Raban (Hraban)
Imię pochodzenia germańskiego; utworzone jest na podstawie staro-wysoko-niemieckiego rzeczownika hraban- / raban- 'kruk - święty ptak Wotana'.
W Polsce nie było używane.
Odpowiedniki obcojęz.: łac. Rabanus, Hrabanus, ang. Ravanus, Rhabanus Maurus, fr. Raab, Raaby, niem. Hrabanus Maurus, Rhabanus Maurus, Rabanus, Hrabanm, Chrammus, Rabo, Ramo, Raab, Ramm, wł. Rabano, Hrabano.
Raban Maur. W literaturze naukowej występuje albo jako Raban(us), albo Hrabanus Maur(us). Urodził się w Moguncji w 780 r. lub w następnym. Gdy miał osiem lat, oddano go jako oblata do opactwa w Fuldzie. W 791 r. otrzymał tam zakonne postrzyżyny, a diakonat w 801 r. Na kapłana wyświęcono go w 814 r. Być może przez krótki czas przebywał na dworze Karola Wielkiego. W każdym razie ze swym przyjacielem Hattonem wysłany został do Tours, gdzie był uczniem Alkuina. Wielki mistrz nazwał go wówczas Maurem, bo chciał w ten sposób przypomnieć ucznia św. Benedykta. Gdy Raban wrócił do Fuldy, opat Ratger mianował go kierownikiem szkoły klasztornej. Wtedy to zredagował swe pierwsze większe dzieło De laudibus sanctae Crucis. Po usunięciu Ratgera w 817 r. znów podjął przerwane na krótko nauczanie i przygotował wiele komentarzy biblijnych oraz pism dotyczących życia kościelnego. Wybór na opata w Fuldzie (822) nie zakończył tej intensywnej działalności. Do opactwa napływali teraz liczni uczniowie, chcący skorzystać z jego wiedzy. Znaleźli się wśród nich Otfryd z Weissenburga, Walafryd Strabon z Reichenau, Lupus z Ferri-res, Gotszalk z Saksonii, inni. Równocześnie rady zasięgali u niego wybitni mężowie tego czasu i władcy: Ludwik Pobożny, Lotariusz, Ludwik Niemiec, Lotariusz II. On sam uczestniczył w rozmaitych zjazdach, a opactwu przysporzył dóbr i zajął się budową kościoła oraz ukończeniem biblioteki. W sporze Lotariusza II z braćmi opowiadał się zdecydowanie za jednością cesarstwa. Gdy w 842 r. Lotariusz poniósł klęskę, musiał zrezygnować ze stanowiska i usunąć się do Petersbergu. Tam to ukończył pisanie kilku dziełek, między innymi De rerum naturis. Potem pogodził się z Ludwikiem Niemcem i dzięki jego poparciu wyniesiony został na arcybiskupstwo mogunckie (847). Odbył na tym stanowisku trzy synody (847, 848 i 852) oraz zajął się sprawami Gotszalka (zagadnienie predestynacji) i Ebona, arcybiskupa Reims. Zmarł w rodzinnej Moguncji 4 lutego 856 r. W diecezjach mogunckiej, limburskiej, wrocławskiej i w Fuldzie czczono go zawsze jako błogosławionego lub świętego. Dzieła, które pozostawił, obejmują w wydaniu Migne'a sześć tomów (107-112). Poza tymi, które wspominaliśmy powyżej, wypada wymienić De institutione clericorum, De computo, komentarze do Ewangelii św. Mateusza, listy, penitencjarze, homiliarze i zbiory kazań, hymny, Martyrologium, Carmina, pisma polemiczne przeciw Gotszalkowi, a także De arte grammatica.