Arzacjusz

Jest to zlatynizowana forma (Arsacius) greckiego imienia Arsákios, przejętego od Medów i Persów, gdzie było imieniem dynastii Arsacydów (247 przed Chr. - 224 po Chr.), której założycielem był Arsakes Mitrydates. Wyrwał on Medię i Persję z rąk Seleucydów. Arsakes lub Aršak jest staroperskim imieniem z elementem arša- 'mąż'. Na cześć założyciela dynastii wiele miast nazwano Arsacja. Obok imienia męskiego było też żeńskie imię Arsacia. W Rzymie znane było też gentilicium Arsacius (np. Arsacius Quadratus).

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Arsacius, gr. Arsákios, Arsakes, niem. Arsatius, wł. Arsacio, Arsazio.

Dwóch świętych wymieniają zbiory hagiograficzne pod tym imieniem. Prezentujemy krótko obydwóch:

Arzacjusz z Nikomedii. W Martyrologium Rzymskim widnieje pod dniem 16 sierpnia. Wedle Sozomenosa, miał przepowiedzieć w Nikomedii trzęsienie ziemi. Nadaremnie wzywał współobywateli do pokuty i modlitwy. Sam zmarł zanosząc modły, mimo że wieża, w której się schronił, nie runęła.

Arzacjusz z Mediolanu. Późna legenda, sformułowana przez Konrada ze Scheyrn (+1241), historiografa mało rzetelnego, dopatrywała się w nim biskupa, zaprzyjaźnionego ze św. Ambrożym. Ale już w czasach Karola Boromeusza stwierdzono, że takiego biskupa w Mediolanie nie było. Wszystko wskazuje na to, że stamtąd właśnie przywędrował do Bawarii kult jakiegoś Arzacjusza, może nawet wspomnianego powyżej. Byłby to jeden z wielu w hagiografii wypadków -dublowania- świętych, czczonych w rozmaitych miejscowościach. W Ilmmünster, gdzie przez dłuższy czas szerzono kult tego Arzacjusza, wspomnienie obchodzono w dniu 12 listopada.