Kościół w Polsce w 2013 roku

Przegląd najważniejszych wydarzeń 2013 roku w Kościele w Polsce.

STYCZEŃ

2 - W przemyskiej archikatedrze odbyły się uroczystości pogrzebowe abp. Ignacego Tokarczuka, 67. biskupa przemyskiego i pierwszego metropolity przemyskiego, który rządził diecezją w latach 1965-1993, a za swoją działalność w okresie PRL zyskał miano "biskupa niezłomnego". Papież Benedykt XVI podkreślił w telegramie, że Zmarły przejdzie do historii jako "gorliwy przewodnik duchowieństwa i wiernych w trudnych czasach komunistycznego reżimu".

9 - W opinii 43 proc. Polaków lekarze powinni spełniać wolę cierpiących, nieuleczalnie chorych, którzy domagają się podania im środków powodujących śmierć. Z poglądem tym nie zgadza się 41 proc. ankietowanych - podało Centrum Badania Opinii Społecznej.

16 - Apel Kościołów w Polsce o ochronę stworzenia podpisali w Warszawie zwierzchnicy Kościołów Polskiej Rady Ekumenicznej oraz przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski Kościoła rzymskokatolickiego. - Ochrona środowiska to nie tylko techniczny problem równowagi ekologicznej, ale także problem moralny i duchowy współczesnego człowieka, który zapomina, że on sam i świat są Bożym stworzeniem - głosi apel. W pierwszym tego rodzaju dokumencie ekumenicznym w Polsce Kościoły apelują m.in. o redukcję odpadów miejskich, odzyskiwanie i utylizacje wysypisk śmieci, oczyszczanie powietrza, wody i gleby; ochronę lasów oraz zagrożonych gatunków roślin i innych skarbów przyrody oraz stosowanie technologii ekologicznych.

17 - W Opolu odbyły się centralne obchody XVII Dnia Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce. W programie znalazły się wspólne modlitwy, wystawa i panel dyskusyjny. Przedstawiciele Kościoła i judaizmu spotkali się też z władzami miejskimi.

23 - W warszawskim szpitalu zmarł kard. Józef Glemp, Prymas Polski senior. W uroczystościach pogrzebowych 28 stycznia uczestniczyło ponad 100 kardynałów i biskupów - w tym hierarchowie z zagranicy. Obecni byli przedstawiciele władz państwowych z prezydentem RP. Kard. Glemp, który urząd Prymasa Polski pełnił przez 28 lat spoczął w podziemiach archikatedry warszawskiej.

18-15 - Pod hasłem "Czego Bóg od nas oczekuje?" inspirowanym tekstem z Księgi Proroka Micheasza (6,8) obchodzono Tydzień Modlitw o Jedność Chrześcijan. W całej Polsce chrześcijanie różnych wyznań odwiedzali świątynie bratnich Kościołów i wspólnie modlili się o pełną i widzialną jedność chrześcijan. Współczesny świat potrzebuje jedności chrześcijan, której wyrazem jest autentyczna miłość - podkreślił prawosławny metropolita Warszawy i Całej Polski abp Sawa 22 stycznia wieczorem, podczas nabożeństwa ekumenicznego w cerkwi św. Marii Magdaleny na warszawskiej Pradze.

21-22 - O szczegółach programu duszpasterskiego dla Kościoła w Polsce na lata 2013-2017 dyskutowała w Warszawie Komisja Duszpasterska KEP. Program przebiegać będzie pod hasłem "Przez Chrystusa, z Chrystusem, w Chrystusie. Przez wiarę i chrzest do świadectwa".

22 - 40-lecie działalności obchodził pallotyński Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego, główne źródło informacji m.in. nt. liczby uczestników niedzielnych Mszy św. i innych praktyk religijnych.

26 - Pod hasłem "Wychowanie młodych chrześcijan i muzułmanów do sprawiedliwości i pokoju" obchodzono XIII Dzień Islamu. Centralna uroczystość odbyła się w Warszawie. Przedstawiciele obydwu czytali Biblię i Koran, modlili się i dyskutowali. Całość zakończył wspólny posiłek. Inicjatywa polskiego Episkopatu jest pionierską w skali światowej.

LUTY

8 - Kościół w Polsce prowadzi ponad jedną trzecią hospicjów - wynika z opracowania przygotowanego przez KAI z okazji XXI Światowego Dnia Chorego (11 lutego). W naszym kraju działają 54 hospicja katolickie: 21 prowadzi Caritas, 15 - zakony i zgromadzenia męskie i żeńskie, 7 funkcjonuje przy parafiach, a nad jednym (w Warszawie) sprawuje pieczę Archidiecezjalny Zespół Domowej Opieki Paliatywnej.

21 - Fundusz Kościelny ma zostać zastąpiony dobrowolnym odpisem z podatku w wysokości 0,5%. Państwo będzie też przez 3 lata wyrównywać różnicę między tym, co zadeklarowali podatnicy, a dotychczasową kwotą ok. 90-100 mln zł, jaka jest przekazywana z budżetu na rzecz Funduszu. Takie ustalenia zapadły podczas spotkania Zespołów Roboczych ds. Finansów Rządowej i Kościelnej Komisji Konkordatowych.

24 - Dzieło pomocy "Ad Gentes" przeprowadziło w kościołach ogólnopolską zbiórkę na potrzeby misyjne. W 97 krajach świata pracuje 2170 polskich misjonarzy i misjonarek - księży, sióstr zakonnych i osób świeckich. W 2011 zebrano ponad 1,8 mln zł, za które wsparto finansowo 134 projekty ewangelizacyjne, charytatywne, edukacyjne i kulturalne.

