"I wyrośnie różdżka z pnia Jessego". Najpiękniejsza zapowiedź Mesjasza w Piśmie Świętym

W ostatnim tekście z adwentowego cyklu skupiającego się na proroctwach zapowiadających przyjście Mesjasza, znów powracamy do proroka Izajasza. Tym razem przyjrzymy się znanemu lecz dość mało zrozumiałemu fragmentowi mówiącemu o różdżce z pnia Jessego. Komentarz do tego proroctwa opracował o. Stanisław Biel SJ w książce "Powiew Ducha. Medytacje biblijne".

Prorok Izajasz jest prorokiem nadziei. Jej źródłem są czasy mesjańskie, które opisuje w poetyckich wizjach. Jedną z nich jest wizja dynastii Dawida, zapowiedź Mesjasza: I wyrośnie różdżka z pnia Jessego, wypuści się odrośl z jego korzeni (Iz, 11,1 – przyp. red.).

Jej tłem jest zawód związany z wcześniejszym władcą, pobożnym Ezechiaszem: Nadzieje ludzkie opadają często jak jesienne liście. Nadzieje złożone przez proroka w Ezechiaszu wygasły jeszcze szybciej, zniknęły jak mgła pod działaniem słońca. Pozostała wszakże u Izajasza nadzieja na dynastię Dawidową. Wszystko zaczyna się jednak pokornie od nowa, od Jessego, ojca Dawida, jak las, który powoli odtwarza się z kiełka (B. Marconcini).

Na przyszłym wybawicielu Izraela, potomku Dawida, spocznie Duch Pański. Tym samym Duchem został wcześniej namaszczony sam Dawid: Wziął więc Samuel róg z oliwą i namaścił go pośrodku jego braci. Począwszy od tego dnia duch Pański opanował Dawida (1 Sm 16, 13). Izajasz mówi o spoczynku Ducha Pańskiego na potomku Jessego. Będzie to więc stała i pełna, doskonała obecność i asystencja, umożliwiająca wypełnienie otrzymanej przez Boga misji. Pełnia takiego wylania Ducha została opisana przez proroka za pomocą poczwórnej wzmianki słowa „ruah”, „duch-wiatr”. Cztery wiatry wskazują cztery strony świata (por. Ez 37, 9), czyli całość kosmicznego horyzontu. Na króla-Mesjasza zstępuje więc kosmiczny Duch stworzenia, który czyni go centrum wszechświata. „Poczwórny” duch jest ponadto znakiem charyzmatycznej i ostatecznej pełni (G. Ravasi).

Potomek Jessego będzie napełniony darami Ducha. Prorok wymienia sześć, sytuując je parami. Mądrość i rozum, inteligencja to pierwsze z darów. Cechy te charakteryzowały szczególnie króla Salomona. Kolejna para darów to rada i męstwo. Są to cechy portretujące króla Dawida. Ostatnia para darów, wiedza i bojaźń Boża, ma wymiar bardziej religijny. Cechy te w szczególny sposób wyróżniały Mojżesza.

Dary, które wymienia prorok Izajasz, ukazują pełnię Ducha i stały się podstawą wyróżnienia tradycyjnych siedmiu darów Ducha Świętego. Liczba siedem (oznaczająca pełnię) pochodzi z Septuaginty i Wulgaty, które wyodrębniły w ostatnim z Izajaszowych darów dwa: pobożności i bojaźni Bożej.

Dary, które otrzyma przyszły władca, wyrażające pełnię Ducha, uzdolnią go do podjęcia władzy opartej na prawie i sprawiedliwości; będzie bronił słabych i najbardziej potrzebujących, począwszy od wdów i sierot, stojących najniżej na ówczesnej drabinie społecznej: Nie będzie sądził z pozorów ni wyrokował według pogłosek; raczej rozsądzi biednych sprawiedliwie i pokornym w kraju wyda słuszny wyrok. Rózgą swoich ust uderzy gwałtownika, tchnieniem swoich warg uśmierci bezbożnego. Sprawiedliwość będzie mu pasem na biodrach, a wierność przepasaniem lędźwi. Idealny król, Mesjasz przywróci nie tylko harmonię w relacjach międzyludzkich, ale także w świecie przyrody: Wtedy wilk zamieszka wraz z barankiem, pantera z koźlęciem razem leżeć będą, cielę i lew paść się będą społem i mały chłopiec będzie je poganiał. Krowa i niedźwiedzica przestawać będą przyjaźnie, młode ich razem będą legały. Lew też jak wół będzie jadał słomę. Niemowlę igrać będzie na norze kobry, dziecko włoży swą rękę do kryjówki żmii.

Owa idealna harmonia w wymiarze ekologicznym będzie spełnieniem „nadziei” stworzenia, ostatecznym wyzwoleniem i uzyskaniem utraconej godności: Stworzenie bowiem zostało poddane marności – nie z własnej chęci, ale ze względu na Tego, który je poddał – w nadziei, że również i ono zostanie wyzwolone z niewoli zepsucia, by uczestniczyć w wolności i chwale dzieci Bożych (Rz 8, 20-21). Ten program pozostanie prerogatywą Mesjasza Jezusa z Nazaretu, Boga-Człowieka; bez Niego wypełnienie jest tylko częściowe. A więc pełny sens tej zadziwiającej karty znajduje się jedynie w Jezusie Chrystusie, ku któremu Izajasz podąża wzrokiem, nie mogąc wszakże zobaczyć Go (B. Marconcini).

Komentarz pochodzi z książki "Powiew Ducha. Medytacje biblijne" o. Stanisława Biela SJ