Dydak (Diego)
Imię to można traktować jako hiszpańską postać imienia Jakub (Santiago - Sanctus Iacobus; Diego, Diago) lub jako pochodzące z greki, ze słowa didax- 'doktryna, dyscyplina nauki'. Nie można też wykluczyć iberyjskiego (przedindoeuropejskiego) pochodzenia imienia.
W Polsce znane przede wszystkim w zakonach franciszkańskich, w których św. Dydak jest patronem braci-laików. Jako imię chrzestne bardzo rzadko spotykane.
Odpowiedniki obcojęz.: łac. Didacus, fr. Di-gue, Didace, hiszp. Diego, wł. Diego, Didaco.
Było - zwłaszcza na Półwyspie Iberyjskim - wielu wybitnych mężów tego imienia. W zapisach hagiograficznych mniej zajmują miejsca. Ci, co się tam znaleźli, czczeni są na ogół jako błogosławieni. Przedstawimy tu niektórych:
Dydak z Azevedo (de Acebes), biskup Osmy. Już w r. 1201 poświadczony jest jako pasterz tej hiszpańskiej diecezji. Zreformował kapitułę i zainicjował inne dzieła odnowy. Alfons VIII, król Kastylii, wysłał go potem z poselstwem do Danii, Rzymu i Francji. Wtedy to właśnie wziął sobie za towarzysza podprzeora swej kapituły, Dominika (zob. Dominik, założyciel Zakonu Kaznodziejskiego). Z nim też nieco później włączył się do dzieła nawracania albigensów, mocno już zakorzenionych w południowej Francji. Działał zwłaszcza w Servian, Béziers, Carcassonne, Verfeuil i Montréalu. W rozmowach, jakie w związku z tą działalnością prowadził ze swym towarzyszem, zrodziła się idea nowego zakonu. Zmarł 30 grudnia 1207 r. Wspominano go jako błogosławionego w dniu 6 lutego.
Dydak z Alkali. Urodził się w r. 1400 w S. Nicolás del Puerto, w Andaluzji. Jakiś czas spędził w pustelni. Potem jako brat-laik wstąpił do obserwantów. Wkrótce wysłano go na Wyspy Kanaryjskie. Zdobywcy, pełni zachłanności, uciskali wtedy miejscową ludność. Bulla Eugeniusza IV z r. 1445 stawała wyraźnie w jej obronie, do której niewątpliwie włączył się także Dydak. Jako gwardian w Fuerteventurze miał po temu wiele okazji, ale wiele też z tego powodu się nacierpiał i doznał przeciwności. Około r. 1449 wrócił do kraju. W rok później udał się do Rzymu, aby nawiązać kontakt z promotorami reformy i uczestniczyć w kanonizacji Bernardyna ze Sieny. Po powrocie przebywał w Segowii. Potem założył zreformowany konwent w Alcalá de Henares. Przebywał tam przez ostatnie trzynaście lat swego życia. Zmarł 12 listopada 1463 r. Kanonizował go w r. 1588 Sykstus V na prośbę Filipa II, który Dydakowi przypisywał uzdrowienie swego syna Carlosa. W kalendarzach liturgicznych wspominano go 13 listopada.
Dydak Carvalho. Urodził się w r. 1578 w Koimbrze. Gdy miał lat szesnaście, wstąpił do jezuitów. Pod koniec studiów wysłano go jako przyszłego misjonarza do Macao. Tam też otrzymał święcenia kapłańskie. W r. 1609 wyprawił się do Japonii. Pracował bardzo owocnie, ale gdy za Ieyaru Tokugawy wybuchło prześladowanie, kraj musiał opuścić. Znalazł się wówczas na terenie dzisiejszego Wietnamu. Do Japonii wrócił, gdy prześladowanie srożyło się najbardziej. Zdołał jeszcze pozakładać nowe gminy chrześcijańskie, ale niebawem został ujęty. Zginął wraz z dziewięcioma towarzyszami po dwunastogodzinnej męce w dniu 22 lutego 1624 r. Beatyfikował ich w r. 1867 Pius IX.
Dydak Alojzy de San Vitores. Urodził się 12 września 1627 r. w Burgos. Bardzo młodo wstąpił do jezuitów. Przebywał najpierw w Alkali. W 1651 r. otrzymał święcenia kapłańskie. Pracował następnie w Oropesie, Madrycie i Alkali. W r. 1668 wysłany został na Mariany. Zginął tam cztery lata później, zamordowany przez miejscowego kacyka Matapangę za to, że ochrzcił jego dziecko. Stało się to 2 kwietnia 1672 r. Jan Paweł II beatyfikował go w r. 1985.
Dydak z Kadyksu. Zanim wstąpił do kapucynów, zwał się Diego José Lopez. Urodził się w r. 1743, a do zakonu wstąpił mając niespełna lat piętnaście. W r. 1768 rozpoczął działalność kaznodziejską, która przysporzyła mu rozgłosu i sławy najlepszego z popularnych hiszpańskich mówców XVIII stulecia. Znała go Andaluzja, okolice Madrytu, Saragossa, Barcelona, Walencja, Murcja i Galicia. Zmarł 24 marca 1801 r. w Rondzie. Pozostawił po sobie szkice kaznodziejskie oraz obszerny list na użytek bonifratrów, który wydano potem pod tytułem La Vida religiosa. Okazał się w tym piśmie rygorystą, kładącym zbytni nacisk na negatywne aspekty życia wewnętrznego, bez odniesień do wielkich mistyków hiszpańskich XVI w. Opublikowano też niektóre z jego innych licznych listów. Leon XIII beatyfikował Dydaka w r. 1894.