MARZEC

5-6 - Z udziałem przedstawicieli Episkopatów z różnych krajów, w Warszawie odbyło się 5 i 6 marca 361. zebranie plenarne Konferencji Episkopatu Polski. Biskupi dyskutowali m.in. o przygotowywanym dokumencie o problemach bioetyki, nowej ewangelizacji i dobrowolnym odpisie podatkowym. W archikatedrze warszawskiej wspólnie dziękowali Bogu za pontyfikat Benedykta XVI.

14 - Raz w tygodniu na Msze św. uczęszcza 57,5 proc. Polaków - wynika z raportu Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego za 2012 r. W porównaniu z badaniami w 1991 r. wzrósł odsetek osób, które deklarują głęboką wiarę - z 10 proc. do 20,1 proc. W tym samym okresie o blisko prawie 24 proc. nastąpił wzrost tzw. doświadczenia religijnego, czyli poczucia bliskości Boga w istotnej dla respondenta chwili - czy to w odniesieniu do wydarzenia o charakterze masowym, czy też indywidualnym.

28 - Kościół i wszyscy ludzie mają prawo oczekiwać od nas postawy godnej kapłana - napisali polscy biskupi w okolicznościowym Liście do kapłanów na Wielki Czwartek 2013 r. "Godność, świętość i wierność mają być widoczne w naszym człowieczeństwie, w ewangelicznym stylu życia, w kulturze słowa, a także w zewnętrznym sposobie bycia". Przesłanie nosi tytuł "Pilna potrzeba świadków wiary".

KWIECIEŃ

9 - W Warszawie zaprezentowano dokument Episkopatu "O wyzwaniach bioetycznych, przed którymi stoi współczesny człowiek". Opracowanie obszernie odnosi się m.in. do kwestii zapłodnienia in vitro zwracając uwagę, że z procedurą tą wiąże się selektywna aborcja. Biskupi przypominają, że obowiązkiem każdego katolika biorącego udział w życiu publicznym jest "wierność nauczaniu Kościoła katolickiego i samemu Chrystusowi". Kompromis polityczny jest możliwy, ale tylko wówczas, gdy służy to osiąganiu większego dobra, a nie jako metoda rozwiązywania problemów etycznych lub wyznaczania kryteriów dobra. 10-stronicowy dokument ma charakter pastoralny a nie ekspercko-naukowy, bowiem, jak wyjaśniał przewodniczący Zespołu KEP ds. Bioetycznych abp Henryk Hoser, biskupom zależy na tym, by opracowanie dotyczące tak skomplikowanych zagadnień było zrozumiałe bez szczegółowej znajomości współczesnej medycyny, biologii, genetyki.

11-14 - Rekordową liczbę ponad 20 tys. zwiedzających odnotowano podczas 19. Targów Wydawców Katolickich. Swoją ofertę zaprezentowało ponad 140 oficyn. Impreza coraz bardziej otwiera się na nowe technologie: w ofercie wystawców było więcej niż przed rokiem e-booków i audiobooków. Laureatami Nagrody Głównej Feniks 2013 przyznawanej przez Stowarzyszenie Wydawców Katolickich, zostało małżeństwo Wanda i Andrzej Półtawscy.

21 - Dokładnie 4262 mężczyzn przygotowuje się w Polsce do kapłaństwa w seminariach duchownych i zakonnych, zaś łącznie 501 kobiet, które chcą zostać zakonnicami, przygotowuje się w nowicjatach i postulatach do złożenia ślubów zakonnych. Najnowsze dane podała Krajowa Rada Duszpasterstwa Powołań w związku z inauguracją 50. Tygodnia Modlitw o Powołania. "Zauważamy pewien spadek, ale musimy wziąć pod uwagę czynniki, które mogą mieć na to wpływ, np. kryzys rodziny, zagubienie moralne i religijne młodzieży, niż demograficzny" - komentował bp Marek Solarczyk, delegat KEP ds. powołań. Zwrócił uwagę, że polscy klerycy stanowią ok. 25 proc. wszystkich kleryków w Europie.

21 - Wśród osób praktykujących systematycznie stopniowo, choć powoli, wzrasta krytyczny stosunek do środków antykoncepcyjnych. Wciąż jednak połowa Polaków regularnie chodzących do kościoła uważa, że stosowanie antykoncepcji jest dopuszczalne - wynika z raportu Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego (ISKK).

25 - Komitet ds. Dialogu z Religiami Niechrześcijańskimi KEP stwierdza w specjalnym liście, iż "sekty są problemem nie tylko dla ludzi wierzących, ale także dla struktur władzy państwowej i organów ścigania w Polsce, które w dużym stopniu pozostają bezradne wobec tego zjawiska lub też go nie dostrzegają". Komitet przestrzega też przed korzystaniem z praktyk okultystycznych, wróżbiarstwa i jasnowidztwa, za którymi stoi potężny biznes i które mogą prowadzić do odciągnięcia człowieka od Chrystusa i Kościoła.

MAJ

2 - Dyskusja nad przekształceniem Funduszu Kościelnego w dobrowolny odpis podatkowy na rzecz Kościołów i związków wyznaniowych oraz apel o modlitwę w intencji ofiar rzezi wołyńskiej były głównymi tematami obrad biskupów diecezjalnych na Jasnej Górze.

