"Wiedza naukowa i wiara się uzupełniają"

Jestem przekonany, że wiedza naukowa i wiara stanowią dwa wzajemnie uzupełniające się elementy naszej wiedzy ogólnej i tak to powinno pozostać - powiedział Werner Arber, szwajcarski mikrobiolog i przewodniczący Papieskiej Akademii Nauk podczas swojego piątkowego wystąpienia na Synodzie Biskupów w Watykanie poświęconemu nowej ewangelizacji. Szwajcarski naukowiec, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny w rozmowie z Radiem Watykańskim dzieli się swoimi wrażeniami ze spotkania z ojcami synodalnymi i papieżem Benedyktem XVI.

- W istocie po raz pierwszy, nie tylko osobiście, lecz również jako przedstawiciel Papieskiej Akademii Nauk mogłem poprowadzić bezpośredni dialog z ojcami synodalnymi. Jestem za to bardzo wdzięczny. Dzięki temu umacniają się kontakty wielu naukowców z Kościołem katolickim. Z zaskoczeniem widziałem, jak z uwagą, wysłuchali moje wystąpienie obecni na auli synodalnej kardynałowie i biskupi. Próbowałem udostępnić wiedzę nauk przyrodniczych w zrozumiałym języku. Moim zdaniem wielu słuchaczy dobrze ją zrozumiało - wyznał naukowiec w rozmowie z Radiem Watykańskim.

Prof. Arber w wykładzie użył wyrażenia "wiedza orientacyjna", co można też tłumaczyć jako "wiedza ogólna". Jest ona według niego bardzo ważna. - Wszyscy posiadamy wiedzę ogólną. Bazuje ona na doświadczeniach już z wczesnego dzieciństwa. Również wychowanie odgrywa w niej ważną rolę. Wiedza ogólna oznacza to, że bardzo dużo wiemy o otaczającym nas świecie, w którym się znajdujemy. Przez postęp w badaniach naukowych, które w minionych dziesięcioleciach tak mocno się rozwinęły, lepiej rozumiemy również procesy biologicznej ewolucji, które starałem się przedstawić ojcom synodalnym. Porównałem je z ewolucją kosmiczną. Próbowałem wyjaśniać to prostymi słowami i spotkałem się na koniec z pozytywną reakcją, co mnie bardzo ucieszyło - powiedział.

Pytany jak dalece wiara może być użyteczna dla orientacji w nauce prof. Arber zaznaczył, że wiara i nauka są komplementarne. - Nauki przyrodnicze nie mogą odpowiedzieć na wszystkie pytania, którymi zajmuje się człowiek. Jednak wiara nie jest po prostu zwykłą zapchajdziurą dla braku odpowiedzi na te pytania. Wiara powinna wszystko rozumieć integralnie. Zrozumiałem, że intencją synodu o nowej ewangelizacji jest to, aby ewangelizację potraktować poważnie i rozumieć życie, również na sposób, w jaki czynią to nauki przyrodnicze. Do tego naturalnie dochodzi wiara w Boga. Nauki przyrodnicze do dzisiaj nie mogą pewnie - i z wielkim prawdopodobieństwem również w przyszłości - nie będą mogły udowodnić, czy Bóg istnieje, czy też nie. Lecz wiara jest czymś bardzo wartościowym, gdyż u wszystkich narodów poprzez obserwację natury mamy do czynienia głębokim szacunkiem a głęboka cześć jest mostem do Boga - powiedział szwajcarski noblista.

Pytany o reakcję papieża na jego wykład powiedział: "Na temat mojego wystąpienia papież wypowiedział wiele miłych słów. Myślę, że Benedykt XVI był co najmniej pod jego wrażeniem. Jednak nie wypowiadał się na jego temat w szczegółach".

W wykładzie szwajcarski naukowiec wyraził przekonanie, że "świat istot żywych aktywnie troszczy się o biologiczną ewolucję przez swój naturalny potencjał zawarty w samej ewolucji biologicznej. Mówiąc innymi słowy, biologiczna ewolucja jest stale trwającym procesem i nieustannie krok za krokiem postępującą kreatywnością".

- W związku z technicznymi innowacjami społeczeństwo obywatelskie i Kościół muszą być gotowe wraz z naukowcami i odpowiedzialnymi za gospodarkę do wzięcia wspólnej odpowiedzialności za kształtowanie przyszłości ze względu na pożytek dla ludzkości i środowiska. W relacji o stworzeniu zawartej w Księdze Genesis ukazuje się dobra zgodność między wiarą a wówczas zaobserwowaną ewolucją. I to musi być dalej prowadzone w dzisiejszych warunkach. Jestem przekonany, że wiedza naukowa i wiara stanowią dwa wzajemnie uzupełniające się elementy naszej wiedzy ogólnej i tak to powinno pozostać - mówił szwajcarski naukowiec.

Prof. Werner Arber mikrobiolog z Centrum Biologii Uniwersytetu w Bazylei i przewodniczący Papieskiej Akademii Nauk był gościem Synodu Biskupów. Na jego prawie godzinnym wystąpieniu zatytułowanym "Rozważania na temat stosunków między nauką i wiarą religijną" był obecny papież Benedykt XVI. Prof. Arber jest szwajcarskim mikrobiologiem i genetykiem. W 1978 r. otrzymał wraz z Hamiltonem O. Smithem i Danielem Nathansem Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny za odkrycie enzymów restrykcyjnych i ich zastosowanie w genetyce. Został też uhonorowany nie tylko wieloma nagrodami, odznaczeniami lecz jest także członkiem wielu organizacji i towarzystw naukowych m.in. “World Knowledge Dialogue Scientific Board", czy Akademii Nauk dla Krajów Rozwijających (TWAS) Od 1981 r. jest członkiem Papieskiej Akademii Nauk. W styczniu 2011 r. papież Benedykt XVI mianował go jej prezesem. Tym samym po raz pierwszy na czele Akademii stanął naukowiec nie będący członkiem Kościoła rzymsko-katolickiego, lecz należący do Kościoła reformowanego.