Ezechiasz

Imię pochodzenia hebrajskiego: Hizqijah 'moją mocą jest Jahwe', wywodzące się ze skrócenia imienia Yehizquijah, Yehizqijahu 'moc Jahwe', 'Jahwe jest moją mocą'. W Biblii wielokrotnie występuje w kilku księgach: 2 Krl 18, 12-15; 2 Krl 18, 9-10; 2 Krn 29, 3-31; Syr 48, 17; 49, 4; So 1, 1; 1 Krn 3, 23; Ezd 2, 16. Natomiast w Nowym Testamencie król Ezechiasz został wspomniany w genealogii Jezusa (Mt 1, 9-10).

W Polsce znane tylko z Biblii.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Ezechias, gr. Ezechías, Edzechías, Edzekías, ang. Hezekiach, fr. Ézéchias, Hizkiah, ros. Ezekija, Ezechija.

W Biblii imię pojawia się kilkakrotnie. W niektórych wypadkach oznacza jednak postacie o znaczeniu nikłym, epizodycznym. Jedynym słynnym i potem przyjętym w orbitę kultu chrześcijańskiego pozostaje tedy

Ezechiasz, król Judy. Wiemy dobrze, że był trzynastym następcą Salomona na tronie judzkim. Mimo to trudno precyzyjnie wyznaczyć daty panowania. Na ogół przypuszcza się, że przypadło na lata między r. 715 a r. 686 przed Chr. Znamy je nie tylko dzięki Biblii (2 Krl 18-20 oraz Iz 36-39), ale także dzięki annałom królów asyryjskich: Sargona II (722- -705) i Sennacheryba (705-681). Współrządził najpierw z ojcem Achazem. Gdy sam objął władzę, Asyryjczycy zmniejszyli teren Samarii i osadzili w niej swego poplecznika. Przyjął wówczas do kraju tych, którzy uszli spod obcego panowania. Swym współpracownikom polecił zebrać w jedno przysłowia (por. Prz 25, 1). Może także oni to zespolili ze sobą dwie tradycje biblijne: elohistyczną z Północy oraz jahwistyczną z Południa. Ponadto zebrał teksty jurydyczne w Pwt oraz historyczne księgi Sm, Krl i nieco proroctw (Oz). Wszystko to mieściło się w zamierzeniach reformy o wielkich perspektywach, przedsięwziętej przy udziale proroków. Rola Izajasza nie jest w niej jasna, dobrze widoczną jest natomiast ta, którą odegrał Micheasz. Król walczył też wytrwale z rozmaitymi objawami kultów pogańskich. Gdy o politykę zewnętrzną chodzi, znajdował się w sytuacji nad wyraz trudnej, skomplikowanej. Była trudną, bo królestwo Judy było podówczas państwem buforowym pomiędzy narastającą potęgą Asyrii a prestiżem Egiptu, który zbliżał się do swego schyłku. W r. 720 Sargon II zgniótł powstanie w Samarii i ziemię Kanaan oddzielił od Egiptu. Mimo to w Jerozolimie działała partia sprzyjająca temu ostatniemu. Gdy w osiem lat później zbuntował się Aszdod, dzięki Izajaszowi Ezechiasz pozostał na uboczu i uniknął pomsty Sargona II. Ale gdy w r. 705 Sargon zmarł, głowę podniosło wielu. Mimo protestów Izajasza król uległ wówczas naleganiom partii przeciwnej i rozpoczął kosztowne negocjacje z Egiptem. Zaczęto się zbroić i fortyfikować miasto. Tymczasem Sennacheryb, następca Sargona, posunął się ku wybrzeżom, podbił miasta filistyńskie, pokonał posiłkową armię egipską i stanął obozem w Lakisz. Nad Ezechiaszem zawisła groźba zagłady. Chwilowo ratował się, płacąc uciążliwy haracz i rezygnując z wielu miast. W końcu nieoczekiwany najazd szczurów, może także wynikła stąd epidemia zdziesiątkowały hufce asyryjskie i Sennacheryba zmusiły do odwrotu. Ezechiasz, dopiero co zamknięty w oblężonej Jerozolimie, zatriumfował. Zatriumfowały zarazem idee Izajasza. Dzięki temu znaleźli się w panteonie zasłużonych mężów Izraela, wspominani i czczeni przez potomnych. Przejęły to wspomnienie niektóre chrześcijańskie wspólnoty na Wschodzie. W swych meneach i synaksariach pomieszczały je pod dniem 28 sierpnia.