18 - Józef Kupny, 57-letni biskup pomocniczy archidiecezji katowickiej, został mianowany przez papieża Franciszka arcybiskupem metropolitą wrocławskim. Bp Kupny jest członkiem Rady Stałej KEP, przewodniczącym Rady Episkopatu ds. Społecznych oraz delegatem KEP ds. Ruchów i Stowarzyszeń Katolickich. Jest doktorem nauk humanistycznych w zakresie filozofii i socjologii Był głównym autorem przyjętego w ub. roku dokumentu społecznego Episkopatu "W trosce o człowieka i dobro wspólne". Uroczyste objęcie archidiecezji odbyło się 16 czerwca.

26 - Pod hasłem "Kierunek: Rodzina" ulicami ponad 100 miast przeszły Marsze dla Życia i Rodziny. Ich uczestnicy zwracali uwagę na dramatyczną sytuację demograficzną Polski, zachęcali polskie rodziny do decydowania się na liczne potomstwo i przedstawiali postulaty wprowadzenia prawa ułatwiającego podjęcie takich decyzji. Marsze koordynuje Centrum Wspierania Inicjatyw dla Życia i Rodziny, która wspiera inicjatywy lokalne promujące wartość życia i rodziny.

27 - Ok. 100 tys. mężczyzn i młodzieńców przybyło w dorocznej pielgrzymce do sanktuarium Maryi, Matki Sprawiedliwości i Miłości Społecznej w Piekarach Śląskich. Abp Wiktor Skworc zwrócił się z apelem do polityków, aby "odważnie podnosili standardy moralne życia publicznego i nie bali się wprowadzać do niego cnót: roztropności i męstwa, mądrości i odpowiedzialności, miłości i sprawiedliwości". Metropolita katowicki wskazywał, że "w życiu politycznym, społecznym i gospodarczym w obecnej chwili koniecznością jest etyka cnót osobistych i społecznych".

28 - W Szczecinie zakończył się diecezjalny etap procesu ws. domniemanego cudu uzdrowienia ze śmiertelnej choroby za przyczyną Sługi Bożego kard. Stefana Wyszyńskiego. Sprawa dotyczy wyzdrowienia 24 lata temu 19-letniej wówczas kobiety, chorej na raka tarczycy, ze zdiagnozowanymi przerzutami. Po żarliwej modlitwie jaką za wstawiennictwem kard. Wyszyńskiego zanosiła do Boga sama chora jak i inne osoby, nastąpiło uzdrowienie - trwałe i niewytłumaczalne z medycznego punktu widzenia. Akta procesu trafiły do watykańskiej Kongregacji ds. Kanonizacyjnych.

CZERWIEC

1-2 - Ok. 80 tys. młodych ludzi z całej Polski, 1700 kapłanów i kilku biskupów wzięło udział w XVII Spotkaniu Młodych na Lednicy, które odbyło się pod hasłem "W imię Ojca". "Chcemy sobie dzisiaj uświadomić, że Bóg jest naszym Ojcem. Chcemy też przypomnieć sobie, że każdy z nas ma swojego ojca i że kiedyś sami będziemy ojcami, do czego musimy się przygotować" - podkreślił pomysłodawca lednickich spotkań o. Jan Góra OP. Spotkanie rozpoczęło się procesją z relikwiami bł. Jana Pawła II, św. Wojciecha i Pięciu Braci Męczenników oraz odśpiewaniem Bogurodzicy i Hymnu III Tysiąclecia.

2 - Pod znakiem troski o rodzinę i modlitwy w intencji Ojczyzny upłynął VI Dzień Dziękczynienia w Warszawie. Przed południem z pl. Piłsudskiego do świątyni Opatrzności Bożej w Wilanowie przeszła procesja z relikwiami św. Andrzeja Boboli, patrona Polski. W uroczystościach wzięło udział kilkanaście tysięcy osób ze stolicy i całej Polski, w tym prezydent Bronisław Komorowski, abp Gerhard Ludwig Müller, prefekt Kongregacji Nauki Wiary oraz kilkunastu biskupów. Kard. Kazimierz Nycz zawierzył Bożej Opatrzności Kościół w Polsce i całą Ojczyznę.

4 - Prezenter i dziennikarz TVP Krzysztof Ziemiec został dwunastym laureatem Nagrody "Ślad" im. Biskupa Jana Chrapka. Kapitułą uhonorowała go "za odważne i profesjonalne pokazywania siły dobra i jego atrakcyjności w czasach, gdy świat coraz bardziej w to powątpiewa".

5 - W wieku 92 lat zmarł w Krakowie kard. Stanisław Nagy, sercanin. Od 1958 aż do przejścia na emeryturę wykładał na KUL teologię fundamentalną. Z Karolem Wojtyłą łączyła go przyjaźń, wyprawy po górach i bliska współpraca. 13 października 2003 został wyświęcony na biskupa. 21 października 2003 podniesiony do godności kardynalskiej. 11 czerwca spoczął w Sanktuarium bł. Jana Pawła II w Krakowie.

9 - Podczas uroczystości w Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach zostały beatyfikowane Matka Zofia Czeska (1584-1650) i Małgorzata Łucja Szewczyk (1828-1905), założycielki zgromadzeń sióstr serafitek i prezentek. Zgromadzenia te poświęcają się edukacji i wychowaniu młodzieży, zwłaszcza z ubogich rodzin.

14 - Jan Wątroba, 59-letni biskup pomocniczy archidiecezji częstochowskiej został mianowany przez papieża Franciszka biskupem rzeszowskim. Zastąpił na tym stanowisku Kazimierza Górnego, który przeszedł na emeryturę. Uroczyste objęcie diecezji odbyło się 20 lipca.

