50 lat po wymianie listów o pojednaniu

W 50. rocznicę wymiany listów o pojednaniu, biskupi polscy i niemieccy odprawią wspólnie Mszę św. na Jasnej Górze.

Tego samego dnia, 22 listopada, w uroczystość Chrystusa Króla Wszechświata, przewodniczący episkopatów z obydwu krajów podpiszą wspólne oświadczenie o perspektywach rozwoju stosunków między narodami i Kościołami obu naszych krajów.

Polsko-niemieckie spotkanie, w którym uczestniczyć będą delegaci episkopatów z obydwu krajów rozpocznie się o godz. 16.30 w kaplicy Matki Bożej Różańcowej. Zaplanowano wystąpienia przewodniczących obydwu episkopatów: abp. Stanisława Gądeckiego i kard. Reinharda Marxa. Następnie zostanie podpisane wspólne oświadczenie obydwu Episkopatów. O godz. 17.00 rozpocznie się panel dyskusyjny, m.in. z udziałem współprzewodniczących polsko-niemieckiej grupy kontaktowej: abp. Ludwiga Schicka i abp. Wiktora Skworca.

O godz. 18.30 biskupi z obydwu krajów odprawią wspólnie w kaplicy Matki Bożej Częstochowskiej Mszę św. w intencji pojednania i pokoju w świecie. Liturgię poprzedzi publikacja wspólnego oświadczenia biskupów polskich i niemieckich. Po Mszy biskupi odbędą "braterskie spotkanie" licznych przedstawicieli obydwu Episkopatów w bibliotece klasztoru jasnogórskiego.

Przewodniczący Zespołu KEP ds. Kontaktów z Konferencją Episkopatu Niemiec wskazuje na kontekst wydarzenia sprzed 50 lat. - To nie był list "o pojednaniu", tylko zaproszenie do biskupów niemieckich do udziału w uroczystościach milenijnych w Polsce - zaznacza abp Skworc. Jego zdaniem, gdyby nie klimat Soboru Watykańskiego II i spotkania biskupów, które tam miały miejsce, to być może listu polskich biskupów w ogóle by nie było.

Warto wspomnieć, że w czerwcu br. Muzeum Historii Polski po raz pierwszy zaprezentowało w Polsce oryginał słynnego listu biskupów polskich do biskupów niemieckich z 1965 r. Zabytkowy dokument z Historycznego Archiwum Arcybiskupstwa Kolonii.

Kluczowe sformułowanie listu przytaczane jest zazwyczaj jako: "Przebaczamy i prosimy o przebaczenie". W rzeczywistości cytat brzmi: "udzielamy wybaczenia i prosimy o nie".

Orędzie podpisało 34 polskich biskupów, wśród nich kard. Stefan Wyszyński i bp Karol Wojtyła. Autorem tekstu i inicjatorem listu był arcybiskup wrocławski Bolesław Kominek. Niemieckim biskupom list został wręczony 18 listopada 1965 r. podczas Soboru Watykańskiego II. Był on pierwszą, historyczną inicjatywą zmierzającą do pojednania i ułożenia w oparciu o uznanie prawdy i wybaczenie stosunków pomiędzy Polakami i Niemcami po II wojnie światowej.

Inicjatywa polskich duchownych spotkała się ze zdecydowaną krytyką władz komunistycznych. Władze nazwały list zdradą narodową i m.in. organizowały propagandowe wiece, na których potępiano polskich biskupów.