Jeśli Boga nie ma, to… - rozważanie

Początek Księgi Mądrości kontrastuje dwie postawy życiowe: człowieka sprawiedliwego i bezbożnego. Sprawiedliwy myśli w taki oto sposób: Bóg stworzył człowieka dla nieśmiertelności, "uczynił go obrazem własnej wieczności", należy zatem postępować sprawiedliwie, aby to życie zachować, aby zostać zbawionym. Złe postępowanie i grzech mają złe następstwa: są zabójcze dla duszy. Konsekwencje złego postępowania prędzej czy później staną się oczywiste i bardzo dotkliwe. (Mdr 2, 1a.12-22)

Jak myśli bezbożny? Wierzy on w nieuchronną przemijalność naszego krótkiego i smutnego życia, w to, że wszystko poddane jest śmierci jako ostatecznemu zniszczeniu. Wyciąga stąd wniosek, że najlepszą strategią życiową jest możliwie najpełniejsze korzystanie z życia, nawet za cenę nieprawości wobec słabych i bezbronnych. Hulaj dusza, skoro nie ma żadnego prawa kosmicznej sprawiedliwości! Bezbożny mówi: "Nasza siła będzie nam prawem sprawiedliwości, bo to, co słabe, gani się jako nieprzydatne". Bezbożni prawo objawione przez Mądrość Bożą zastępują prawem pięści. Sprawiedliwy staje dla nich niewygodny: "Sprzeciwia się naszym sprawom, zarzuca nam łamanie prawa, wypomina błędy naszych obyczajów, ….chełpi się Bogiem jako ojcem….., życie jego niepodobne do innych i drogi jego odmienne". Bezbożny knuje spisek przeciw sprawiedliwemu, chce się go pozbyć, aby móc utrzymać swą władzę, bogactwo, przywileje.

Podobny pesymistyczny obraz świata kreśli Księga Koheleta. Jest to świat, gdzie rządzą i wygrywają silni, a słabi i biedni są pogardzani i przegrani. Jeśli jednak Kohelet zatrzymuje się na stwierdzeniu, że los sprawiedliwych i bezbożnych jest ten sam, to Księga Mądrości zapowiada "nagrodę za prawość" i "odpłatę dusz czystych" dla sprawiedliwych.

Nowy Testament drąży ten temat i przedstawia jego pogłębione ujęcie. Św. Paweł pyta, czy ktokolwiek na tym świecie może uważać się za prawdziwie sprawiedliwego. Odpowiada negatywnie, mówiąc, że wszyscy zgrzeszyliśmy. Wiemy też, że Jezus przyszedł uzdrawiać grzeszników, a nie sprawiedliwych. Krąg nadziei się powiększa: pesymista Kohelet prawie jej nie dostrzega, Księga Mądrości gwarantuje zbawienie sprawiedliwym, a Jezus zbawia grzeszników. W Nowym Testamencie wkracza na scenę tajemniczy i paradoksalny plan Boga, by spisek przeciw sprawiedliwemu uczynić narzędziem zbawienia bezbożnych. W tym celu Bóg sam w Jezusie poddaje się prawu siły i śmierci i dowodzi fałszu tego prawa.

To, co słabe, uważane za nieprzydatne, uczynił Bóg symbolem prawdziwego zwycięstwa i mocy. Słabość zamienił w siłę, śmierć w życie. W Jezusie Chrystusie przekreślone zostaje prawo siły i śmierci, a potwierdzenie znajduje prawo miłosierdzia i zbawienia dla grzeszników.