18 - Kościołowi katolickiemu ufa blisko 60 proc. Polaków - podało Centrum Badania Opinii Społecznej. Poziom akceptacji utrzymuje się na przybliżonych poziomie od kilku lat. Złe opinie o Kościele relatywnie częściej niż inni wyrażają ludzie w wieku pomiędzy 34 a 44 rokiem życia.

21-22 - Przyjęcie tekstu wspólnej Deklaracji Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce i na Ukrainie oraz Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego ws. 70. rocznicy zbrodni wołyńskiej, zaniepokojenie kształtem edukacji seksualnej w szkole, plany związane z 1050. rocznicą Chrztu Polski i dyskusja nad aneksami do "Wytycznych" KEP ws. oskarżeń duchownych o pedofilię - to główne tematy, jakie podjęli biskupi 21 i 22 czerwca na 362. zebraniu plenarnym Konferencji Episkopatu Polski w Wieliczce. Jezuita o. Adam Żak został mianowany przez KEP koordynatorem ds. ochrony dzieci i młodzieży. Ma koordynować realizację różnych wychowawczych programów prewencyjnych w zakresie ochrony przed pedofilią.

27-30 - Pod hasłem "Wiara i nadzieja. Odpowiedź Kościoła na «kryzys» człowieka" obradowało w Warszawie 41. spotkanie sekretarzy generalnych krajowych konferencji biskupich z naszego kontynentu. Głównymi tematami konferencji były nowa ewangelizacja i 10. rocznica ogłoszenia przez Jana Pawła II posynodalnej adhortacji apostolskiej "Ecclesia in Europa".

28 - W Warszawie podpisano wspólną deklarację Kościołów rzymsko- i greckokatolickiego w Polsce i na Ukrainie. "Wiemy, że chrześcijańska ocena zbrodni wołyńskiej domaga się od nas jednoznacznego potępienia i przeproszenia za nią" - stwierdza historyczny dokument, ogłoszony w przededniu 70. rocznicy czystek etnicznych. Podpisy pod deklaracją złożyli: abp Światosław Szewczuk - metropolita kijowsko-halicki, zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego, abp Józef Michalik - metropolita przemyski obrządku łacińskiego, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski, abp Mieczysław Mokrzycki - metropolita lwowski obrządku łacińskiego, przewodniczący Konferencji Episkopatu Rzymskokatolickiego Ukrainy oraz abp Jan Martyniak - metropolita przemysko-warszawski Kościoła greckokatolickiego w Polsce. Dzień wcześniej, podczas uroczystej panichidy - nabożeństwa za zmarłych - abp Szewczuk skierował prośbę o przebaczenie do Polaków, którzy stracili bliskich podczas zbrodni wołyńskiej w 1943 r.

LIPIEC

4 - Książkę "Nieruchomości Kościoła katolickiego w Polsce w latach 1918-2012" ks. prof. Dariusza zaprezentowano w Warszawie. Podkreślano, że jest to nadzwyczaj rzetelne opracowanie naukowe o tym, co Kościół stracił, co odzyskał. Zwracano przy tym uwagę, że źle się stało, że wyniki raportu nie posłużyły jako podstawa do wyznaczenia wysokości asygnaty podatkowej, którą ma być zastąpiony Fundusz Kościelny. Z obliczeń wynika bowiem, że do dziś nie odzyskał 62,4 tys. zagrabionych hektarów ziemi, zaś Fundusz Kościelny, wbrew deklaracjom, nie służył Kościołowi, a tym, którzy rozbijali jego jedność, np. księżom patriotom. Andrzej Grajewski z "Gościa Niedzielnego" wskazywał, że dochód z ponad 62 tys. ha ziemi pozostającej wciąż w rękach państwa wyliczyć można na ok. 162 mln zł rocznie i taka suma zgodnie z obowiązującą wciąż ustawą o dobrach martwej ręki winna być przekazywana przez państwo na rzecz Funduszu Kościelnego. A skoro dobrowolna asygnata podatkowa na rzecz Kościołów ma teraz zastąpić Fundusz Kościelny, to jej wysokość powinna wynosić 1 proc. a nie 0,5 proc. Zdaniem dziennikarza takie ustalenie powinno być dokonane, przyjmując za punkt wyjścia publikację ks. Walencika jako podstawę ewentualnych wyliczeń. Szkoda więc - podkreślił Grajewski - że decyzja o wysokości dobrowolnego odpisu podatkowego nastąpiła zanim ukazał się raport. Rzecznik Episkopatu ks. prałat Józef Kloch zwrócił uwagę, że książka ks. Walencika zawiera twarde dane i liczby oraz podważa kłamliwe informacje o niebotycznej sumie 24 mld odebranych przez Kościół, co głosił publicznie np. poseł Sławomir Kopyciński z Ruchu Palikota.

Ks. Dariusz Walencik, wykazując liczne źródła, z których czerpał, m.in. dane dostarczone przez wojewodów, przypomniał, że książkę przygotowywał jako raport dla Komisji Konkordatowych rządowej i kościelnej i żadna ze stron nie zakwestionowała ani jednej liczby czy podanego tam faktu. Trudno zatem jest zrozumieć dlaczego teraz strona rządowa nie chce uznać tego raportu za wspólny i obowiązujący obie strony.

11 - W związku z 70. rocznicą tzw. krwawej niedzieli, symboliczną datą zbrodni wołyńskiej, w Warszawie i wielu innych miejscach w Polsce i na Ukrainie odbyły się obchody rocznicowe. Towarzyszyły im liczne Msze św., koncerty i wystawy; zabrzmiały dzwony wzywające do refleksji i modlitwy w intencji ofiar zbrodni dokonanej na Wołyniu przez UPA.

