Polskie relikwie świętych w prawosławiu

W Polsce w pięciu miejscach są relikwiarze zawierające duże fragmenty ciał świętych, związanych z prawosławiem w naszym kraju - powiedział PAP Jarosław Charkiewicz, autor najnowszej publikacji poświęconej relikwiom świętych w Cerkwi. W swej publikacji, wydanej nakładem wydawnictwa prawosławnej metropolii warszawskiej, wyjaśnia on m.in. kwestie kultu i jego podstawy teologiczne oraz niezbędne terminy.

Jak powiedział PAP Charkiewicz, w Polsce relikwiarze zawierające duże fragmenty ciał świętych ważnych dla prawosławia znajdują się w pięciu miejscach. Relikwie są przechowywane w Białymstoku (św. męczennik Gabriel Zabłudowski), Warszawie (św. kapłan męczennik Bazyli Marzysz), Gorlicach (św. kapłan męczennik Maksym Gorlicki), Chełmie (św. kapłan męczennik Sergiusz Sacharczuk) oraz w Jabłecznej (św. mnich męczennik Ignacy Jabłczyński).

Charkiewicz zaznaczył jednak, że małe fragmenty relikwii świętych, znajdujące się w ikonach lub małych relikwiarzach, są niemal we wszystkich prawosławnych świątyniach. Zgodnie ze starożytnym zwyczajem, wkładane są bowiem pod ołtarz w czasie obrządku poświęcenia nowej cerkwi. Równie starym zwyczajem, sięgającym pierwszych wieków chrześcijaństwa, jest umieszczanie cząsteczki relikwii w antyminsie, czyli specjalnym obrusie liturgicznym, będącym rodzajem przenośnego ołtarza. "Bez antyminsu duchowny nie może sprawować św. liturgii" - wyjaśnił Charkiewicz.

Zwrócił też uwagę, że z punktu widzenia teologii prawosławnej nie jest istotna wielkość relikwii. "Niezależnie od fizycznych rozmiarów, tzn. czy jest to całe nierozłożone ciało czy też malutka cząsteczka kości, w każdej relikwii obecna jest łaska Boża" - podkreślił autor publikacji.

Mówiąc o różnicach w oddawaniu czci relikwiom w Kościele katolickim i Cerkwi Charkiewicz zwrócił uwagę, że o ile w świątyniach katolickich relikwie przeważnie znajdują się w miejscach niedostępnych do bezpośredniej adoracji, to w cerkwiach prawosławnych zwykle są w centralnej lub innej ważnej części świątyni i są udostępniane do bezpośredniego oddawania czci przez wiernych.

Jarosław Charkiewicz jest autorem i tłumaczem około dwudziestu książek dotyczących prawosławia. W tym roku za swoją działalność został uhonorowany, prestiżową w środowisku, Nagrodą im. księcia Ostrogskiego. Przyznawana jest ona w Białymstoku za zasługi dla prawosławia, zwłaszcza w dziedzinie kultury, myśli i duchowości prawosławnej oraz działania na rzecz jednoczenia chrześcijan.