Konstancjusz

Jest to imię łacińskie wywodzące się z rzymskiego cognomen Constantius. Forma ta jest tworem wtórnym, pochodzącym od przymiotnika constans 'stały, niezmienny'.

W Polsce imię nie jest poświadczone, natomiast jest znany z 1254 r. żeński odpowiednik Konstancyja, z łac. Constantia. Formalnie rzecz biorąc pol. Konstanty mogłoby pochodzić od łac. Constantius, ale wiemy, że imienia Konstanty (i Konstantyn) używano w Polsce jako odpowiednika łac. Constantinus. Konstanty (od 1439 r.) i Konstantyn (1259 r.) częste były na wschodnich terenach, prawdopodobnie pod wpływem Kościoła wschodniego. Zdrobnienia Kost, Kostek, Kostuś pochodzą prawdopodobnie z Rusi Czerwonej.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Constantius, fr. Constant, wł. Costante, Costanzo.

Święci i błogosławieni, którzy nosili to imię, są dość liczni. Bibliotheca Sanctorum zgromadziła osiemnastu. Tutaj jednak przedstawimy tylko dwóch; do nich zaś dołączymy trzeciego, którego nie przyozdabia wprawdzie tytuł -święty- - był tylko beatyfikowany - ale który jest natomiast postacią historycznie pewną.

Konstancjusz, męczennik z Perugii. Martyrologium Rzymskie wspomina go pod dniem 29 stycznia jako biskupa i męczennika. Wzmianka oparta jest jednak na opowiadaniach miało wiarygodnych. Wedle nich miał zginąć za panowania Marka Aureliusza, a to jest wysoce nieprawdopodobne. Sądzą niektórzy, że rzeczywiście był pierwszym biskupem miasta, a inne szczegóły pododawano dla wypełnienia luki, jaka w historii lokalnej powstała z upływem czasu i na skutek rozmaitych kataklizmów. Ongiś kult Konstancjusza był w Etrurii bardzo popularny.

Konstancjusz z Ankony. Był mansjonarzem przy kościele Św. Szczepana. Grzegorz Wielki wspomina w swych Dialogach (1, 5) o jego cnotach. Prawdopodobnie zrazu go czcią nie otaczano. Dopiero z czasem, pod wpływem Dialogów, zaczęto mówić o pewnym kulcie, a nawet przypisywać mu godność biskupią. Wspomnienie obchodzono w dniu 23 września.

Konstancjusz z Fabriano. Urodził się tamże w 1410 r. Mając lat piętnaście wstąpił do miejscowego klasztoru dominikanów, gdzie przejął się gorliwością, której przykład dawał św. Antonin z Florencji i Konradyn z Brescii. Studia teologiczne kończył w Bolonii. Piastował potem stanowisko przełożeńskie w rodzinnym Fabriano, w Perugii i w Ascoli, przeprowadzając wszędzie reformę zakonną. Był też niestrudzonym kaznodzieją i umiejętnym mediatorem w sporach. Zmarł w Ascoli 25 lutego 1481 r., zostawiając po sobie piękny list poświęcony cnotom Konradyna z Brescii. Zawsze czczony w zakonie, beatyfikowany został dopiero przez Piusa VII w r. 1811.