To często widywany obrazek. Ktoś podchodzi do spowiedzi, po chwili kończy. Ale jeszcze na chwilę przystaje, klęka, całuję stułę na zewnątrz konfesjonału. Czy taki gest trzeba wykonać? Skąd wziął się w Kościele?
Spowiedź "na piątkę"
Zacznijmy od początku, tak jest zawsze najłatwiej. Istnieje w Kościele coś takiego jak "5 warunków dobrej spowiedzi", czyli krótkie wskazówki pokazujące, co trzeba zrobić, żeby spowiedź była efektywna i przyniosła nawrócenie tego, kto do niej przychodzi.
Spowiedź z całego życia. Jak to zrobić?
Są to kolejno: rachunek sumienia, żal za grzechy, mocne postanowienie poprawy, szczera spowiedź, zadośćuczynienie Bogu i bliźnim. Kto choć pobieżnie przeglądnął pierwszą lepszą książeczkę do nabożeństwa, znajdzie je bez trudu.
Można spotkać się z opinią, że tak naprawdę warunki są cztery, ponieważ samo pójście do spowiedzi jest jednoznaczne z żalem za grzechy. Korzystanie z sakramentu pokuty i pojednania, uklęknięcie przy konfesjonale już same w sobie mają wartość i pokazują skruchę.
Inna interpretacja wskazuje, że niekonieczny jest rachunek sumienia, bo kiedy człowiek zgrzeszy, wie doskonale, co złego zrobił i nie potrzebuje sobie o tym przypominać. Te rzeczy które najbardziej "zawaliliśmy" pamiętamy wystarczająco dobrze.
Wspomniał o tym swojego czasu ks. Grzegorz Strzelczyk: "rachunek sumienia jest pewną pomocą, by ogarnąć inne grzechy przy okazji, jeżeli się nawracamy, wiemy, że zrobiliśmy coś paskudnego i chcemy za to wziąć odpowiedzialność, to wtedy nie musimy tego szukać, to mamy przed samym nosem".
Nie, to nie szalik
Choć stuła nie jest widoczna w czasie Mszy świętej, to każdy kapłan ma ją założoną pod ornatem. Pierwotnie była nazywana orarium od łacińskiego ors, oris - usta. Stuła bowiem bierze swój początek od starożytnej rzymskiej szarfy, którą przepasywano się, by ocierać usta. W czasach teraźniejszych uszyta jest zwykle z tej samej tkaniny co ornat.
Kapłan zakłada ją przed Mszą świętą i sprawowaniem sakramentów wypowiadając specjalne słowa: "zwróć mi, o Panie, stułę nieśmiertelności, która straciłem przez grzech pierwszych rodziców moich, a chociaż nie jestem godny zbliżyć się do Twoich świętych tajemnic, niechaj dostąpię jednak radości wiecznej".
Stuła wykorzystywana jest także przez diakona, który zakłada ją jak szarfę, ukośnie do prawego boku.
Kolory stuły są uzależnione od aktualnego okresu liturgicznego. Może być fioletowa, różowa, biała, zielona, czerwona, złota.
Znaczenie tej liturgicznej szaty jest jednoznaczne. Ponieważ w starożytnym Rzymie zakładali ją urzędnicy państwowi, jest symbolem władzy powierzonej kapłanowi przez Chrystusa. To władza odpuszczania grzechów, udzielania sakramentów, sprawowania opieki nad owcami, bycia pasterzem.
Całować? Nie całować?
Postawmy sprawę jasno, pocałowanie stuły kapłana po skończonej spowiedzi nie jest konieczne. Nie zależy od tego ważność spowiedzi, nie jest to element sakramentu, w jednych parafiach to praktyka spotykana często, w innych nie ma jej w ogóle.
Nie znaczy to jednak, że taki pocałunek jest gestem bez znaczenia. Wyraża głęboki szacunek do kapłana i jego godności, pokazuje, że jesteśmy świadomi tego, co przed chwilą stało się w konfesjonale.
To także podziękowanie dla Chrystusa, który dał nam tak niezwykłą rzecz, jak sakrament pokuty i pojednania.
Całować? Nie całować? Zdecyduj, kierując się własnym odczuciem.
10 rad spowiednika o spowiedzi
Michał Lewandowski - redaktor DEON.pl, publicysta, teolog. Prowadzi autorskiego bloga "teolog na manowcach".
Skomentuj artykuł