Platon

Imię greckie, pierwotnie przezwisko od wyrazu platýs 'barczysty, krzepki'. Przezwisko Platon otrzymał w szkole Arystokles, późniejszy wielki filozof grecki - Platon (427-348).

W Polsce było to imię rzadkie. Częściej występowało u unitów, np. Platon Kostecki, lwowski poeta i publicysta (+ 1908).

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Platon, fr. Platon, ros. Płaton.

Martyrologia wspominają dwóch świętych oznaczanych tym imieniem. Przedstawiamy ich, jak zwykle, w porządku chronologicznym.

Platon, męczennik. Pochodził z Ancyry. Z powodu gorliwego wyznania wiary został aresztowany, a potem poddawany był rozmaitym torturom. Prefekt Agrippinus skazał go w końcu na ścięcie. Imię tego ostatniego każe nam męczeństwo Platona umiejscowić w czasie wielkiego prześladowania za Dioklecjana. Synaksaria bizantyńskie wspominają ponadto, że Platon miał brata Antiocha, który był lekarzem i którego męczeństwo wspominane było 16 lipca. Sam Platon widnieje w synaksariach oraz w Martyrologium Rzymskim pod 22 lipca. Wzywano go zwłaszcza dla uproszenia uwolnienia z niewoli.

Platon, opat z Bitynii. Urodził się około r. 735 w Konstantynopolu, w bogatej i wpływowej rodzinie. Kształcił się pod opieką wuja, który był wysokim dostojnikiem dworu. Sam Platon nie poszedł drogą kariery dworskiej. Około r. 765 udał się natomiast do Bitynii i schronił się na górze Olimp, w klasztorze, który nosił nazwę klasztoru Symboli. Jako mnich zasłużył się wielce przepisywaniem dzieł Ojców. W latach 770-780 był opatem. Potem objął to samo stanowisko w klasztorze Sakkudion, założonym w dobrach jego rodziny. Przyjął do niego, a następnie do współrządów dopuścił swego krewnego, Teodora Studytę, który był później jego następcą i przełożonym sławnego klasztoru Studion. W sprawie rozwodu cesarza Konstantyna VI zajął stanowisko nieprzejednane. Okupił tę postawę wygnaniem mnichów i swym własnym uwięzieniem. Wolność odzyskał po śmierci cesarza (797). Wrócił wtedy na krótko do klasztoru Sakkudion, który na skutek napaści Saracenów nie był już miejscem bezpiecznym i pełnym pokoju. Mnisi musieli w końcu przenieść się do Konstantynopola, gdzie osiedlili się (798) w klasztorze założonym w r. 463 przez konsula Studiosa. Przełożonym tego klasztoru był Teodor. Platon zaś zamieszkał jako rekluz w celi przylegającej do klasztoru. Opowiedziawszy się za utrzymaniem w całej surowości dyscypliny kościelnej w sprawie Józefa, ekonoma kościoła patriarchalnego, winnego uczestnictwa w ślubie Konstantyna z Teodotą, raz jeszcze musiał pójść na wygnanie, które w trudnych warunkach spędził na wyspach Bosforu. Wróciwszy za rządów cesarza Michała I, zamknął się na powrót w swej celi, którą opuścił dopiero na skutek złego stanu zdrowia. Platon wsławił się również na synodach w Konstantynopolu (786) i Nicei (787), gdzie występował energicznie przeciw obrazoburcom. Zmarł 4 kwietnia 812 lub 814 r.