Echo słów Franciszka o ludobójstwie Ormian

Głośne echo, z jakim spotkało się wyraźne określenie przez papieża Franciszka mianem pierwszego ludobójstwa w XX wieku masakr ludności ormiańskiej zapoczątkowanych przed stu laty, można tłumaczyć prześladowaniem i mordowaniem mniejszości chrześcijańskiej przez bojowników "Państwa Islamskiego"(IS).

Zwraca na to uwagę francuski dziennik katolicki “La Croix" nawiązując do planowanych na 23 i 24 kwietnia uroczystości związanych z 100. rocznicą ludobójstwa Ormian, które odbędą się w stolicy Armenii - Erewaniu.

Na centralne uroczystości upamiętniające ludobójstwo Ormian przyjedzie do Erewania papież Koptów, patriarcha Teodor II (Tawadros) II. Według informacji mediów egipskich z 19 kwietnia, rezydujący w Kairze patriarcha przybędzie z tygodniową wizytą do Armenii. Towarzyszyć mu będzie liczna delegacja Ormian żyjących za granicą oraz dziennikarze.

"La Croix" zastanawia się, kto będzie na czele delegacji USA na uroczystościach przy pomniku Tsitsernakaberd poświęconym ofiarom ludobójstwa Ormian w 1915 w Erewaniu. Przypomina, że swoją obecność potwierdzili już prezydenci Rosji i Francji: Władimir Putin i Francois Hollande. Przybędzie też patriarcha Moskwy Cyryl, zwierzchnik Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego oraz liczna delegacja z Iranu. Pamięć o ludobójstwie Ormian będzie obchodzona zarówno w tym państwie islamskim, jak i w Damaszku podczas specjalnego posiedzenia parlamentu Syrii. Prześladowani chrześcijanie ormiańscy na początku XX wieku znajdowali schronienie w Aleppo oraz innych miastach syryjskich.

Według “La Croix", syryjski parlament uczci pamięć ofiar rzezi sprzed stu lat przede wszystkim dlatego, że w marcu parlament Armenii przyjął jednogłośnie rezolucję potępiającą masakry dokonane na Asyryjczykach - chrześcijanach syryjsko-prawosławnych. Oni również byli wśród ofiar ludobójstwa w Imperium Osmańskim w latach 1915-1923.

Także Ormiański Kościół Apostolski uczci w dniach 23 i 24 kwietnia pamięć ofiar ludobójstwa sprzed stu lat. W czwartek, 23 kwietnia w głównej katedrze tego Kościoła w Eczmiadzynie odbędzie się ceremonia kanonizacji 1,5 miliona zamordowanych Ormian. Obrzędowi przewodniczyć będzie zwierzchnik Ormiańskiego Kościoła Apostolskiego Garegin II. Obecni będą niemal wszyscy biskupi tego Kościoła, wielu duchownych oraz wierni z całego świata. Będzie to pierwsza od XVII wieku kanonizacja w Ormiańskim Kościele Apostolskim. 24 kwietnia będzie obchodzony w tym Kościele jako dzień pamięci męczenników.

Uroczystość beatyfikacji rozpocznie się o godz. 16.00, a zakończy o 19.15, co symbolicznie nawiązuje do 1915 roku. O tej godzinie, na znak pamięci o ofiarach ludobójstwa, zabrzmią dzwony we wszystkich świątyniach ormiańskich na całym świecie. Po chwili ciszy zostanie odmówiona modlitwa Ojcze Nasz.

Okolicznościowe uroczystości upamiętniające ofiary rzezi Ormian odbywają się na całym świecie. Symboliczną datą tych obchodów jest 24 kwietnia 1915, gdy funkcjonariusze tajnej policji tureckiej w Konstantynopolu aresztowali mieszkającą tam elitę ormiańską: polityków, ludzi kultury i nauki, dziennikarzy, przemysłowców i duchownych. Wywieziono ich następnie do Anatolii, gdzie większość z nich zginęła. W 1915 roku i w latach następnych nowe władze Turcji (młodoturcy) systematycznie mordowały Ormian, a także inne mniejszości chrześcijańskie: Greków, Asyryjczyków i innych.

Opór Ormian stał się znany na świecie i znalazł odbicie w literaturze - m.in. w powieści "Czterdzieści dni Musy Dagh" pochodzący za Pragi pisarz austriacko-amerykański Franz Werfel 1890-1945) opisał dramat tysięcy Ormian, którzy jesienią 1915 bronili się przed Turkami na liczącej 1700 m Górze Mojżesza (po ormiańsku Musa Dagh). Niemal w ostatniej chwili przed przymusowym poddaniem się ok. 4 tys. obrońców uratowały dwa okręty wojenne: francuski i brytyjski.