Berlin - pierwszy etap wizyty papieża

Benedykt XVI przybywa jutro z oficjalną wizytą do Niemiec. Przybywającego z czterodniową wizytą 22 września papieża powita w zamku Bellevue w Berlinie prezydent Niemiec, Christian Wulff.

Archidiecezja berlińska obejmuje miasto Berlin, większą część Brandenburgii oraz Pomorza Przedniego. W 104 parafiach gromadzi 393 tys. katolików, z tego 316 tys. w samym Berlinie. Posługuje im ponad około 402 kapłanów diecezjalnych i zakonnych oraz 30 diakonów stałych. Pod względem obszaru (31200 km kw.) jest drugą co do wielkości diecezją w Niemczech. Na jej czele stoi od 1 lipca br. abp Rainer Maria Woelki, dotychczasowy biskup pomocniczy archidiecezji kolońskiej. Jego wielkimi poprzednikami byli kardynałowie: Alfred Bengsch, Joachim Meisner, a ostatnio - Georg Sterzinsky.

Siedzibą arcybiskupa Berlina jest XVIII-wieczna katedra św. Jadwigi. Jest ona także miejscem pochówku dawnego proboszcza tej katedry, ks. Bernharda Lichtenberga, który otwarcie wypowiadał się przeciwko terrorowi nazistowskiemu i z wielkim poświęceniem ratował od zagłady Żydów. Został zadenuncjowany i aresztowany, zmarł w 1943 r. w transporcie do obozu koncentracyjnego w Dachau. W 1996 roku w Berlinie beatyfikował go bł. Jan Paweł II. Od niedawna w berlińskiej katedrze św. Jadwigi znajduje się też sarkofag zmarłego 30 czerwca br. kard. Georga Sterzinsky’ego, który przez 22 lata kierował archidiecezja berlińską.

Podobnie jak inne diecezje niemieckie również Berlin przeżywa kłopoty finansowe. Z drugiej strony jednak korzystne dla Kościoła okazało się przeniesienie stolicy zjednoczonych Niemiec do Berlina. Kościoły nie narzekają na brak wiernych, zwłaszcza w dzielnicach podmiejskich. Mimo, iż po zjednoczeniu zbudowano liczne placówki oświatowe, o miejsca w katolickiej szkole czy przedszkolu nie jest łatwo. Nie zmieniła w tym nic debata na temat nadużyć seksualnych duchowieństwa.

Choć siedziba Konferencji Biskupów Niemieckich pozostała w Bonn, w Berlinie mają swoje siedziby różne instytucje kościelne. Należą do nich m.in. Biuro Katolickie niemieckiego episkopatu, które utrzymuje kontakty z rządem federalnym, nuncjatura apostolska, w której na czas berlińskiej wizyty zamieszka Benedykt XVI oraz katolicka misja polowa. Ważną role odgrywa tam Akademia Katolicka - miejsce ważnych spotkań ludzi polityki, Kościoła i sztuki. W Akademii przewidziany jest obiad dla Benedykta XVI i jego orszaku. Wcześniej papież spotka się tam z kanclerz Niemiec, Angelą Merkel. Na kilka godzin "katolickim" stanie się też Stadion Olimpijski, na którym wieczorem 22 września Benedykt XVI odprawi swoją pierwszą Mszę św. - dla 70 tysięcy wiernych.

W obecnej formie metropolia berlińska istnieje od 1994 r., a diecezję berlińskiej wydzielił z archidiecezji wrocławskiej papież Pius XI w 1930 roku. Po II wojnie światowej i zmianie granic jej cześć znalazła się na terenie Polski. W 1972 r. Paweł VI utworzył tam diecezje: szczecińsko-kamieńską, koszalińsko-kołobrzeską oraz gorzowską.

Powojenny podział Niemiec i wzniesienie w 1961 r. muru podzieliło wspólnotę diecezjalną, choć udało się zachować jedność diecezji, o której Jan Paweł II mówił, że jest to "najtrudniejsza diecezja świata". Przez wszystkie lata podziałów politycznych istniały wprawdzie dwie konferencje episkopatu, ale biskup Berlina był jednocześnie członkiem obydwu. Kościół katolicki nigdy nie uznał NRD, o czym świadczy m.in. fakt, że granice diecezji w tym kraju nie pokrywały się z granicami państwowymi. Protestanci natomiast jako "Kościół w socjalizmie" dostosowali całą swoją administrację do nowego systemu.

Dziś, choć czasem dają jeszcze o sobie znać dawne podziały, jedność berlińskiego Kościoła stała się bardzo realnym faktem. W skład utworzonej po zjednoczeniu Niemiec metropolii kościelnej Berlina wchodzą diecezja drezdeńsko-miśnieńska i Görlitz.

W 1996 roku zjednoczony Berlin odwiedził papież Jan Paweł II. Do dziś w pamięci wielu Niemców jako swoisty "testament" pozostał apel papieża sprzed Bramy Brandenburskiej: "Nie gaście Ducha! Zostawcie Bramę Brandenburską otwartą dla wszystkich ludzi! Zostawcie ją otwartą przez ducha miłości, sprawiedliwości i pokoju. Zostawcie Bramę otwartą przez otwarcie swoich serc, gdyż nie ma wolności bez miłości".

W stolicy Niemiec żyją wyznawcy wielu religii i kultur, ale także katolicy nie stanowią homogenicznej całości. Oblicza się, że w berlińskich parafiach żyje ponad 70 tys. katolików z rożnych krajów świata, którzy swoimi doświadczeniami i tradycjami ubogacają życie tamtejszych wspólnot. Z wielką radością oczekują oni na wizytę Benedykta XVI.