Pisz: wystawa zabytkowych szat liturgicznych

Zabytkowe szaty liturgiczne z kościołów diecezji ełckiej można oglądać od poniedziałku w muzeum w Piszu (Warmińsko-mazurskie). Prezentowane są m.in. ornaty i dalmatyki uszyte z pasów kontuszowych, które były częścią stroju narodowego i symbolem dawnej Rzeczypospolitej.

Jak poinformowała PAP dyrektor Muzeum Ziemi Piskiej dr Aneta Karwowska, na wystawie zgromadzono kilkadziesiąt cennych pod względem historycznym i artystycznym szat liturgicznych, udostępnionych po raz pierwszy przez kilka parafii z diecezji ełckiej. Prezentowane są m.in. ornaty, dalmatyki, kapy, stuły oraz należące do tzw. bielizny kielichowej - manipularze, bursy i welony. Najstarsze z nich pochodzą z początku XIX w. Zdaniem dyrektor, do najciekawszych eksponatów należą dwie dalmatyki z parafii w Janówce k. Augustowa i ornat z Bakałarzewa k. Suwałk, które są zdobione pasami kontuszowymi. Uznawane za charakterystyczny element męskiego ubioru szlacheckiego pasy wykonywane były z jedwabiu, często z użyciem złotych i srebrnych nici.

Po rozbiorach, w zaborze rosyjskim obowiązywał zakaz noszenia narodowego stroju polskiego, traktowanego przez władze carskie jako symbol świetności dawnej Rzeczypospolitej. W XIX w. pasy kontuszowe przekazywano często jako wota kościołom, gdzie przerabiano je głównie na ornaty. Takie szaty liturgiczne były sposobem manifestowania przez duchownych przywiązania do tradycji i patriotyzmu.

Na wystawie pokazano również szaty liturgiczne o charakterze żałobnym, wykonane z materiałów w czarnym kolorze i dekorowane ornamentami związanymi z Męką Pańską. Ekspozycja umożliwia zwiedzającym poznanie znaczenia poszczególnych elementów stroju noszonego przez kapłana podczas mszy św. Uzupełniają ją plansze na temat symboliki, historii i technik wykonania takich szat.

Ekspozycję przygotował zespół pod kierownictwem dr Anny Sylwii Czyż z Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego i Tomasza Jakubowskiego z Zamku Królewskiego w Warszawie. Honorowy patronat nad wystawą objął ks. biskup ełcki Jerzy Mazur. Wystawa będzie czynna do 7 maja.

Towarzyszą jej warsztaty muzealne dla dzieci i młodzieży, zatytułowane "Szlachta nie pracuje - kultura, tradycja i zwyczaje polskiej szlachty". Zajęcia mają przybliżyć kulturę stanu szlacheckiego, wyrażaną w stroju, języku, literaturze i obyczajach.