Zdrowe jaja

Aminokwasy, których ludzki organizm nie może sam wytworzyć, niewiele tłuszczów, witaminy - przeciwutleniacze chroniące przed miażdżycą i nowotworami - takie m.in. składniki odżywcze i substancje zawiera jajo, które będzie królować na wielkanocnych stołach.

"Musimy pamiętać, że kura znosi jajo w celu stworzenia nowego życia. Oznacza to, że jajo zawiera odpowiedni zestaw wszystkich składników odżywczych niezbędnych do jego powstania. Do najważniejszych z nich należą białka" - podkreśla dietetyk Radosław Majewski z Centrum Dietetyki Stosowanej w Białymstoku.

Białka jaja zawierają w swoim składzie wszystkie aminokwasy egzogenne, czyli takie których organizm sam nie potrafi wytworzyć, dlatego muszą one być dostarczane z pożywieniem. Stąd też ich spożycie jest szczególnie istotne dla tych, którzy potrzebują najwięcej składników budulcowych, a więc osób młodych, aktywnych fizycznie oraz rekonwalescentów - wymienia ekspert.

Jaja zawierają niewiele tłuszczów ok. 5g w jednej sztuce w korzystnej dla organizmu proporcji, nienasycone kwasy tłuszczowe do nasyconych kwasów tłuszczowych występują w stosunku 2 do 1.

Jeden z zawartych w jajach kwasów tłuszczowych (dokozaheksaenowy) warunkuje utrzymanie odpowiedniego stężenia serotoniny z mózgu, a także może mieć związek z występowaniem ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi).

Według dietetyka jaja są też cennym źródłem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, w tym również bardzo popularnej ostatnio witaminy D. "Udowodniono, że jej odpowiednie spożycie spowalnia przebieg procesów degeneracyjnych w obrębie tkanki mięśniowej oraz korzystnie wpływa na wrażliwość insulinową organizmu, przez co zapobiega cukrzycy typu II. Zaobserwowano również korelację między obniżonym stężeniem witaminy D w surowicy z podwyższoną masą ciała" - podkreślił Majewski.

Kolejne witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, jakie zawierają jaja to witaminy A i E, które jako przeciwutleniacze chronią przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, a co za tym idzie przeciwdziałają miażdżycy naczyń i chorobom nowotworowym.

Zawarta w żółtku lecytyna (złożona z choliny i inozytolu) zapobiega przywieraniu cząsteczek tłuszczu do ścian naczyń krwionośnych, przez co obniża ryzyko choroby wieńcowej. Cholina ma zdolność przenikania przez barierę krew-mózg, gdzie tworzy acetylocholinę - neuroprzekaźnik niezbędny w procesie przekazywania informacji pomiędzy komórkami mózgu (neuronami). Jej odpowiednia podaż poprawia pamięć długotrwałą, spowalnia procesy demencji starczej oraz postęp choroby Alzheimera.

Jaja są polecane w żywieniu ludzi starszych, których potrzeby energetyczne są stosunkowo małe, natomiast wysokie jest zapotrzebowania na niezbędne składniki odżywcze warunkujące utrzymanie wszystkich funkcji starzejącego się organizmu.

"Nie bójmy się cholesterolu pochodzącego z jaj. Żadne naukowe badania nie potwierdziły bezpośredniej zależności między jedzeniem jaj a wzrostem stężenia cholesterolu w organizmie człowieka. Jeśli te informacje kogoś nie przekonują, może rozejrzeć się za jajami kur rasy Zielononóżka kuropatwiana, zawierającymi mniejsze ilości cholesterolu, rzędu 150 mg" - podkreślił Majewski.

Należy dodać, że na wartość odżywczą jaj wpływa nie tyle metoda hodowli kur (klatkowy czy z wolnego wybiegu), ile wartość odżywcza paszy, którą są karmione. W związku z tym nie możemy jednoznacznie stwierdzić, że jajo "wiejskie" jest zdrowsze niż "sklepowe". Dokonując wyboru jaj powinniśmy więc kierować się bardziej względami moralnymi - ocenił ekspert.