Wystawa archiwaliów związanych ze znanymi postaciami Kościoła

Dokumenty pergaminowe i papierowe, bulle papieskie czy pieczęcie z okresu od połowy XII w. do 1939 r związane ze znanymi postaciami Kościoła znajdą się na wystawie w Archiwum Głównym Akt Dawnych. Przygotowano ją w związku z 1050-leciem chrztu Polski.

"Wystawa została przygotowana w związku z przypadającą niebawem 1050. rocznicą chrztu Polski. Będzie ją można oglądać w dwóch odsłonach. Prapremierowo udostępnimy ją 12-15 kwietnia, czyli w okolicy państwowo-kościelnych obchodów rocznicy. Natomiast główne pokazy, w związku ze Światowymi Dniami Młodzieży, zaplanowano na 18-23 i 25-26 lipca, tak by ekspozycję mogły obejrzeć osoby, które przyjadą do Polski wcześniej" - mówił PAP komisarz wystawy Jacek Krochmal.

Na ekspozycji "Chrześcijańskie skarby Archiwum Głównego Akt Dawnych. Sancti, beati atque illustri homines Ecclesiae. Święci, błogosławieni i wybitni ludzie Kościoła" będzie można zobaczyć ponad 70 obiektów. "To różnorodne archiwalia poczynając od najstarszych, czyli dokumentów pergaminowych, bulli papieskich, przez dokumenty papierowe i różne iluminacje na nie nałożone przedstawiające świętych lub inne związane z Kościołem motywy. Pieczęcie przy dokumentach będzie można obejrzeć w powiększeniu, by swobodnie przyjrzeć się znajdującym się na inskrypcjom" - relacjonował komisarz.

Prezentowane materiały ilustrują dość szeroki duży zakres chronologiczny obejmujący osiem stuleci. Najstarszym archiwalium jest bulla papieża Hadriana IV z 1155 r. "Kończymy dokumentem przyszłego kardynała Stefana Wyszyńskiego z okresu tuż przed II wojną. Zgodnie z tytułem wystawy wspominamy też świętych, z którymi związane są dokumenty - wizerunki na pieczęciach czy archiwalia osobiście przez nich napisane" - opowiadał Krochmal.

Na wystawie prezentowane są archiwalia związane z postaciami św. biskupa Stanisława, św. królowej Jadwigi, unickiego biskupa św. Jozafata Kuncewicza, metropolity warszawskiego św. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego czy św. Józefa Bilczewskiego. "Z błogosławionych przywołujemy o. Honorata Koźmińskiego, który pomimo zakazu zaborcy, tworzył nowe zakony w okresie po powstaniu styczniowym. Na wystawie pokazujemy doniesienia agentury policji carskiej na jego temat" - powiedział komisarz.

Wystawa będzie podzielona na 11 części tematycznych, każdą poświęcono innemu zagadnieniu. "Staraliśmy się pokazywać materiały chronologicznie, ale też przekrojowo, ponieważ ludzie Kościoła zajmowali również wiele stanowisk państwowych. Przykładem jest tu kard. Zbigniew Oleśnicki, doradca pierwszych Jagiellonów. Pokazujemy też dokumenty związane z Mikołajem Trabą, arcybiskupem gnieźnieńskim i pierwszym prymasem" - zaakcentował Krochmal.

"Celem wystawy jest uświadomienie widzom, że wiele postaci znanych nam z historii np. Jan Długosz, Stanisław Staszic czy Hugo Kołłątaj było duchownymi. Przywołujemy także postacie osób konsekrowanych związane z okresem zaborów takie jak ks. Stanisław Brzóska, kapelana powstania styczniowego i jeden z ostatnich dowódców oddziałów powstańczych" - opowiadał komisarz.

"Przybliżamy też dokumenty związane z wybitnymi przedstawicielami Kościoła katolickiego różnych obrządków (łacińskiego, greckiego i ormiańskiego) oraz innych wyznań chrześcijańskich (prawosławnego, luterańskiego, ewangelickiego, braci polskich, mariawitów)" - mówił Krochmal. Na wystawie można zobaczyć np. list Jana Kalwina, jednego z twórców reformacji do wspólnoty kalwińskiej w Wilnie. A także przywilej Kazimierza Wielkiego nadany w 1367 r. biskupowi ormiańskiemu Grzegorzowi nakazujący wszystkim Ormianom w Polsce poddanie się jego jurysdykcji.

Ukazano również dokumenty związane z obywatelami Rzeczpospolitej, których działalność dla Kościoła wykraczała poza granice kraju. "Był to np. Stanisław Hozjusz, który sprowadził jezuitów do Polski i zasłynął przygotowaniem po łacinie książki +Wyznanie wiary katolickiej+, która zdobyła popularność w całej ówczesnej Europie. W połowie XVII w. Piotr Mohyła, prawosławny metropolita Kijowa napisał podobne dzieło reformujące cerkiew prawosławną" - wyliczał Krochmal.

Eksponatom towarzyszą komentarze przedstawiające ich szerszy kontekst. Każda z ukazanych na ekspozycji postaci została również skrótowo przybliżona.