Bogna

Imię żeńskie. Ponieważ pojawia się ono u Długosza, musimy je z braku innych źródeł uważać za jego wynalazek lub próbę spolszczenia chrześcijańskiego imienia Benigna, znanego w średniowieczu (zob. BENIGNA). Z innych źródeł natomiast znamy nazwisko lub przezwisko mieszczanina poznańskiego - Jakuba, który bywa nazywany Jakub Bogna, ale nie wiadomo z kolei, jaka jest etymologia tego nazwiska. W tym stanie rzeczy najlepiej jest uznawać Bognę za twór Długosza, choć możliwe jest, że to forma skrócona od jakiegoś imienia dwuczłonowego z Bog- w części pierwszej, jak Boguchna od Bogusława.

Święta, która by nosiła to imię, nie istnieje. W popularnym natomiast piśmiennictwie hagiograficznym, bodaj od zbioru Pruszcza (1662) poczynając, spotykamy błogosławioną Bognę. Miała być matką św. Stanisława biskupa, syna zaś doczekała się rzekomo w późnym wieku. W rzeczywistości rodziców męczennika nie znamy. Nie występowali oni w każdym razie w źródłach sprzed kanonizacji, a tzw. Vita Minor Stanisława mówi wprost, że imiona ich uległy zapomnieniu. Nie tak powściągliwe były późniejsze przekazy, związane z kultem świętego. Powoli zaczęły się w nich pojawiać imiona rodziców, zresztą podawane różnie, tę zaś -tradycję- świeższej daty utrwalił Długosz w Żywocie Stanisława. On też nazwał jego matkę Bogną-Benigną. Tę to Bognę -beatyfikował- na początku XVII stulecia Marcin Baron alias Baroniusz, zwany także klerykiem jarosławskim, autor nieopisanego zamieszania w hagiografii polskiej. Mając przed sobą jego Vitae bollandyści postąpili ostrożniej: Bognę pomieścili pod datą 13 czerwca pośród tzw. praetermissi - -pomijanych-, dodając słusznie: Non putamus ei aliquem cultum publicum haberi... W naszym kalendarzu umieściliśmy Bognę pod dniem 20 czerwca.