Święty Albert Wielki OP - filozof i mistyk

Albert Wielki to genialny chrześcijański myśliciel żyjący w XIII wieku. Należy go zaliczyć do najwybitniejszych twórców średniowiecznej nauki. Postulował autonomię rozumu w budowaniu filozofii. Uważał, że właśnie w ten sposób może najlepiej przysłużyć się obronie chrześcijańskiej wiary.

Albert urodził się w 1200 roku w Szwabii, w rodzinie rycerskiej. Podczas studiów na Uniwersytecie w Padwie zetknął się z następcą św. Dominika, Jordanem z Saksonii OP. Zafascynowany duchowością i dynamicznym rozwojem dominikanów w 1223 roku wstąpił do nowicjatu zakonu kaznodziejskiego.

Najpierw prowadził wykłady w Kolonii i w wielu innych miastach niemieckich. Od 1240 do 1248 roku nauczał w Paryżu. To m.in. dzięki Albertowi Wielkiemu jego najwybitniejszy uczeń, św. Tomasz z Akwinu, zapoznał się w Paryżu z filozofią Arystotelesa, a także z myślą filozofów żydowskich i arabskich.

Albert Wielki stworzył zręby syntezy myśli chrześcijańskiej, która do dzisiaj karmi i inspiruje filozofów oraz teologów. Interesował się także naukami przyrodniczymi. Jego pasja poznawcza obejmowała różne dziedziny wiedzy, od mineralogii i botaniki po teologię życia mistycznego. Wpłynął on także na dzieła wielu mistyków nadreńskich, takich jak Eckhard, Tauler i Henryk Suso. Wiek trzynasty w nowy sposób poszukiwał drogi, która prowadzi do szczęścia i zbawienia wiecznego.

Albert Wielki przez trzy lata rządził niemiecką prowincją dominikanów. W roku 1260 został mianowany biskupem Ratyzbony, ale po dwóch latach zrezygnował z kierowania diecezją i poświęcił się rozważaniom i badaniom naukowym. Przez jakiś czas, na prośbę papieża Urbana IV, głosił kazania w Niemczech oraz w Czechach, wzywając do krucjaty w celu odzyskania dla chrześcijaństwa Ziemi Świętej będącej w okowach mahometan. W roku 1274 brał udział w obradach Soboru Liońskiego, zaś w roku 1277 bronił w Paryżu nauk swego ucznia, Tomasza z Akwinu, przed niesprawiedliwymi oskarżeniami ze strony niektórych profesorów. To właśnie Akwinata, z elementów wiedzy nagromadzonych przez Mistrza Alberta, zdołał stworzyć syntezę myśli ogólnoludzkiej i chrześcijańskiej, podobnej w swej strukturze i wewnętrznej harmonii do wspaniałej gotyckiej katedry.

Ten średniowieczny geniusz został beatyfikowany w 1622 roku, natomiast świętym i doktorem Kościoła ogłosił go w 1931 roku papież Pius XI. Do powrotu do tej właśnie wielkiej tradycji scholastycznej, która w centrum stawia nie tylko Boga, lecz także rozum ludzki i jego możliwości poznawcze, nawoływał Jan Paweł II w encyklice Fides et ratio. Tę ścieżkę kontynuuje Benedykt XVI.