27-28 - Katechezy, noce konfesjonałów i transmisja czuwania papieża z młodymi zgromadzonymi na Światowych Dniach Młodzieży w Rio de Janeiro - tak wyglądały spotkania dla polskiej młodzieży, która nie mogła pojechać do Brazylii. Spotkania organizowane pod wspólną nazwą "Rio w..." przygotowano w całym kraju, m.in. w Częstochowie, Świebodzinie, w Bieszczadach, Niepokalanowie oraz w Krakowie, gdzie - w końcu lipca 2016 r. - odbędą się następne, 31. Światowe Dni Młodzieży.

SIERPIEŃ

14 - 75 proc. Polaków przeciwko zabijaniu nienarodzonych - wynika z raportu CBOS. Od 2010 r. odsetek potępiających aborcję wzrósł o 6 proc.

15 - "Walka Smoka z Niewiastą to walka Szatana z Kościołem i jego dziećmi. Ta walka to nasze zmaganie z cierpieniem, śmiercią, grzechem, ale to również walka prowadzona indywidualnie czy instytucjonalnie z Kościołem i jego pasterzami" - mówił w katedrze gnieźnieńskiej Prymas Polski abp Józef Kowalczyk w uroczystość Wniebowzięcia NMP.

26 - Zaplanowany na rok 2016 Światowy Dzień Młodych w Krakowie był głównym tematem zebrania biskupów diecezjalnych na Jasnej Górze. Biskupi widzą w tym wydarzeniu wielką szansę nie tylko duszpasterską, ale także promocyjną dla kraju. Omówiono także program dziękczynienia za kanonizację Jana Pawła II i kwestie związane z przekształceniem Funduszu Kościelnego.

WRZESIEŃ

13 - Pionierskie opracowanie pt. "Kapelani Wojska Polskiego pomordowani na Wschodzie 1940-1941" (Wydawnictwo Zbroja) zaprezentowano w Warszawie. Praca Barbary Tarkowskiej gromadzi obszerne informacje na temat kapelanów różnych wyznań i religii, którzy zginęli w Katyniu, Twerze, Miednoje, Charkowie i innych miejscach kaźni na Wschodzie. Publikacja ukazuje sylwetki 77 kapelanów polskich formacji mundurowych II Rzeczpospolitej, reprezentujących wszystkie wyznania: są tu kapłani rzymsko- i greckokatoliccy, prawosławni, ewangelicy, wyznawcy religii mojżeszowej, a także islamu.

14-15 - Jak dzielić się wiarą i ją świętować oraz jak służyć najbardziej potrzebującym w parafii zastanawiano się podczas I Krajowego Kongresu Parafialnych Rad Duszpasterskich, który obradował w Licheniu. W spotkaniu wzięło udział ponad 1200 osób z całego kraju. Wedle zaprezentowanych badań rady duszpasterskie istnieją one w 80. proc. polskich parafii. Abp Stanisław Gądecki przewodniczący Komisji Duszpasterstwa KEP przyznał, że proboszczowie narzekają na brak zainteresowania wiernych udziałem w takich gremiach. Bywa jednak i tak, zaznaczył, że parafianie uskarżają się na księży, którzy niekoniecznie chcą współpracować z wiernymi, gdyż uważają, że ci nie są im do niczego potrzebni.

15 - Z udziałem ponad 3 tys. wiernych w Białym Borze obchodzono odpust Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy. Uroczystość pod przewodnictwem abp. Światosława Szewczuka, zwierzchnika Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego połączona była z obchodami jubileuszu 1025-lecia Chrztu Rusi Kijowskiej w diecezji wrocławsko-gdańskiej oraz 55-leciem pielgrzymek do Białego Boru.

15-21 - "Wychowanie do wartości" było tematem III Tygodnia Wychowania. W liście Episkopatu na tę okazję biskupi zwracają uwagę, że "brak wychowania do podstawowych wartości często prowadzi do utraty sensu i celu życia, do wygodnictwa życiowego, a nawet relatywizmu moralnego". Apelują też do rodziców, by wobec coraz odważniejszych prób wprowadzania do polskich szkół edukacji seksualnej, sprzecznej z chrześcijańską wizją człowieka, czuwali nad tym, co szkoła przekazuje ich dzieciom. Wskazują, że "bez zgody rodziców szkoła nie może realizować programu wychowawczego ani pozwalać na nauczanie przedmiotów, których treści są sprzeczne z ich przekonaniami lub wprost demoralizujące".

19-22 - Ukazanie wizji parafii, prezentacja metod ewangelizacji w parafii i przez parafię, konferencje, warsztaty, wspólna modlitwa, świadectwa - to program II Ogólnopolskiego Kongresu Nowej Ewangelizacji, który odbył się w dniach 19-22 września w Warszawie. Blisko 800 osób z całej Polski oraz goście z Włoch, Francji i USA spotkali się w 40-tysięcznej parafii pw. Wniebowstąpienia Pańskiego na Ursynowie, by dzielić się doświadczeniami i zastanawiać, jak "obudzić olbrzyma", czyli zaangażować świeckich w głoszenie Ewangelii. Przewodniczący Zespołu KEP ds. Nowej Ewangelizacji bp Grzegorz Ryś mówił, iż ewangelizacji potrzebne są dwa znaki: dar i doświadczenie kontemplacji oraz wybór ubóstwa. "To wystarczy" - podkreślił.

