Jakość życia i starość

Jak osoby starsze spostrzegają swoje życie, jak oceniają jego jakość? Zagadnienie to, a szczególnie podmiotowe i sytuacyjne uwarunkowania jakości życia w okresie starzenia są przedmiotem zainteresowania prof. Stanisławy Steuden z Instytutu Psychologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.

- Związane ze starością zmiany psychologiczne nie oznaczają tworzenia się jednego, wspólnego wszystkim ludziom starszym wzorca osobowości ani też oceny własnego życia - zauważa prof. Stanisława Steuden.

Wyniki badań wskazują, że osoby starsze są bardziej zróżnicowane, niż wskazuje na to stereotyp starości. Z tego względu rozważając kwestię jakości życia osób starszych należy brać pod uwagę indywidualne aspiracja, nadzieje, oczekiwania wobec życia. - Jakość życia osób starszych nie jest własności stałą, nadawaną ze względu na wiek, lecz stanowi wypadkową czynników zewnętrznych-środowiskowych, sytuacyjnych i wewnętrznych - podkreśla prof. Steuden.

Jak wykazała badaczka z KUL, w podeszłym wieku jakość życia jest utożsamiana ze stanem zdrowia, stopniem samodzielności w wykonywaniu czynności dnia codziennego, umiejętnością radzenia sobie z ograniczeniami i niepełnosprawnością. Może być uwarunkowana społecznie, ekonomicznie, kulturowo, biopsychicznie i osobowościowo. - Istotne znaczenie ma umiejętność przystosowania się do starości, oczekiwania jakie osoba ma pod adresem własnego życia, zdolność zaakceptowania siebie w roli człowieka starego, a nade wszystko świadomość własnego wpływu na proces dokonujących się przemian - podkreśla naukowiec.

Według profesor Stanisławy Steuden, to właśnie sam człowiek odpowiada za przebieg własnej egzystencji, nadawanie jej jakości i odkrywania sensu własnego życia. - Starzenie się i perspektywa starości mogą znacząco zmieniać hierarchię wartości i potrzeb - zwraca uwagę psycholog z KUL. - Pojawiają się nowe zadania rozwojowe, związane z wydarzeniami tego okresu, zmienia się położenie człowieka, a wraz z nią subiektywna percepcja i interpretacja własnego życia.

Z tego względu, jednym z najważniejszych wyzwań, jakie stawia przed człowiekiem podeszły wiek, jest świadomość możliwości wpływania na jakość własnego życia. Przekonanie to niezależnie od przedziału wiekowego pozwala na podjęcie działań nadających życiu sens tym samym podnosząc jego jakość.