Chryzant

Męskie imię greckie Chrýsanthos, które dało początek łacińskiemu i w dalszej kolejności polskiemu imieniu Chryzant, utworzone zostało od przymiotnika chrysanthés 'o złotym kwiatku' (w odniesieniu do krokusa). Imię to, jak i wspomniany przymiotnik, zawiera w części pierwszej rdzeń chrys- ten sam, co wyraz pospolity chrysós 'złoto' (por. Chrysóstomos = Złotousty), a w części drugiej ánthos 'roślina, kwiatek'.

W Polsce imię to nie było używane.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Chrysanthus, fr. Chrysanthe, Crisant, niem. Chrysanthus, Chrysanth.

Znamy dwóch świętych o tym imieniu, ale wydaje się, że św. Chryzant, czczony w Pawii 15 maja ze św. Fortunatem, nie jest postacią historyczną.

Chryzant i Daria, męczennicy rzymscy. Opowiada o nich Passio, która pochodzi zapewne z VII stulecia i która jest małowartościowym apokryfem. Prawdopodobnie istniał jednak inny opis ich męczeństwa, bardziej bliski samym wydarzeniom i historycznej prawdzie. Z tego to właśnie opisu zaczerpnięte zostały wspomnienia zamieszczone w starożytnych martyrologiach. Zapisane zostały pod różnymi datami, ale analiza tych rozmaitych wersji wydaje się dostatecznie jasno wskazywać na to, że dies natalis przypada na 25 października. Tak też jest w Martyrologium Rzymskim. Te niepodejrzane świadectwa męczeństwa i kultu potwierdzone są przez wiele innych świadectw pisanych i rytych w kamieniu, m.in. przez inskrypcje, z których dwie zawdzięczamy papieżowi Damazemu. Wolno zatem wnioskować, iż Chryzant był w Rzymie przybyszem. Nawróciwszy się, sam z kolei przywiódł do wiary Darię, z nią zaś innych mieszkańców stolicy. Prześladowanie dotknęło ich za cesarza Walensa, który wydał edykt zakazujący chrześcijanom zbierania się razem na cmentarzach. Za to -przestępstwo- skazani zostali na śmierć, prawdopodobnie w roku 257. Wyrok wykonano w sposób szczególnie okrutny: wrzucono ich do dołu powstałego po nieużywanym akwedukcie i tam żywcem zakopano. Pochowani zostali przy via Salaria.