Aktywność fizyczna jest 'lekarstwem', żadne lekarstwo jej nie zastąpi

Grupa naukowców z Polski, Czech i Słowacji opracowała specjalny zestaw ćwiczeń, który pomoże poprawić aktywność fizyczną społeczeństwa. Według danych WHO ponad 80 proc. dzieci i blisko 30 proc. dorosłych nie spełnia zalecanego minimum. Projekt dotyczący zwiększenia aktywności fizycznej po pandemii COVID-19 prowadzony jest przez naukowców z Politechniki Opolskiej oraz uczelni czeskich i słowackich.

Prof. Anna Rutkowska z Katedry Fizjoterapii Politechniki Opolskiej podkreśla, że problem bardzo niskiej aktywności fizycznej ma coraz większe konsekwencje i ma już charakter globalny. „Polski lekarz Wojciech Oczko w XVI wieku powiedział: ‘Ruch zastąpi prawie każdy lek, podczas gdy wszystkie lekarstwa razem wzięte nigdy nie zastąpią ruchu’. Z tego zdania wypływa uniwersalna prawda, która na przestrzeni lat potwierdzona została w licznych badaniach naukowych. Niestety, zmiana stylu życia doprowadziła do nowych zachowań związanych z siedzącym trybem życia. Istnieje wielka światowa potrzeba szerzenia wiedzy i aktywizowanie każdej grupy społecznej do zapewnienia sobie minimum aktywności fizycznej, która zawiera komponent zdrowotny. Wybuch pandemii COVID-19 uwidocznił ten problem. Aktualnie raport Światowej Organizacji Zdrowia wskazuje, iż ponad 80 proc. dzieci i młodzieży oraz blisko 30 proc. dorosłych nie spełnia zalecanego minimum dotyczącego poziomu aktywności fizycznej” – podkreśla prof. Anna Rutkowska, koordynator projektu.

Projekt, który będzie realizowany przez cztery lata, jest finansowany przez Narodową Agencję programu ‘Erasmus+’. W pierwszej kolejności naukowcy wzięli pod lupę aktywność fizyczną studentów z trzech państw uczestniczących w badaniach. Słowacja wykazała najwyższą medianę aktywności fizycznej mierzoną jako wynik MET, a Polska najniższą. Zdaniem naukowców, w porównaniu z dostępnymi badaniami sprzed pandemii całkowity poziom aktywności fizycznej nie powrócił do poziomów sprzed COVID-19.

Efektem prac naukowców jest m.in. publikacja książki w języku angielskim, stanowiąca kompendium wiedzy o leczeniu ruchem. Opracowano także „Przewodnik po aktywności fizycznej”, który w wersji elektronicznej otrzymał już każdy student i pracownik Politechniki Opolskiej, który zawiera zestaw specjalnie dobranych ćwiczeń, które można samodzielnie wykonywać w domu. W poradniku zalecane jest włączenie ćwiczeń aerobowych poprawiających tolerancję na wysiłek fizycznych oraz ćwiczeń oddechowych wyciszających. Każde ćwiczenie zawiera wyczerpujący opis oraz zdjęcia.
Zgodnie z wytycznymi WHO osoby w wieku dorosłym (18-64 lat) powinny wykonywać tygodniowo co najmniej 150-300 minut aerobowej aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności, lub co najmniej 75-150 minut intensywnej aerobowej aktywności fizycznej. Powinno się również wykonywać ćwiczenia wzmacniające mięśnie o umiarkowanej lub większej intensywności, które angażują wszystkie główne grupy mięśniowe przez dwa lub więcej dni w tygodniu, ponieważ zapewniają one dodatkowe korzyści zdrowotne. Zastąpienie siedzącego trybu życia aktywnością fizyczną o dowolnej intensywności (w tym lekkiej) zapewnia korzyści zdrowotne.

Według naukowców, na całym świecie w latach 2020-2030 wystąpi prawie 500 milionów nowych przypadków chorób przewlekłych, którym można zapobiec. Leczenie będzie kosztować ponad 300 miliardów dolarów. Prawie połowa z tych nowych przypadków będzie wynikać z nadciśnienia tętniczego, a ponad 40 proc. z depresji. W ocenie ekspertów, części z nich można było uniknąć dzięki odpowiedniej aktywności fizycznej.