Grecja: referendum ws. porozumienia z wierzycielami

Premier Grecji Aleksis Cipras ogłosił w sobotę, że referendum ws. porozumienia z międzynarodowymi kredytodawcami odbędzie się 5 lipca. Wezwał on wszystkich Greków, by kierując się patriotyzmem i dobrem kraju zdecydowali o przyszłości swojej ojczyzny.

Cipras w sobotę w telewizyjnym wystąpieniu do narodu podkreślił, że wszyscy Grecy w ogólnokrajowym referendum zdecydują, czy przyjąć lub odrzuć plan ratunkowy oferowany przez greckich wierzycieli.

- Grecki rząd został poproszony o zaakceptowanie propozycji, która nakłada na Greków nowe obciążenia, które nie są możliwe do przyjęcia - powiedział Cipras.

Jak podkreślił, obecnie w rękach wszystkich Greków spoczywa historyczna odpowiedzialność, dotycząca de facto przyszłości całej Grecji. - Ta odpowiedzialność zobowiązuje nas do odpowiedzi (kredytodawcom) na ultimatum w oparciu o suwerenną wolę greckiego narodu - zaznaczył.

W jego ocenie propozycje greckich wierzycieli "wyraźnie naruszają europejskie zasady i podstawowe prawo do pracy, równości i godności oraz pokazują, że celem niektórych partnerów i instytucji nie było zawarcie korzystnego dla wszystkich stron porozumienia, lecz prawdopodobnie upokorzenie całego narodu greckiego".

Cipras poinformował, że jego rząd na piątkowym nadzwyczajnym posiedzeniu odrzucił ostatnią wersję porozumienia z Komisją Europejską, Europejskim Bankiem Centralnym oraz z Międzynarodowym Funduszem Walutowym. Dodał, że w związku z planowanym na przyszły tydzień referendum poprosi wierzycieli o przedłużenie do tego czasu, wygasającego 30 czerwca porozumienia w sprawie programu pomocowego.

Cipras, który w sobotę ma poprosić grecki parlament o zatwierdzenie referendum oświadczył także, że o decyzji greckiego rządu poinformował już kanclerz Niemiec Angelę Merkel i prezydenta Francji Francois Hollande`a. oraz że wysłał w tej sprawie list do szefa Europejskiego Banku Centralnego Mario Draghiego.

Jak informuje agencja Reuters w nocy doszło do rozmowy telefonicznej pomiędzy Ciprasem a Draghim. Szef EBC - jak poinformował rzecznik greckiego rządu Gabriel Sakellaridis - wykazał wrażliwość i zrozumienie dla decyzji Aten o referendum.

- Jesteśmy pewni - co zostało udowodnione w rozmowie telefonicznej, że Mario Draghi, ma najlepsze intencje wobec decyzji greckiego rządu o przeprowadzeniu referendum - powiedział Sakellaridis.

Do odrzucenia w referendum porozumienia z kredytodawcami wezwali w sobotę Greków niektórzy członkowie rządu Aleksisa Ciprasa.

Lider koalicyjnej partii Niezależni Grecy Panos Kammenos zwrócił się do wszystkich rodaków o odrzucenie w referendum obecnego programu pomocowego. - Podobnie jak w 1940 roku, kiedy Grecy postanowili powiedzieć swoje "nie" obcym wojskom, tak i teraz (...) wzywam wszystkich do udziału w tym wielkim święcie demokracji, jakim jest referendum i do zagłosowania na "nie" - apelował Kammenos.

Do udziału w referendum przekonywał także minister ds. rozwoju Grecji Panajotis Lafazanis. - Wszyscy Grecy będą głosować na "nie" - powiedział, dodając, że w ten sposób Europa może w końcu usłyszy wolę greckiego narodu.

- Nasi ludzie będą głosować "nie". To jest bardzo dobra noc, Grecy będą w końcu mogli zdecydować sami o swojej przyszłości - powiedział z kolei starszy doradca rządu Nikos Pappas.

Przeciwko referendum opowiada się z kolei grecka opozycja, która wezwała Ciprasa by podał się do dymisji i rozpisał nowe wybory. Zdaniem byłego premiera i lidera Nowej Demokracji Antonisa Samarasa obecny rząd doprowadził kraj do całkowitego impasu, który może skończyć się nie tylko wyjściem Grecji ze strefy euro, ale także z Unii Europejskiej.

- Referendum sprowadzać się będzie w zasadzie do odpowiedzi na pytanie, czy Grecja pozostanie w Europie, czy też nie - podkreślił Samaras.

W ocenie greckich ekspertów decyzja ws. referendum jest dość ryzykowna. - Decyzja ta rodzi kilka pytań. Po pierwsze, czy Grecy nadal będą uważać, że głosując przeciw propozycjom instytucji (europejskich) mają szansę na lepszą ofertę. Po drugie, czy to referendum jest w ogóle możliwe, bowiem konstytucja grecka mówi, że referendum nie może być ogłoszone w sprawach fiskalnych - napisał na twitterze grecki komentator Jannis Kutsomitis.

Kutsomitis zastanawia się także, czy greckiemu rządowi uda się uzyskać przedłużenie kończącego się programu pomocowego i czy w przypadku odpowiedzi odmownej ze strony wierzycieli referendum będzie dalej miało sens.

Z kolei w ocenie Faisala Islama, dziennikarza greckiej telewizji Sky TV istnieje możliwość, że Niemcy i Francja będą chciały, aby pytanie zadane Grekom w referendum dotyczyło przynależności do strefy euro, a nie przyjęcia propozycji kredytodawców, jak tego chce Cipras.

W sobotę w Brukseli, już po raz piąty w ciągu ostatnich dziewięciu dni, spotkają się w sprawie pomocy dla Grecji ministrowie finansów strefy euro. Warunkiem odblokowania ostatniej transzy pomocy w wysokości 7,2 mld euro jest kompromis w sprawie reform, jakie ma przeprowadzić Grecja. Przed spotkaniem ministrów ma dojść do spotkania greckich negocjatorów z szefem Europejskiego Banku Centralnego.