22 - Byli i obecni pracownicy "Gościa Niedzielnego" oraz czytelnicy zgromadzili się w katowickiej archikatedrze, by dziękować za 90 lat działalności czasopisma. Metropolita katowicki abp Wiktor Skworc podkreślił w homilii, że siłą tygodnika są przekazywane czytelnikom dobre inspiracje, nie do przecenienia w zalewie medialnej tandety i skupieniu na słabościach. Chwalił też pismo kierowane przez ks. Marka Gancarczyka za konsekwentną i skuteczną proklamację katolickiej nauki społecznej.

27 - Każda ofiara pedofilii domaga się ze strony Kościoła nie tylko przeproszenia, ale podjęcia głębokiej refleksji w relacji do tej ofiary - powiedział bp Wojciech Polak, sekretarz generalny KEP. Podczas konferencji prasowej dotyczącej przypadków pedofilii wśród duchowieństwa podkreślił, że "ten, kto popełnił taki grzech musi być wezwany do nawrócenia i do zadośćuczynienia". Podczas spotkania w siedzibie Sekretariatu KEP wyznał także, że przypadki pedofilii wśród duchownych są dla Kościoła sytuacją niezwykle bolesną i trudną. Zapewnił, że Kościół w Polsce sprawę wykroczeń duchownych w sferze pedofilii traktuje w sposób poważny choć może niekiedy mało komunikatywny. "Przepraszamy - to chyba najsłabsze co można w tej sytuacji powiedzieć. Z głębokim bólem trzeba powiedzieć, że ofiary zostały bardzo głęboko zranione" - przyznał bp Polak.

27 - Sejm odrzucił obywatelski projekt ustawy zakazującej aborcji eugenicznej. Podpisało się pod nim ponad 400 tys. osób. Obywatelski projekt Komitetu Inicjatywy Ustawodawczej "Stop aborcji" zabrania zabijania chorych i niepełnosprawnych dzieci przed narodzeniem.

PAŹDZIERNIK

1 - Abp Henryk Hoser przeprosił na antenie TVP info za "wrażenie próby pomniejszenia czy niedostrzegania powagi przestępstwa pedofilii". Odniósł się w ten sposób do sprawy ks. Grzegorza K., byłego już proboszcza parafii Matki Bożej Pięknej Miłości na Tarchominie. Arcybiskup zapowiedział powstanie grupy szybkiego reagowania i sygnalizowania przypadków pedofilii wśród duchowieństwa, prosił też diecezjan o zgłaszanie niepokojących zachowań i postaw. Poinformował też, że od dnia następnego dotychczasowy kanclerz Kurii warszawsko-praskiej ks. Wojciech Lipka przestanie pełnić tę funkcję.

1 - Typowy niewierzący Polak to młody mężczyzna z dużego miasta, dobrze wykształcony, zajmujący wysoką pozycję zawodową i zadowolony ze swojej sytuacji materialnej - stwierdza CBOS w raporcie na temat osób niewierzących w naszym kraju. W sondażu zauważa się, że odsetek niewierzących Polaków od lat jest wprawdzie niski, ale od śmierci Jana Pawła II w 2005 r. systematycznie wzrasta.

8-9 - Podczas 363. zebrania plenarnego KEP w Warszawie biskupi przyjęli aneksy precyzujące procedury reagowania wobec przypadków pedofilii wśród duchownych. Będą one obowiązywały wraz ze specjalnymi Wytycznymi w tej sprawie. Zatwierdzono też odrębny dokument o zasadach prewencji wobec przypadków pedofilii, jakie mogą się zdarzyć w Kościele. "Przepraszamy za tych duchownych, którzy skrzywdzili dzieci. Robimy wszystko, co w naszej mocy, by w przyszłości takie sytuacje się nie powtórzyły. Skrzywdzonym dzieciom i młodzieży niesiemy i będziemy nieść nadal pomoc duszpasterską i terapeutyczną. Z całą mocą podkreślamy - nie ma żadnej tolerancji dla pedofilii" - czytamy w dokumencie. "Wspólnie - wspólnota kościelna, społeczeństwo, instytucje państwowe a także media - zróbmy wszystko, byśmy byli bardziej wrażliwi na cierpienie dzieci i reagowali na najmniejsze nawet przejawy i oznaki krzywdy, która ich dotyka" - apelują biskupi.

10-12 - W Warszawie odbył się "Dziedziniec Dialogu" - cykl debat z udziałem wierzących i niewierzących na temat relacji między wiarą a nauką, kulturą i społeczeństwem. W dyskusjach prowadzonych w rożnych miejscach stolicy uczestniczyli m.in. kard. Gianfranco Ravasi z Watykanu, prezydent Bronisław Komorowski, ks. prof. Michał Heller, Aleksander Smolar i prof. Krzysztof Pomian. Wydarzenie było elementem odbywającego się na całym świecie od dwóch lat cyklu spotkań pod hasłem "Dziedziniec pogan", którego inicjatorem był papież Benedykt XVI. Zgodnie z intencją metropolity warszawskiego kard. Kazimierza Nycza, wydarzenie to ma być początkiem stałego dialogu Kościoła z reprezentującymi różne światopoglądy ludźmi nauki, kultury i życia społecznego.

