Młodość, świadomość i odpowiedzialność

Każdy z nas, znajdując się w różnym położeniu życiowym, zapewne niejednokrotnie zadawał sobie pytanie, czym właściwie jest odpowiedzialność, z czym się wiąże i co w sobie zawiera.

''Był świadom swojej odpowiedzialności społecznej, odpowiedzialności za życie narodu, do którego należał, odpowiedzialności za jego autentyczną tradycję duchową i chrześcijańską, tą odpowiedzialność  podejmował nie szczędząc siebie'' - kard. Karol Wojtyła

Z racjonalnego punktu widzenia odpowiedź na pytanie o istotę odpowiedzialności, wydaje się prosta, jednak odpowiedź ta może dla wielu z nas stanowić niemałą trudność, bowiem  pojęcie odpowiedzialności można rozpatrywać wieloaspektowo.

Myśląc o odpowiedzialności, zazwyczaj mamy na myśli gotowość do odpowiadania  za swoje działania przed sobą lub innymi poprzez poniesienie konsekwencji dla podjętych przez siebie przypadkowo lub celowo działań. Pojęcie odpowiedzialności łączy się z obowiązkiem tego, aby wynagrodzić komuś wyrządzoną krzywdę lub stratę.

Ponieważ odpowiedzialność jest pojęciem, które można rozpatrywać z wielu perspektyw, odwołując się do tematu mojego artykułu, nawiążę w nim do trzech perspektyw - odpowiedzialności społecznej, odpowiedzialności patriotycznej oraz odpowiedzialności kulturowej, która obejmuje tradycję duchową i wiarę chrześcijańską.

Odpowiedzialność społeczna

Pojęcie odpowiedzialności społecznej wyrasta z etyki, będącej działem filozofii tego co dobre, a co złe. Przekładając etykę na tematykę odpowiedzialności społecznej można mówić o tym, że właśnie ta odpowiedzialność jest związana z ogółem zasad i norm obowiązujących w danym społeczeństwie.

W sensie społecznym, człowiek kierując się rozumem i wolnością własnych wyborów, sam dokonuje sprawstwa w odniesieniu do danej wartości, za którą staje się odpowiedzialny. W świetle tego,  co napisałam powyżej, odpowiedzialność społeczna może przejawiać się w czterech rodzajach sytuacji tj.: ponoszenie odpowiedzialności społecznej, podejmowanie się odpowiedzialności, pociąganie do odpowiedzialności za popełnione czyny i odpowiedzialne działanie.

Odpowiedzialność społeczna wiąże się także z odpowiedzialnością za drugiego człowieka. W świetle słów kard. Stefana Wyszyńskiego: "Trzeba być odpowiedzialnym nie tylko za uczucia, które ma się do innych ale i za te, które się w innych budzi’’ należy bezwzględnie szanować drugiego człowieka, gdyż przez to sami także ten szacunek otrzymamy.

Odpowiedzialność społeczna zawiera w swojej istocie umiejętność udzielania pomocy osobom potrzebującym oraz reagowania w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia dla innego człowieka. W temacie odpowiedzialności społecznej, chciałabym nawiązać do głośnego tematu rodziny zastępczej, która doprowadziła do morderstwa dwojga, malutkich i niewinnych dzieci. W tym przypadku nie należy oceniać jedynie odpowiedzialności rodzicielskiej, gdyż szczególną winę ponoszą instytucje, które nie udzieliły pomocy na czas, wiedząc o istnieniu przemocy w konkretnej rodzinie. Ten przypadek jeszcze bardziej powinien każdego z nas wyczulić na to, że jeśli widzimy krzywdę drugiego człowieka lub wiemy o niej, zgodnie z odpowiedzialnością i własnym człowieczeństwem należy reagować w sposób niezwłoczny, zanim dojdzie do tragedii. Łącząc wspomniane wydarzenie z odpowiedzialnością, można twierdzić, że w ten sam sposób wpływamy na ochronę czyjegoś życia ludzkiego. Zawsze kiedy widzę, że ktoś silniejszy dokucza słabszemu od siebie staram się reagować, choćby poprzez zwrócenie uwagi, nie przejmując się tym, co mogę usłyszeć w odpowiedzi na swoją reakcję. Zawsze kiedy widzę człowieka, którego zachowanie wskazuje na to, że czuje się słabo, staram się udzielić pierwszej pomocy, jeśli byłaby potrzebna, nie ograniczając się jedynie do wezwania na miejsce zdarzenia karetki pogotowia ratunkowego.

