Jakie zadania stoją przed sprawującymi władzę?

Uczestnictwo w życiu społecznym wyraża dobrowolne angażowanie się w sprawy innych ludzi poprzez respektowanie takich zasad jak: władza, dobro wspólne, sprawiedliwość i solidarność z innymi. Jej prawowite sprawowanie wymaga wysiłków o dobro społeczne przy pomocy środków moralnie godziwych.

► KKK 1897:Społeczność ludzka nie może być dobrze zorganizowana ani wytwarzać odpowiedniej ilości dóbr, jeśli jest pozbawiona ludzi sprawujących prawowitą władzę, którzy stoją na straży praw i w miarę potrzeby nie szczędzą swej pracy i starań dla dobra wspólnego. "Władzą" nazywa się upoważnienie, na mocy którego osoby lub instytucje nadają prawa i wydają polecenia ludziom oraz oczekują z ich strony posłuszeństwa.

► KKK 1898: Każda wspólnota ludzka potrzebuje władzy, która by nią rządziła. Ma ona swoją podstawę w naturze ludzkiej. Jest konieczna dla jedności państwa. Jej rola polega na zapewnieniu, na ile to możliwe, dobra wspólnego społeczności.

► KKK 1899: Władza, której domaga się porządek moralny, pochodzi od Boga: "Każdy niech będzie poddany władzom, sprawującym rządy nad innymi. Nie ma bowiem władzy, która by nie pochodziła od Boga, a te, które są, zostały ustanowione przez Boga. Kto więc przeciwstawia się władzy - przeciwstawia się porządkowi Bożemu. Ci zaś, którzy się przeciwstawili, ściągną na siebie wyrok potępienia" (Rz 13, 1-2).

► KKK 1900: Obowiązek posłuszeństwa domaga się od wszystkich okazywania władzy należnego jej uznania oraz szacunku i - stosownie do zasług - wdzięczności i życzliwości osobom, które ją sprawują. Święty Klemens Rzymski, papież, jest autorem najstarszej modlitwy Kościoła za sprawujących władzę polityczną:

Daj im zatem, Panie, zdrowie, pokój, zgodę i stałość, aby sprawowali bez przeszkody tę władzę, którą Ty im powierzyłeś.

To Ty sam przecież, Władco Nieba, Królu wieków,

dajesz synom ludzkim chwałę i godność,

i władzę nad tym, co jest na ziemi.

Ty więc, o Panie, kieruj ich wolą według tego,

co jest dobre i miłe w Twoich oczach,

aby sprawując zbożnie, w pokoju i z łagodnością

daną im przez Ciebie władzę,

zyskali łaskę Twoją.

► KKK 1901: Jeśli władza odwołuje się do porządku ustanowionego przez Boga, to jakakolwiek forma ustroju politycznego i wybór władz pozostawione są wolnej woli obywateli. Różne ustroje polityczne są moralnie dopuszczalne pod warunkiem, że dążą do uprawnionego dobra wspólnoty, która te ustroje przyjmuje. Ustroje, których natura jest sprzeczna z prawem naturalnym, porządkiem publicznym i podstawowymi prawami osób, nie mogą urzeczywistniać dobra wspólnego narodów, którym zostały narzucone.

► KKK 1902: Władza nie otrzymuje prawowitości moralnej sama z siebie. Nie powinna być sprawowana w sposób despotyczny, lecz działać na rzecz dobra wspólnego jako siła moralna, oparta na wolności i świadoma ciężaru przyjętego obowiązku: O tyle prawo ludzkie ma istotne znamiona prawa, o ile jest zgodne z prawym rozumem. Wówczas jest jasne, że pochodzi od prawa wiecznego. O ile zaś nie jest zgodne z rozumem, nazywa się prawem niegodziwym. W takim bowiem przypadku nie ma istotnych przymiotów prawa, ale jest raczej jakąś formą przemocy.

► KKK 1903: Władza jest sprawowana w sposób prawowity tylko wtedy, gdy troszczy się o dobro wspólne danej społeczności i jeśli do jego osiągnięcia używa środków moralnie dozwolonych. Jeśli sprawujący władzę ustanawiają niesprawiedliwe prawa lub podejmują działania sprzeczne z porządkiem moralnym, to rozporządzenia te nie obowiązują w sumieniu. Wtedy władza przestaje być władzą, a zaczyna się bezprawie.

► KKK 1904: Jest wskazane, by każda władza była równoważona przez inne władze i inne zakresy kompetencji, które by ją utrzymywały we właściwych granicach. Na tym właśnie polega zasada «państwa praworządnego», w którym najwyższą władzę ma prawo, a nie samowola ludzi.

Czytaj więcej w: "Taka jest wiara Kościoła", s. 136-139

Dobro wspólne domaga się zaradzania różnym potrzebom ludzi występującym zarówno na odcinku życia społecznego (zapewnienie wyżywienia, wychowania, troska o zdrowie, miejsca pracy), jak i w sytuacjach szczególnych (zaradzenie biedzie, niesienie pomocy dotkniętym różnego rodzaju klęskami lub nieszczęściami itp.), czy też zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa. O dobro wspólne winny troszczyć się przede wszystkim wspólnoty polityczne, które ze swej natury powinny bronić dobra obywateli, nie zapominając przy tym o dobru, do którego ma prawo cała rodzina ludzka.