13 - Pod hasłem "Jan Paweł II - Papież dialogu" obchodzono tegoroczny, XIII Dzień Papieski. W całym kraju odbywały się dyskusje, koncerty i modlitwy, których głównym motywem była potrzeba dialogu. Przed kościołami, jak co roku, zbierano pieniądze na rzecz Fundacji "Dzieło Nowego Tysiąclecia" (FDNT), która finansuje stypendia dla zdolnej młodzieży z najuboższych rodzin, przyznaje nagrody "Totus" i wspiera chrześcijańską kulturę.

16 - Z okazji 90. urodzin kard. Henryka Gulbinowicza, emerytowanego metropolity wrocławskiego (17 października) w Mszy św. w katedrze wrocławskiej tłumnie uczestniczyli mieszkańcy miasta, przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, a także arcybiskupi i biskupi.

28 - W wieku 86 lat zmarł Tadeusz Mazowiecki, znany działacz katolicki, założyciel i redaktor naczelny "Więzi", pierwszy niekomunistyczny premier powojennej Polski; od 2010 r. doradca Prezydenta RP ds. polityki krajowej i międzynarodowej, Kawaler Orderu Orła Białego i papieskiego Orderu św. Grzegorza. "Był człowiekiem wiary, nadziei i miłości" - powiedział o Zmarłym kard. Kazimierz Nycz podczas żałobnej Mszy w archikatedrze Warszawskiej. Tadeusz Mazowiecki spoczął na cmentarzu w podwarszawskich Laskach.

LISTOPAD

11 - Do szacunku wobec myślących i odczuwających inaczej zachęcali biskupi podczas uroczystych Mszy z okazji Narodowego Święta Niepodległości. Wskazywali też na wartości rodzinne oraz przestrzegali przed ideologią gender. Demokracja jest przedsięwzięciem duchowym i moralnym, którego sukces zależy od cnoty obywateli - mówił w Poznaniu abp Stanisław Gądecki.

14 - Kwestie dotyczące polityki rodzinnej oraz obchody Światowych Dni Młodzieży w Krakowie w 2016 r. były przedmiotem spotkania Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu 14 listopada w Warszawie. Podczas dyskusji strona kościelna poprosiła o ponowne przeanalizowanie możliwości prawnych co do wprowadzenia religii jako dodatkowego egzaminu maturalnego.

16 - Ks. prof. dr hab. Roman Pindel, 55-letni rektor Wyższego Seminarium Duchownego archidiecezji krakowskiej, został mianowany przez papieża Franciszka nowym biskupem bielsko-żywieckim. Zastąpił na tym stanowisku bp. Tadeusza Rakoczego, który odszedł na emeryturę. Ks. Pindel przyjmie sakrę biskupią i odbędzie ingres do katedry 6 stycznia 2014 r.

21 - Wśród osób praktykujących systematycznie stopniowo, choć powoli, wzrasta krytyczny stosunek do środków antykoncepcyjnych. Wciąż jednak połowa Polaków regularnie chodzących do kościoła uważa, że stosowanie antykoncepcji jest dopuszczalne - wynika z raportu Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego (ISKK) pt. "Praktyki religijne Polaków a ich stosunek do norm moralnych".

28-30 - Wspólną modlitwą i apelem o poszukiwanie tego co łączy, w Warszawie zakończyła się katolicko-prawosławna konferencja "Przyszłość chrześcijaństwa w Europie. Rola Kościołów i narodów Polski i Rosji". W spotkaniu na Uniwersytecie Kard. Stefana Wyszyńskiego uczestniczyli hierarchowie, politycy, historycy oraz przedstawiciele różnych środowisk z Polski i Rosji. Do Warszawy przybyła kilkunastoosobowa delegacja Patriarchatu Moskiewskiego z metropolitą Hilarionem na czele, odpowiadającym za zewnętrzne relacje Cerkwi. Obradom towarzyszyły ekumeniczne modlitwy i nieszpory - pierwszego dnia w katedrze prawosławnej, drugiego - w katolickiej. "Jezus Chrystus jest wciąż nadzieją dla naszego kontynentu, a rolą Kościołów, które same doświadczyły męczeństwa, jest świadczenie w Europie o jej duchowych korzeniach" - głosi końcowe przesłanie. Konferencję zorganizowała związana z KAI Fundacja na rzecz Wymiany Informacji Katolickiej.

30 - Podczas spotkania Zespołów Roboczych Komisji Konkordatowych strony rządowa i kościelna potwierdziły, że stoją na gruncie przyjętego już wcześniej porozumienia co do wysokości odpisu podatkowego 0,5 proc., a ponadto, że rzecz zostanie uregulowana za pomocą ustawy, którą poprzedzi umowa pomiędzy rządem a Konferencją Episkopatu Polski, upoważnioną do tego przez Stolicę Apostolską. Kształt wspomnianej umowy - jak poinformował sekretarz Episkopatu bp Wojciech Polak - po pracach w gronach ekspertów, zostanie przygotowany na kolejnych spotkaniach Zespołów Roboczych Komisji Konkordatowych, rządowej i kościelnej. Elementem tej umowy będzie projekt ustawy znoszącej Fundusz Kościelny i zastępującej go dobrowolną asygnatą podatkową, którą później rząd zgłosi do laski marszałkowskiej. Podczas spotkania strona kościelna zgłosiła rządowi kilka uwag. Kościół chce mieć prawo do swobodnego obrotu środkami, jakie wpłyną na rzecz Kościoła z tytułu dobrowolnego odpisu podatkowego, oczekuje też zwolnienia tych funduszy z dodatkowego opodatkowania. Oznacza to, że Kościół pieniądze te będzie mógł przeznaczać na ważne cele kościelne wedle własnego uznania, np. na realizowane przez Kościół dzieła społecznie użyteczne: charytatywne, edukacyjne bądź kulturalne, a nie tylko na ubezpieczenia osób duchownych. Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami składki emerytalne winny być z tych środków opłacane przede wszystkim misjonarzom i siostrom klauzurowym. Jedna z uwag dotyczy też tzw. kwoty gwarantowanej przez państwo przez pierwsze 3 lata obowiązywania nowego systemu, jeśliby dobrowolny odpis wynosiłby mniej, niż dotąd państwo przeznaczało na dopłaty do ubezpieczeń osób duchownych. Zdaniem strony kościelnej winna być to kwota 130 mln zł., gdyż w świetle szacunków ZUS załączonych do projektu ustawy faktycznie taka kwota zostanie przekazana przez budżet państwa na ubezpieczenia duchownych w 2013 r., a nie tylko 94,6 mln zł., przekazywane za pośrednictwem Funduszu Kościelnego.

