Sejm wybrał Rzecznika Praw Obywatelskich

Rzecznik Praw Obywatelskich powinien przede wszystkim stać na straży prawa - te słowa prof. Irena Lipowicz wielokrotnie powtarzała w czasie publicznych przesłuchań, które odbyła jako kandydatka na tę funkcję. Podkreślała, że priorytetem RPO powinna być troska o interesy ludzi starszych.

W czwartek Sejm wybrał Lipowicz - kandydatkę rekomendowaną przez PO - na urząd Rzecznika Praw Obywatelskich.

Lipowicz - kandydatkę PO - poparło 251 posłów. Jej kontrkandydatkę - zgłoszoną przez PiS Zofię Romaszewską - 134 posłów.

Irena Lipowicz urodziła się w 1953 r. w Gliwicach; jest prawnikiem. Od 1998 r. jest profesorem w Uniwersytecie im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, obecnie kierownikiem Katedry Prawa Administracyjnego.

Przez wiele lat była posłanką - najpierw Unii Demokratycznej, a potem Unii Wolności. W Sejmie była jednym z najbardziej pracowitych parlamentarzystów - w rankingach tygodnika "Polityka" zajmowała przez kilka lat wysokie miejsca.

Lipowicz deklarowała, że gdyby została RPO, za swój priorytet uznałaby dbanie o interesy ludzi starszych (mówiła m.in. o stworzeniu funkcji asystentów ludzi starszych w urzędach), a także niepełnosprawnych. Jej zdaniem nieprzestrzeganie praw tych dwóch grup w Polsce widać m.in. w licznych skargach do Strasburga.

Nieraz podkreślała, że prawo powinno być wypełniane przez organy państwa. Dlatego jej zdaniem, w szkołach lekcje etyki powinny być równie powszechnie organizowane jak lekcje religii, a kobiety, które mają prawo do legalnej aborcji, powinny móc jej dokonać.

Pytana o swoje stanowisko w sprawach budzących kontrowersje, np. legalizacji związków partnerskich osób tej samej płci, odpowiadała krótko, że polskie prawo tego nie przewiduje. Pytana o prawo osób homoseksualnych do organizowania parady równości, mówiła, że jeśli będzie to legalne zgromadzenie (zgłoszone w odpowiednim urzędzie), to nie widzi powodu do ingerencji RPO.

W sprawie nieratyfikowanych przez Polskę konwencji międzynarodowych mówiła, że trzeba się zastanowić, czy Polska jest w stanie spełnić ich wymogi. Tłumaczyła, że bliski jest jej pogląd, iż prawo europejskie powinno uwzględniać różnice rozwojowe i finansowe poszczególnych krajów. Pytana o karę śmierci, powiedziała, że bardzo wcześnie odczuwała wobec niej sprzeciw.

Na ostatnim przesłuchaniu przed sejmową komisją sprawiedliwości zwracała uwagę na niebezpieczeństwo związane z ujawnianiem danych osobowych, m.in. w formach elektronicznych. Przestrzegała przez pomysłami odebrania kompetencji Generalnemu Inspektorowi Danych Osobowych, tak, by miał jedynie "miękkie" uprawnienia np. do monitoringu.

Lipowicz w latach 1991-2000 r. była posłanką Unii Demokratycznej, a następnie Unii Wolności. Była wielkim orędownikiem reformy samorządowej. W 1999 r. w dyskusji sejmowej, przekonując do wprowadzenia w kraju powiatów mówiła, że będą one reprezentacją "osieroconych interesów" mieszkańców, i pozwolą zwiększyć kontrolę obywatelską nad publicznymi sprawami i pieniędzmi. Pracowała w komisjach: Konstytucyjnej, ds. Ordynacji Wyborczej, Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej i Spraw Zagranicznych oraz Integracji Europejskiej.

Lipowicz od 2008 r. pełni funkcję dyrektora zarządzającego w Fundacji Polsko-Niemieckiej. W latach 2000-2004 była ambasadorem w Austrii; w latach 2004-2006 ambasadorem - przedstawicielem ministra spraw zagranicznych ds. stosunków polsko-niemieckich. Zrezygnowała z tej funkcji razem z ówczesnym szefem MSZ Stefanem Mellerem, po tym jak do rządu weszła Samoobrona. Jako posłanka była przewodniczącą Polsko-Austriackiej Grupy Parlamentarnej i wiceprzewodniczącą Polsko-Niemieckiej Grupy Parlamentarnej.

Na przesłuchaniach publicznych wielokrotnie podkreślała, że Polska nie docenia imigrantów, i że obcokrajowcy to wielkie bogactwo kraju. "Polska ma dług honorowy, bo przez większość naszej historii byliśmy imigrantami. Gorycz tego doświadczenia dobrze znamy" - mówiła.

Lipowicz od 2005 r. jest członkiem Kolegium Najwyższej Izby Kontroli, w 2006 r. PO rekomendowała ją w na funkcję sędziego TK, jednak jej kandydatura nie uzyskała większości.

Ukończyła z wyróżnieniem studia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego (1972-76). Wykładała na Uniwersytecie śląskim i w Krajowej Szkole Administracji Publicznej. Opublikowała ponad 50 prac naukowych i wygłaszała wykłady m. in. na uniwersytetach w Kolonii, Atenach, Passau, Grazu, Dreźnie i Tybindze.