która studiowała na Sorbonie, za rządów Czerwonych Khmerów zajmowała stanowisko ministra do spraw socjalnych. Jest także szwagierką lidera Khmerów Pol Pota, zmarłego w 1998 roku. Była jedyną kobietą w ścisłym kierownictwie Czerwonych Khmerów i z tej racji nazywano ją "pierwszą damą" zbrodniczego reżimu. 

Należy ona do wąskiej grupy najwyższych rangą, żyjących przedstawicieli Czerwonych Khmerów. Oprócz niej są to: jej mąż, były minister spraw zagranicznych Ieng Sary, główny ideolog reżimu i prawa ręka Pol Pota Nuon Chea oraz były prezydent Kambodży Khieu Samphan. Ich proces rozpoczął się w listopadzie 2011 roku. Wszyscy mają ponad 80 lat.

Trybunał, działający pod egidą ONZ, został powołany w 2003 roku, ale pracę rozpoczął dopiero w 2006 roku. Jedynym skazanym do tej pory przez oenzetowski trybunał jest Kaing Guek Eav, alias "Duch", były naczelnik więzienia S-21 w stolicy Kambodży, w którym około 15 tysięcy ludzi poddano przed egzekucją torturom. W lipcu 2010 roku skazano go na 30 lat więzienia.

Ugrupowanie Czerwonych Khmerów opanowało Kambodżę w 1975 roku. Kierowany przez Pol Pota reżim dążył do stworzenia społeczeństwa rolniczego, bez pieniędzy, medycyny i edukacji. Mieszkańców miast wypędzono na wieś, zmuszając ich do pracy na polach ryżowych. Kraj zamieniono w wielki obóz pracy, mordując przede wszystkim ludzi wykształconych, który uznawano za wrogów rewolucji. W czasie czteroletnich rządów Czerwonych Khmerów z głodu, chorób i wycieńczenia zginęła prawie jedna czwarta ludności kraju - ok. 2 mln ludzi.