Odpowiedzialność patriotyczna

Mówiąc o odpowiedzialności patriotycznej, pierwszym skojarzeniem jakie pojawia się w naszej głowie jest walka o wolność, niepodległość oraz sprawiedliwość rozumianą w aspekcie społecznym. Odpowiedzialność patriotyczna wyraża się także w solidnym wykonywaniu swoich obowiązków, nie tylko myśląc o osiągnięciu korzyści materialnych, ale przede wszystkim z myślą o  Ojczyźnie, przyszłości swojej i kolejnych pokoleń. W odniesieniu do odpowiedzialności patriotycznej, postaram się ukazać, że poprzez właściwe wypełnianie obowiązków szkolnych, my jako młodzi ludzie, odpowiedzialnie spełniamy obowiązek patriotyczny.

Pierwszym z argumentów, które niezaprzeczalnie potwierdzają moją rację jest sumienne i staranne przygotowywanie się na bieżąco do lekcji, klasówek i sprawdzianów. Aby móc to osiągnąć, warto sobie codziennie postawić jako cel -bycie systematycznym, solidnym i zdyscyplinowanym  Moja odpowiedzialność przejawia się w rezygnacji z wielu przyjemności i rozrywek, a ja dzięki temu wiem, że w przyszłości będę mieć dobrą pracę, w której wykorzystam zdobywaną przez lata wiedzę. W moim życiu wzorem do naśladowania jest Karol Wojtyła, Papież, a zarazem  Błogosławiony Jan Paweł II. Podobnie jak on, staram się w szkole rozwijać swoje zainteresowania poprzez sport, czy też rozwój swoich zainteresowań. Od kilku lat staram się także działać w wolontariacie, dając swoje serce osobom najbardziej potrzebującym. Cieszę się z tego, iż w pożyteczny sposób wykorzystuję swój czas wolny, służąc Ojczyźnie poprzez zdobywanie nowych umiejętności, dzięki którym będę mogła reprezentować najpierw swoją uczelnię, później pracę i tym samym Ojczyznę. Często staram się pomagać kolegom słabszym od siebie w nauce. Uważam bowiem, że takie postępowanie jest przejawem patriotyzmu, a ja uczę się odpowiedzialności oraz pracy w grupie. Dzięki takiej, choć drobnej pomocy, słabsi staną się lepszymi, a to będzie dla Polski oznaczać tylko jedno - wzbogacenie o ludzi mądrzejszych i inteligentniejszych. W aspekcie odpowiedzialności patriotycznej możemy mówić o odpowiedzialności prawnej, ponieważ każdy z nas jako obywatel posiada obowiązki i prawa wynikające z Konstytucji Rzeczypospolitej Polski. W tym sensie, odpowiedzialność prawna jest jednocześnie odpowiedzialnością instytucjonalną.

Odpowiedzialność kulturowa obejmująca tradycję duchową i wiarę

Wspominając o odpowiedzialności kulturowej, chciałabym zwrócić uwagę, że kultura nie oznacza jedynie wytworów człowieka, ale także duchowość, wiarę oraz wzory postępowania i myślenia. Żyjąc w dobie XXI wieku, poglądów lansowanych medialnie i zagrożeń młodzi ludzie muszą wykazać się wzmożoną odpowiedzialnością.

Współczesny kult piękna sprawia wrażenie, że skupiając się na cielesności, szczupłym, pięknym i modnym wizerunku - prawie jak z okładki, całkowicie skazano na zatracenie piękno duchowe. Poprzez to, młodzi ludzie coraz częściej doprowadzają się świadomie do chorób cywilizacyjnych, takich jak anoreksja czy bulimia. Mówiąc o odpowiedzialności zawsze reaguję  gdy widzę, że moje znajome czy bliższe koleżanki w jakiś sposób próbują nieracjonalnie się odżywiać. Mnie, pomimo to, że także jestem młoda, nigdy nie przyszedłby do głowy pomysł odbierania sobie zdrowia w świadomy sposób poprzez nie jedzenie, bo wiem, że sztuką odchudzania jest to, aby jeść mniej, a częściej i wcale nie gorzej jakościowo.

W kwestii wiary i tradycji duchowej, kultura rodzi się najpierw w domu rodzinnym, a dopiero później w codziennym środowisku. Dzięki codziennej rozmowie z Bogiem młodzi ludzie powinni uczyć się siły. Odpowiedzialność w odniesieniu do tradycji duchowej i wiary, niezależnie od kultury, powinna oznaczać, że młody człowiek nie wstydzi się wiary w Boga, ani wartości w które wierzy. Co więcej, z własnego doświadczenia wiem i postępując za przykładem papieża Jana Pawła II wierzę, że Bóg opiekuje się człowiekiem i nawet wtedy, gdy wszyscy bliscy ludzie odejdą,On zawsze pozostanie i nigdy się człowieka nie wyrzeknie. [b]Kończąc swoje rozważania na temat odpowiedzialności, każdemu z nas i w tym także sobie  życzę mądrości, która pozwoli by odpowiedzialność była prawdziwie dojrzała.