Wolfgang

Imię germańskie, złożone z członów: wolf- / wulf- / ulf- 'wilk' i -gang (od swn. gangan 'iść'). Znaczyłoby więc 'chodzący jak wilk, odznaczający się wilczym chodem'. Odwróconym wariantem imienia jest Gangulf.

Imię to cieszyło się znaczną popularnością w Niemczech, w Bawarii, w Austrii, w Czechach oraz na Śląsku, w związku z żywym kultem św. Wolfganga (+ 994), biskupa Regensburga (Ratyzbony).

W dokumentach z terenu Polski poświadczone od 1334 r. w postaciach: Volfgangus, Wulgangus, Wulkank, Wulgang.

Odpowiedniki obcojęz.: łac. Wolfgangus, Volfgangus, Wulgangus, Gangolfus, niem. Wolfgang, Wulfang, Gangolf, Gengolph, Gangel, wł. Volfango, Gangolfo.

Hagiografowie niemieccy wspominają dwóch otoczonych czcią mężów tego imienia. O jednym z nich, Wolfgangu ze Steinkirchen, wspominaliśmy pod hasłem Urban z Norymbergi. Tu wystarczy kilka słów poświęcić drugiemu, który stał się znacznie bardziej sławny.

Wolfgang, biskup Ratyzbony. Pochodził z Północnej Szwabii. Był synem zamożnej wolnej rodziny. Wychowywał się w opactwie w Reichenau. Potem ze swym szkolnym kolegą Henrykiem przeniósł się do Würzburga, gdzie wuj ostatniego, Poppo, kanclerz królewski, był biskupem i gdzie nauczał Stefan z Novary. Gdy Henryk został w r. 956 arcybiskupem Trewiru, Wolfgang udał się z nim nad Mozelę i służył mu jako scholastyk, dziekan kapituły oraz kanclerz. Bruno, arcybiskup Kolonii, chciał, aby został w Trewirze następcą Henryka, ale na osieroconą stolicę dostał się zaprzyjaźniony z Wilhelmem z Moguncji Dietrich. Wolfgang wstąpił wówczas do klasztoru w Einsiedeln. Święcenia kapłańskie przyjął z rąk Ulryka z Augsburga. W Augsburgu też następnie nauczał. W 971 r. wyruszył jako misjonarz na Węgry, ale Pilgrim z Pasawy rychło wezwał go do powrotu: na życzenie cesarza wyniesiono go na stolicę biskupią w Ratyzbonie. Zasiadłszy na niej, zgodził się na oddzielenie czeskiej części diecezji i utworzenie biskupstwa w Pradze, natomiast przy ustalaniu dóbr opactwa Św. Emmerama i instalowaniu na urzędzie opata Ramwolda zajął stanowisko, które sprzyjało reformie życia benedyktyńskiego. Reformę wprowadził też do swej kapituły. Z założonego przez siebie klasztoru żeńskiego pod wezwaniem św. Pawła uczynił model życia zakonnego. W 976 r. stanął po stronie cesarza przeciw Henrykowi Kłótnikowi, ale po 983 uzyskał od księcia poparcie i kształcił jego dzieci. Przede wszystkim był nauczycielem i kanclerzem. Przypisuje mu się zredagowanie roczników w Einsiedeln, a Otloh sławi go jako wydawcę wierszy. Zmarł 31 października 994. W 1052 r. Leon IX dokonał u Św. Emmerama uroczystej elewacji jego relikwii. Od tego czasu kult Wolfganga szerzył się intensywnie w krajach niemieckich i sąsiednich. Wielki biskup wpisany też został do Martyrologium Rzymskiego.