Eksperci: Drastycznie zwiększy się liczba zgonów z powodu nowotworów. Dane są niepokojące

Liczba zgonów na nowotwory prawie dwukrotnie się zwiększy na świecie do 2050 roku - oceniają australijscy eksperci na łamach "JAMA Network Open". Badacze zwracają również uwagę na to, dlaczego następuje wzrost zachorowań i zgonów z powodu chorób nowotworowych oraz które rodzaje raka występują najczęściej.

Analizą objęto 36 typów nowotworów w 185 krajach, których dane gromadzone są przez Global Cancer Observatory. Wynika z nich, że w latach 2022-2050 zachorowalność na nowotwory w tych krajach w ciągu roku wzrośnie o 77 proc. To oznacza 15,3 mln dodatkowych przypadków tej choroby w porównaniu do 2022 r., kiedy odnotowano 20 mln zachorowań.

Drastyczny wzrost zachorowań na nowotwory

Tempo wzrostu zgonów ma być jednak większe. O ile w 2022 r. z powodu różnego typu chorób nowotworowych zmarło na świecie 9,7 mln ludzi, to w 2050 r. będzie ich o 8,8 mln więcej, czyli o 90 proc.

Główny autor badania dr Habtamu Bizuayehu z University of Queensland w Australii twierdzi, że największego wzrostu zachorowań i zgonów onkologicznych należy oczekiwać w krajach o niskich i średnich dochodach (według Human Development Index). W analizach tych uwzględniono oczekiwaną długość życia w poszczególnych krajach, poziom edukacji oraz zarobków w przeliczeniu na jedną osobę.

W krajach najbiedniejszych, takich jak Niger i Afganistan, liczba zachorowań i zgonów z powodu nowotworów może być nawet trzykrotnie większa. Z kolei w krajach najbogatszych, na przykład w Norwegii, wzrost ten wyniesie odpowiednio 42 proc. i 56 proc. (zachorowalność i zgony).

Prognozy te są podobne do tych jakie, World Cancer Research Fund International opublikował w 2023 r. Z raportu tego wynika, że w nieco krótszym okresie, bo do 2040 r., roczna liczba zachorowań na nowotwory na świecie się zwiększy do 29 mln. Oceniono też, że w krajach najbiedniejszych wzrost ten wyniesie aż 96 proc., a w krajach o największych dochodach - o 32,2 proc.

Dlaczego następuje wzrost zachorowań i zgonów z powodu chorób nowotworowych?

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) choroby nowotworowe są drugą najczęstszą przyczyną zgonów na świecie, po chorobach układu krążenia. Jednak w 50 krajach, głównie tych najbardziej rozwiniętych, pod względem liczby zgonów są one już pierwszym miejscu.

Na wzrost zachorowań i zgonów z powodu chorób nowotworowych składa się wiele przyczyn. Andrew Chanat z Massachusetts General Hospital w wypowiedzi dla "News Scientist" na pierwszym miejscu wymienia coraz większą na świecie oczekiwaną długość życia, a nowotwory częściej występują u ludzi starszych. Dotyczy to szczególnie krajów najbardziej uprzemysłowionych, gdzie długość życie jest największa.

Jego zdaniem inna nieco sytuacja jest w krajach rozwijających się, ulegających postępującej "westernizacji", polegającej na przejęciu niekorzystnego dla zdrowia stylu życia. Jedną z głównych przyczyn zachorowań na nowotwory są palenie tytoniu, otyłość i cukrzyca. World Cancer Research Fund International ocenia, że 80 proc. palaczy papierosów przypada właśnie na kraje rozwijające się.

Które rodzaje raka występują najczęściej?

Zmiana stylu życia, wczesne wykrywanie oraz skuteczniejsze leczenie sprawia jednak, że zachorowalność i umieralność na nowotwory zamiast rosnąć może spadać. Tak jest w USA, gdzie według Amerykańskiego Towarzystwa Onkologicznego (ACS) od ponad trzech dekad spada umieralność z powodu chorób nowotworowych, mimo wzrostu zachorowań. Wyliczono, że od 1991 r. dzięki temu udało się uniknąć 4 mln zgonów.

Nowym zjawiskiem w krajach uprzemysłowionych jest wzrost zachorowalności na nowotwory wśród ludzi młodych, poniżej 50. roku życia. Tak jest szczególnie w przypadku raka jelita grubego. W Stanach Zjednoczonych rak jelita grubego u mężczyzn przed pięćdziesiątką jest już pierwszą przyczyną zgonów onkologicznych, a wśród kobiet - drugą (po raku piersi). Przed 20 laty rak ten był czwartą przyczyną zgonów wśród chorób nowotworowych.

Źródło: PAP / pk