Atenodor

Imię męskie pochodzenia greckiego, z rodzaju imion dwuczłonowych. W jego części pierwszej występuje Athen- 'bogini Atena', a w drugiej d-ron 'dar'. Całość mogła być rozumiana jako 'ten, który jest darem Ateny'. Żeńskim odpowiednikiem tego imienia była Athénodóra. Żadne z tych imion w Polsce nie było używane.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Athenodorus, niem. Athenodor, wł. Atenodoro.

W wykazach świętych doliczono się pięciu Atenodorów. Trzech z nich możemy tu śmiało pominąć: ledwo wymieniani są przez hagiografów chrześcijańskiego Wschodu i w dziejach kultu jakiegokolwiek znaczniejszego miejsca nie zajęli. O dwóch innych krótko poniżej.

Atenodor, biskup z Pontu, którego Martyrologium Rzymskie wspominało 18 października, ale który w nowym Martyrologium przewidziany jest słusznie na dzień 7 listopada. Tutaj go właściwie pominiemy, bo chronologia, bieg życia i działalność wystarczająco uwypuklone zostaną przy omówieniu jego starszego brata, Grzegorza Cudotwórcy, z którym dzielił losy dzieciństwa, wykształcenie, przywiązanie do wiary oraz pracę nad jej obroną i utwierdzeniem. To tylko należy dodać, że niektórzy nazywali go męczennikiem, ale dostojny tytuł przypadł mu może w udziale przez utożsamienie biskupa z innym bohaterskim wyznawcą wiary.

Atenodor, męczennik z Mezopotamii, wspominany jest przez synaksaria greckie 7 grudnia (nieraz także 8 lub 19. tego miesiąca). Streszczają one starodawną Passio, która zachowała się w cennej bibliotece na wyspie Chalkis, ale która nie została dotąd wydana. Wiemy tedy o męczenniku to tylko, że w czasie prześladowania za Dioklecjana (a więc na początku IV stulecia) ten mezopotamski mnich poddany został okrutnym torturom, potem zaś skazany na śmierć przez ścięcie. Zanim jednak kat zdołał spełnić swe dzieło, sam padł nagle trupem, a Atenodor, modląc się spokojnie, oddał ducha Bogu. Podejmując z synaksarium to wspomnienie, dawne Martyrologium Rzymskie zamieściło je bez uzasadnienia pod dniem 11 listopada.