Processus

Imię pochodzenia łacińskiego, genetycznie cognomen od wyrazu pospolitego processus 'postęp, posuwanie się naprzód'.

W Polsce imię notowane od XIII w. w formach Prociesz i Proczesz na Mazowszu, w Wielkopolsce i w Małopolsce.

Odpowiedniki obcojęz.: łac., ang. Processus.

Processus i Martynian. O tych dwóch męczennikach z czasów wielkich prześladowań wiele nie wiemy. Dobrze natomiast zaświadczony jest ich wczesny kult w Rzymie. Już pod koniec IV stulecia istniał tam w pobliżu Bazyliki św. Pankracego kościół dedykowany tym męczennikom. Św. Grzegorz Wielki wygłosił w nim homilię ku ich czci. Wcześnie też znaleźli się w Martyrologium Hieronimiańskim oraz w sakramentarzach, i to pod dniami 31 maja lub 1 i 2 lipca. Mniej zaufania budzą pasje, które im poświęcono, zapewne dość późne. Wedle nich byli strażnikami w więzieniu Mamertyńskim. Nawrócili się pod wpływem samego księcia apostołów, któremu też potem towarzyszyli w ostatnich chwilach. Wybitny badacz Franchi de' Cavalieri wyraził przypuszczenie, że legenda powstała z wyobrażeń ikonograficznych, umieszczonych na sarkofagu w pobliżu ich grobu. Mojżesza, któremu przy uderzeniu w skałę towarzyszyło dwóch Hebrajczyków, wzięto za Piotra, otoczonego dwoma nawróconymi strażnikami.