Oktawian

Jest to imię wywodzące się z języka łacińskiego, genetycznie cognomen utworzone od nazwy rodu - gens Octavia - za pomocą sufiksu -anus. Octavianus to pierwotnie 'przyjęty do rodu Octavia'.

Z historii starożytnej znamy pierwszego cesarza rzymskiego Oktawiana (Caius Iulius Caesar Octavianus, 63 przed Chr. - 14 po Chr.). Otrzymał on tytuł princeps z przydomkiem Augustus (Boski).

W Polsce jest to imię rzadkie. Z okresu staropolskiego nie ma potwierdzeń na jego występowanie. W XIX wieku pojawiało się, jako późne echo humanizmu, wśród drobnej szlachty i mieszczan na kresach. W utworze Orzeszkowej pt. Cham główna bohaterka, chcąc się wyróżnić spośród ludu wiejskiego, nadaje synowi to imię, bo to -bardzo piękne imię i między prostymi ludźmi nie używane-.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Octavianus, fr. Octavien, niem. Oktavian, Oktavianus, wł. Ottaviano.

Oktawian i towarzysze, męczennicy kartagińscy. Za Huneryka, króla Wandalów, odmówili przejścia na arianizm. Wiktor z Wity, który opisał to prześladowanie, Oktawiana nie wymienił. Odnajdujemy go natomiast w Historii Franków Grzegorza z Tours (II, 3). Wiemy dlatego, że był archidiakonem Kościoła kartagińskiego i że zginął razem z wieloma mężczyznami, niewiastami i dziećmi. Męczenników późno wpisano do martyrologiów. W rzymskim widnieją pod dniem 22 marca.

Oktawian, pustelnik z Volterra. Jak Just i Klemens, czczeni w tym mieście, był Oktawian Afrykańczykiem i żył w VI stuleciu. Do Italii schronił się w czasie prześladowania wandalskiego. W borze niedaleko miasta zbudował sobie erem i w nim oddawał się bogomyślności. Jego kult nie wyszedł poza obręb wspomnianego miasta. Pamiątkę obchodzono tam 2 września.

Oktawian, biskup Savony. Urodził się około r. 1060 w Quingey (na południe od Besançon, Francja). O jego pochodzeniu i młodości właściwie nic nie wiemy. Twierdzenie, jakoby był synem hrabiego Wilhelma II Zuchwałego, a bratem Gwidona, który został papieżem jako Kalikst II, nie jest pewne. Miał studiować teologię i prawo w Bolonii. W r. 1087 dowiedział się o poważnej chorobie ojca. Wybrał się wówczas w drogę, ale w Pawii doszła doń wiadomość o jego śmierci. Uznał wtedy kontynuowanie podróży za bezcelowe i wstąpił w Ciel d'Oro do benedyktynów. Dał się tam poznać jako mąż pełen gorliwości, popierający idee kluniackie. W r. 1129 powołano go na biskupstwo w Savonie. Rozwinął tam gorliwą działalność charytatywną, ale niedługo rządził, zmarł bowiem 6 sierpnia 1132 r. Przez długie wieki czczono go jako błogosławionego, nie starano się jednak o formalną aprobatę kultu. Udzielił jej dopiero Pius VI w r. 1793.