Prosper
Imię pochodzenia łacińskiego, genetycznie cognomen Prosperus / Prosper 'pomyślny, pożądany'.
Odpowiedniki obcojęz.: łac. Prosperus, Prosper, ang., fr., niem. Prosper, wł. Prospero.
Sześciu świętych tego imienia występuje w literaturze hagiograficznej. Jednego z nich, wspominanego w liczniejszym gronie razem z Janem, biskupem Benewentu, możemy tu śmiało pominąć: jest przysłowiowym purum nomen, które nic nam nie mówi i które w dziejach kultu nie znalazło wyraźnego odzwierciedlenia.
Prosper z Akwitanii. Urodził się w ostatnich latach IV stulecia. Później Bernard Guy powie, że pochodził z Limoges: może oparł się na jakiejś lokalnej tradycji. Wiadomo, że zdobył solidne wykształcenie, może w Bordeaux. Potem przebywał w Prowansji, w bliskim kontakcie z tamtejszymi klasztorami, ale nie wiemy, czy sam był mnichem. Jeśliby mu przypisać Poema coniugis ad uxorem, należałoby raczej zakładać, że był żonaty. Zapoznawszy się z pismami Augustyna, Prosper otrzymał potem od wielkiego doktora traktat De praedestinatione sanctorum. W latach 429-430 udał się ze swym przyjacielem Hilarym do Rzymu. Dzięki nim papież Celestyn skierował do biskupów Galii list w obronie nauki św. Augustyna. Wróciwszy do Prowansji, Prosper sam zredagował kilka pism, w których brał w obronę wielkiego mistrza. Gdy Leon Wielki wracał do Rzymu, aby zasiąść na stolicy Piotrowej, zabrał Prospera ze sobą. Wedle Gennadiusza miał tam redagować niektóre listy papieża. Sam napisał sporo, przy czym jego spuścizna literacka w dużej mierze nie została dostatecznie przebadana. Autentycznymi są niewątpliwie: Epistula ad Rufinum, Epistula ad Augustinum, Carmen de ingratis, Epigrammata in obtrectatorem Augustini, dwie serie Pro Augustino responsiones, Liber contra Collatorem, Expositio Psalmorum 100-150, Sententiae ex operibus Augustini, Epigrammata ex Sententiis oraz Epitome Chronicae. Cztery inne dzieła przypisuje się Prosperowi z dużym prawdopodobieństwem, zaś autorstwo pięciu uważa się za wysoce wątpliwe. Kiedy płodny pisarz zakończył życie, nie wiemy. W swej Kronice mówi jeszcze o wydarzeniach z 455 r. Zmarł zapewne wkrótce po nich. Później mylono go często z Prosperem z Reggio Emilia. Tak stało się również w Martyrologium Rzymskim pod dniem 25 czerwca.
Pisma w CPL 516-535; lepiej, z biogramem i omówieniem duchowości, w DSp 12 (1986), 2446-2456. O kulcie Bibl. Ss. 10 (1968), 1203 n. - U nas AP 286 n. oraz SWP 333-335; ponadto Recepcja antyku 1/1 (1978), 474-475. - Ikonografia w LCI 8 (1976), 232.
Prosper, biskup Reggio Emilia. Żył w V stuleciu. Imię widnieje w katalogach miejscowych biskupów, nie jest jednak uwidocznione w innych wczesnych dokumentach. Nie brak natomiast świadectw stosunkowo wczesnego kultu. W VII stuleciu jego szczątki przeniesiono do kościoła, który mu dedykowano. Nowy kościół pod tym samym wezwaniem konsekrował w 997 r. Grzegorz V. O życiu i translacjach opowiadają homilie, które datuje się na w. X. Potem kult rozwijał się między innymi dzięki temu, że biskupa mylono z Prosperem z Akwitanii. W czasach nowszych wysunięto ponadto przypuszczenie, że mylono go również z biskupem Tarragony, o którym kilka słów powiemy poniżej. Wspominaliśmy już o tym, że mylne sformułowanie o świętym znalazło się w Martyrologium Rzymskim pod dniem 25 czerwca.
Prosper, biskup Orleanu. Wszystko wskazuje na to, że był bezpośrednim następcą św. Aniana. W każdym razie pochlebnie wspomina o nim Apolinary Sydoniusz. Z listu Sydoniusza wiadomo, że Prosper prosił go o opisanie najazdu Attyli, obrony i zniszczenia Orleanu oraz jego uwolnienia, które Anian miał przepowiedzieć. List powstał w 478 lub 479 r. Kiedy Prosper zmarł, nie wiemy. W Martyrologium Hieronimiańskim, a potem w Rzymskim wspominany był w dniu 29 lipca.
Prosper, biskup Como. Diecezją zarządzał między 565 a 576 r. Miał wybudować kościół Najśw. Zbawiciela w Gravedonie. Odnotowano również, że był bardzo oddany sprawom kultu i trosce o duchowy postęp swych wiernych. Ponadto nic szczególnego o nim nie wiemy. W Como wspominano go w dniu 2 marca.
Prosper, biskup Tarragony. Wedle późnej konstrukcji, wspierającej się o drobne napomknienia, miał około 409 r. ujść z Hiszpanii do Italii. Tam też potem w Camolli (Camogli), w pobliżu Capodimonte oraz w Reggio Emilia miał być czczony. Ponieważ ta hipoteza nie zyskała uznania, wysunięto następnie inną, przesuwającą życie i ucieczkę z Hiszpanii na czasy inwazji muzułmańskiej. Miałby więc dotrzeć do Italii około 711 r. Wydaje się jednak, że to przypuszczenie zrodziło się ze wspomnianego powyżej pomieszania Prospera z Akwitanii z Prosperem z Reggio. W Italii w pewnym okresie pomylono mianowicie Akwitanię z Hiszpanią, a potem chciano wyjaśnić widomą omyłkę. Mimo wszystko kult w Camogli i gdzie indziej przybrał znaczne rozmiary. Zaaprobowano go w 1854 r. jako cześć ab immemorabili.