GRUDZIEŃ

1 - W pierwszą niedzielę Adwentu, Kościół w Polsce rozpoczął realizację nowego cyklu duszpasterskiego, którego hasło brzmi: "Przez Chrystusa, z Chrystusem, w Chrystusie. Przez wiarę i chrzest do świadectwa". Cykl ten stanowi kontynuację Roku Wiary i jest związany z duchowością chrzcielną. Czteroletni program nawiązuje do 1050. rocznicy Chrztu Polski, która przypada w 2016 r.

5 - List z wyrazami solidarności dla narodu ukraińskiego w związku z proeuropejskimi manifestacjami na kijowskim Majdanie i w innych miastach wystosowali w imieniu polskich biskupów przewodniczący KEP abp Józef Michalik i sekretarz generalny KEP bp Wojciech Polak. "Pragniemy na Wasze ręce przesłać słowa modlitewnej solidarności z narodem ukraińskim w obecnej chwili, która ma tak historyczne znaczenie" - czytamy w liście wysłanym do abp. Światosława Szewczuka, zwierzchnika Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego oraz abp. Mieczysława Mokrzyckiego, metropolity lwowskiego obrządku łacińskiego. Do modlitw "o lepszy los naszego narodu, o pokój, zgodę i jedność oraz błogosławieństwo dla Ukrainy" wezwali także polscy biskupi greckokatoliccy.

5 - Kard. Stanisław Dziwisz powołał 37-osobowy Komitet Organizacyjny Światowego Dnia Młodzieży w 2016 r. Pragniemy się dobrze przygotować do tych dni, dlatego powołujemy komitet, który zajmie się nie tylko technicznym przygotowaniem, ale też duchowym i moralnym" - mówił metropolita krakowski. Koordynatorem generalnym Komitetu został krakowski biskup pomocniczy Damian Muskus OFM.

13 - Postawy wobec obecności religii i Kościoła w przestrzeni publicznej pozostają dość stabilne - wynika z raportu Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS). Podobnie jak w badaniu sprzed 18 laty, Polacy deklarują, że nie mają nic przeciwko krzyżom w budynkach publicznych. Zdecydowana większość nie miała i nie ma też nic przeciwko lekcjom religii w szkołach czy religijnemu charakterowi przysięgi wojskowej. Jednak, jak zauważa w analizie dyrektor CBOS Mirosława Grabowska, "polityczna rola Kościoła nie była i nie jest społecznie akceptowana".

20 - Przed ideologią gender, która "od wielu miesięcy wprowadzana jest w różne struktury życia społecznego" przestrzegają polscy biskupi w Liście pasterskim na Niedzielę Świętej Rodziny (w tym roku 29 grudnia). Przypominają, że Kościół jednoznacznie opowiada się przeciw dyskryminacji ze względu na płeć, ale równocześnie dostrzega niebezpieczeństwo niwelowania wartości płci. Doceniając wartość prowadzenia badań nad wpływem kultury na płeć biskupi krytykują "ideologiczne twierdzenie, że płeć biologiczna nie ma żadnego istotnego znaczenia dla życia społecznego". Kościół, tłumaczą, jednoznacznie opowiada się przeciw dyskryminacji ze względu na płeć, ale równocześnie dostrzega niebezpieczeństwo niwelowania wartości płci. "Człowiek o niepewnej tożsamości płciowej nie jest w stanie odkryć i wypełnić zadań stojących przed nim zarówno w życiu małżeńsko-rodzinnym, jak i społeczno-zawodowym. Próba zrównania różnego typu związków jest de facto poważnym osłabieniem małżeństwa jako wspólnoty mężczyzny i kobiety oraz rodziny, na małżeństwie zbudowanej" - czytamy w Liście.

21 - Katolicka Agencja Informacyjna, prof. Sylwester Porowski, Ivan Wasiunyk oraz Narodowy Uniwersytet " Kijowsko-Mohylańskiej Akademii" zostali laureatami Nagrody Pojednania, przyznawanej przez Kapitułę Pojednania Polsko-Ukraińskiego. Szczególne wyróżnienie zostało przyznane dla Prezydium Konferencji Episkopatu Polski. Wręczenie statuetek odbyło się w sobotę w Ekumenicznym Domu Pomocy Społecznej w Prałkowcach k. Przemyśla. Uroczystości przewodniczyli zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego abp Światosław Szewczuk i metropolita przemyski abp Józef Michalik.

29 - W Katowicach zmarł Wojciech Kilar - wybitny polski kompozytorów, uznany w Polsce i na świecie autor muzyki filmowej a także innych kompozycji, m.in. "Missa pro pace". Miał 81 lat.